W ostatnich latach kwestia ograniczenia wjazdu samochodów z silnikami Diesla do centrów miast staje się coraz bardziej aktualna. Zanieczyszczenie powietrza, którego znaczną część stanowi emisja spalin z pojazdów, przyczynia się do wielu problemów zdrowotnych i ekologicznych. W odpowiedzi na te wyzwania Polska, podobnie jak inne kraje Unii Europejskiej, wprowadza nowe regulacje, które mogą znacząco wpłynąć na kierowców poruszających się pojazdami wysokoprężnymi.
Zakaz wjazdu do stref czystego transportu
Zgodnie z przepisami uchwalonymi w 2022 roku, samorządy mają możliwość tworzenia stref czystego transportu, czyli obszarów, do których mogą wjeżdżać wyłącznie pojazdy spełniające określone normy emisji spalin. Jednym z pierwszych miast w Polsce, które wprowadziło takie ograniczenia, był Kraków.
Od 1 lipca 2024 roku w Krakowie zostaną zaostrzone przepisy dotyczące wjazdu do strefy czystego transportu. Pojazdy napędzane silnikami Diesla, które nie spełniają normy Euro 5, nie będą mogły poruszać się po wyznaczonych obszarach miasta. W praktyce oznacza to, że większość samochodów wyprodukowanych przed 2010 rokiem straci możliwość wjazdu do centrum miasta.
Co z innymi miastami w Polsce?
Podobne regulacje rozważają inne duże miasta, takie jak Warszawa, Wrocław, Poznań czy Gdańsk. Choć w większości z nich strefy czystego transportu są jeszcze na etapie planowania, władze lokalne coraz częściej wskazują na konieczność ich wprowadzenia.
Warszawa planuje uruchomienie pierwszej strefy w 2025 roku, obejmującej Śródmieście oraz część Woli i Mokotowa. Z kolei Wrocław zapowiada, że ograniczenia obejmą historyczne centrum miasta, a ich wprowadzenie może nastąpić już w 2026 roku.
Kogo dotkną nowe przepisy?
Najbardziej dotknięci nowymi regulacjami będą właściciele starszych pojazdów, zwłaszcza z silnikami Diesla. W Polsce, według danych z 2023 roku, ponad 40% samochodów zarejestrowanych w kraju to pojazdy wysokoprężne, z czego większość to modele sprzed ponad dekady.
Choć wprowadzane zakazy mają na celu poprawę jakości powietrza, wiele osób zwraca uwagę na ich potencjalne skutki społeczne. Właściciele starszych samochodów, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach, mogą mieć trudności z dostosowaniem się do nowych wymogów.
Wyjątki i ulgi
Niektóre grupy społeczne będą mogły liczyć na ulgi lub wyjątki od zakazów. W wielu miastach przewiduje się zwolnienia dla:
- mieszkańców stref czystego transportu,
- pojazdów służb ratunkowych i dostawczych,
- osób z niepełnosprawnościami.
Dodatkowo władze lokalne rozważają wprowadzenie programów wsparcia dla kierowców, którzy zdecydują się wymienić swoje pojazdy na bardziej ekologiczne. W Krakowie właściciele starszych diesli mogą ubiegać się o dofinansowanie na zakup samochodu hybrydowego lub elektrycznego.
Czy diesle znikną z polskich dróg?
Choć zakaz wjazdu dla starszych pojazdów wysokoprężnych dotyczy na razie tylko wybranych obszarów, trend ten wydaje się nieunikniony. Coraz bardziej rygorystyczne normy emisji spalin oraz rosnąca świadomość ekologiczna sprawiają, że samochody z silnikami Diesla stopniowo tracą na popularności.
Według danych Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Samochodów (ACEA), w 2022 roku sprzedaż nowych diesli spadła o ponad 30% w porównaniu z rokiem poprzednim. W Polsce tendencja ta jest równie widoczna – na rynku wtórnym coraz większym zainteresowaniem cieszą się pojazdy hybrydowe i elektryczne.
