Gdy spadkobiercy nie są w stanie samodzielnie podzielić majątku po zmarłym, jedynym rozwiązaniem jest sądowy dział spadku. Jak wygląda ten proces? Jakie dokumenty są potrzebne i na co należy się przygotować? Sprawdź, jak krok po kroku przebiega postępowanie sądowe.
Jak rozpocząć sądowy dział spadku?
Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o dział spadku. W dokumencie tym muszą znaleźć się informacje potwierdzające, że jesteśmy uprawnionymi spadkobiercami. Może to być:
- postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku,
- notarialny akt poświadczenia dziedziczenia.
Spadkobiercy muszą również poinformować sąd, czy:
- przeprowadzono spis inwentarza,
- spadkodawca nie pozostawił testamentu.
Jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość (np. dom, mieszkanie, działka), do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający własność spadkodawcy – np. odpis z księgi wieczystej.
Ile kosztuje wniosek o dział spadku i gdzie go złożyć?
Opłata za wniosek wynosi 500 zł i jest uregulowana w art. 51 ustawy o kosztach sądowych. Można ją uiścić:
- na poczcie (dołączając dowód wpłaty),
- w kasie sądu (kupując znaki sądowe i naklejając je na pierwszą stronę wniosku),
- przelewem bankowym (dołączając potwierdzenie przelewu).
W tytule przelewu należy wpisać: „Opłata za wniosek o dział spadku po [imię i nazwisko spadkodawcy]”.
Wniosek składa się w sądzie rejonowym właściwym dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Jeśli nie da się go ustalić, sprawę rozpatruje sąd właściwy dla miejsca położenia spadku.
Uwaga! Nawet jeśli wniosek trafi do niewłaściwego sądu, zostanie przekazany do właściwej jednostki.
Jak przebiega rozprawa o dział spadku?
Sąd wyznacza rozprawę, na której pyta spadkobierców m.in. o:
- wiek, zawód, stan rodzinny,
- zarobki własne i małżonka,
- sposób korzystania ze spadku do tej pory,
- inne okoliczności wpływające na decyzję sądu.
Na rozprawę należy zabrać dowód osobisty w celu potwierdzenia tożsamości.
Jeśli sąd jest zlokalizowany daleko od miejsca zamieszkania spadkobierców, mogą oni na pierwszej rozprawie złożyć wniosek o przeniesienie sprawy do sądu bliższego ich miejscu zamieszkania lub położenia spadku.
Jak sąd dzieli spadek?
- Gdy istnieje testament – sąd stara się uszanować wolę zmarłego i wydaje postanowienie zgodnie z jego życzeniem.
- Gdy dziedziczenie odbywa się ustawowo (brak testamentu), a spadkobiercy zgadzają się co do podziału – sąd uwzględnia ich propozycje.
Uwaga! Sąd może odrzucić propozycję spadkobierców, jeśli jest niezgodna z prawem lub napotyka na problemy techniczne.
Co się dzieje, gdy spadek zawiera niepodzielną rzecz?
- Może zostać przyznana jednemu spadkobiercy pod warunkiem spłaty pozostałych (raty muszą zostać uregulowane w ciągu 10 lat).
- Sąd może zarządzić sprzedaż rzeczy i podział uzyskanej kwoty między spadkobierców.
Po wydaniu postanowienia spadek przestaje być majątkiem wspólnym.
Co zrobić, gdy nie zgadzasz się z decyzją sądu?
Sąd zwykle nie uzasadnia postanowienia o dziale spadku. Jeśli chcesz poznać przyczyny decyzji, w ciągu 7 dni od wydania postanowienia złóż wniosek o sporządzenie uzasadnienia.
Następnie możesz złożyć apelację (w ciągu 14 dni od doręczenia uzasadnienia).
Uwaga! Jeśli nie złożysz wniosku o uzasadnienie, termin 14 dni liczy się od wydania postanowienia. Po jego upływie decyzja staje się prawomocna.
Apelację składa się w Sądzie Okręgowym właściwym dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, ale za pośrednictwem sądu, który wydał postanowienie. Można to zrobić:
- listem poleconym,
- osobiście w biurze podawczym.
Należy przygotować tyle egzemplarzy, ilu jest uczestników postępowania + jeden dla sądu.
Warto zachować jeden egzemplarz dla siebie!
W razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem, aby uniknąć niepotrzebnych sporów.
W razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem, aby uniknąć niepotrzebnych sporów.
Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.
Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!
