Sprawy spadkowe często wiążą się z emocjami i konfliktami, zwłaszcza gdy część rodziny czuje się pominięta w ostatniej woli zmarłego. W takich sytuacjach pojawia się pytanie: czy zachowek się przedawnia? Odpowiedź nie jest oczywista, dlatego warto dokładnie przeanalizować przepisy prawa, aby uniknąć utraty należnych świadczeń.
POLECAMY: Darowizna sprzed 10 lat a zachowek – kluczowa decyzja Sądu Najwyższego
Zachowek – co to jest i komu przysługuje?
Zachowek to roszczenie majątkowe, które ma na celu ochronę interesów najbliższej rodziny spadkodawcy. Dotyczy osób, które zostały pominięte w testamencie, ale zgodnie z dziedziczeniem ustawowym miałyby prawo do części spadku. Ważne: zachowek nie unieważnia testamentu, a jedynie stanowi formę rekompensaty.
Zgodnie z art. 991 Kodeksu cywilnego, prawo do zachowku przysługuje:
- zstępnym (dzieciom, wnukom),
- małżonkowi,
- rodzicom spadkodawcy – o ile nie zostali wydziedziczeni lub nie zrzekli się dziedziczenia.
Standardowo zachowek wynosi połowę wartości udziału spadkowego, który przysługiwałby danej osobie przy dziedziczeniu ustawowym. Wyjątek stanowią:
- małoletni zstępni,
- osoby trwale i całkowicie niezdolne do pracy – w ich przypadku zachowek wynosi 2/3 należnego udziału.
Czy zachowek może się przedawnić? Kluczowe terminy
Tak, zachowek podlega przedawnieniu, co reguluje art. 1007 § 1 Kodeksu cywilnego. Termin przedawnienia wynosi 5 lat, ale jego rozpoczęcie zależy od sytuacji:
- Gdy spadkodawca pozostawił testament – termin liczy się od dnia ogłoszenia testamentu.
- Gdy spadkodawca nie sporządził testamentu, ale jeszcze za życia przekazał majątek – wówczas bieg terminu rozpoczyna się od dnia otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).
Warto pamiętać, że przedawnienie nie oznacza automatycznego wygaśnięcia roszczenia. Spadkobierca może się jednak uchylić od jego spełnienia, powołując się na upływ czasu.
Kiedy przedawnienie zostaje przerwane?
Bieg terminu przedawnienia przerywa się w dwóch przypadkach:
- wniesienie pozwu o zapłatę zachowku,
- uznanie roszczenia przez spadkobiercę (np. poprzez pisemne potwierdzenie zobowiązania).
Po przerwaniu termin biegnie na nowo, co oznacza, że pięcioletni okres rozpoczyna się od początku.
Podsumowanie – jak zabezpieczyć swoje roszczenie?
Jeśli należysz do grona uprawnionych do zachowku, nie zwlekaj z działaniem. 5-letni termin przedawnienia może minąć szybciej, niż się spodziewasz. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie spadkowym, aby uniknąć utraty należnych środków.
W razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem, aby uniknąć niepotrzebnych sporów.
Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.
Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!
- Sędzia Żurek walczy o sprawiedliwość. Skarga do ETPCz w sprawie neosędziów SN
Sędzia Waldemar Żurek złożył skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) w Strasburgu, kwestionując legalność orzeczeń wydanych przez neosędziów Sądu Najwyższego. Jego sprawa została rozpatrzona przez - Kto jest stroną postępowania o warunki zabudowy, gdy nie można ustalić praw do nieruchomościW wyniku ostatniej reformy planowania przestrzennego ustawodawca usprawnił zasady określania stron postępowania i ich powiadamiania w postępowaniu o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i ustalenie lokalizacji
- Odszkodowanie a zadośćuczynienie – kluczowe różnice, o których musisz wiedzieć!W polskim prawie zarówno odszkodowanie, jak i zadośćuczynienie służą rekompensacie szkód, ale dotyczą zupełnie innych rodzajów strat. Choć terminy te bywają używane zamiennie, ich znaczenie i
