Komisja Wolności Obywatelskich Parlamentu Europejskiego poparła w środę większością głosów projekt sprawozdania w sprawie przestrzegania wartości UE i praworządności na Węgrzech, w którym wzywa się do pozbawienia Budapesztu funduszy europejskich do czasu przywrócenia w tym kraju praworządności i bezwarunkowego poszanowania wszystkich wartości europejskich.
Oczekuje się, że sprawozdanie zostanie przyjęte na najbliższej sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego w Strasburgu w dniach 12-15 września.
„Europosłowie wzywają Komisję Europejską do pełnego wykorzystania dostępnych narzędzi, w szczególności warunkowego przydziału środków budżetowych, oraz wzywają KE do wstrzymania się z zatwierdzeniem węgierskiego planu naprawy gospodarczej do czasu, gdy Węgry w pełni wdrożą wszystkie stosowne zalecenia i zastosują się do odpowiednich decyzji Trybunału Sprawiedliwości UE i ETPCz” – czytamy w dokumencie.
Posłowie podkreślili swoje niezadowolenie z działań Rady UE i Komisji Europejskiej, stwierdzając, że instytucje te „poprzez swoją bezczynność przyczyniły się do ostatecznego załamania praworządności, demokracji i praw podstawowych na Węgrzech”.
W maju tego roku Komisja stwierdziła, że nie zaobserwowała na Węgrzech żadnych postępów w kwestii poszanowania europejskich wartości i norm, co więcej, uważa, że w ostatnim czasie odnotowano „nowe odstępstwa”. KE wskazała też na „problemy z niezależnością sądownictwa i stosowanie przez węgierskie władze oprogramowania szpiegowskiego typu Pegasus”.
POLECAMY: Węgierscy przedsiębiorcy walczą o swój byt
Pod koniec kwietnia wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Vera Jourova powiedziała, że do Budapesztu wysłano zawiadomienie o rozpoczęciu procedur weryfikacyjnych dotyczących naruszeń praworządności i warunków budżetowych na Węgrzech.
Ze swojej strony Budapeszt jest przekonany, że naruszenia praworządności i warunków budżetowych nie uniemożliwiają krajowi otrzymania dodatkowych środków z unijnego funduszu naprawczego. Wręcz przeciwnie, premier Węgier Viktor Orban w kwietniu tego roku w liście do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen poprosił ją o przyznanie dodatkowych środków z unijnego funduszu naprawczego dla tego kraju ze względu na to, że Węgry graniczą z Ukrainą i przyjmują dużą liczbę uchodźców.
W lipcu 2020 r., po jednym z najdłuższych szczytów UE w historii, przywódcy uzgodnili pakiet 750 mld euro na sfinansowanie odbudowy Europy, której gospodarkę mocno dotknęła pandemia COVID-19. Ten pakiet pomocy nadzwyczajnej jest powiązany z wieloletnim planem finansowym UE o wartości 1,08 bln euro i obejmuje możliwość udzielenia krajom UE pożyczek uprzywilejowanych i dotacji.
Kraje zachodnie i nordyckie nalegały na wprowadzenie „mechanizmu warunkowego” w celu zapewnienia, że państwa otrzymujące pomoc przestrzegają wartości i standardów UE oraz że UE posiada mechanizm wycofania takiego finansowania w przypadku odstępstw od standardów. „Mechanizm warunkowy” został wprowadzony na tle wieloletnich kontrowersji w UE, przede wszystkim wokół działań władz Polski i Węgier, które były krytykowane przez kraje Europy Zachodniej za nieprzestrzeganie zasad praworządności.
