Polski rząd zapowiedział wprowadzenie bonu senioralnego w wysokości 2150 zł miesięcznie, który ma wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Program, będący częścią Krajowego Planu Odbudowy, skierowany jest do rodzin opiekujących się osobami starszymi i stanowi odpowiedź na rosnące wyzwania demograficzne wynikające z postępującego starzenia się społeczeństwa.
Kto będzie mógł otrzymać bon senioralny?
Zgodnie z założeniami programu, świadczenie przysługiwać będzie rodzinom opiekującym się osobami powyżej 75. roku życia, które wymagają stałej opieki. Bon ma nie tylko wspomóc seniorów, ale również odciążyć ich bliskich, którzy często łączą obowiązki opiekuńcze z aktywnością zawodową.
Aby otrzymać świadczenie, trzeba będzie spełnić kilka warunków:
- Wiek seniora: minimum 75 lat
- Stwierdzenie niezaspokojonych potrzeb opiekuńczych
- Aktywność zawodowa członków rodziny wnioskujących o świadczenie (umowa o pracę, umowa cywilnoprawna lub działalność gospodarcza)
- Kryteria dochodowe zarówno dla seniora, jak i jego rodziny
Progi dochodowe – kto się kwalifikuje?
W 2026 roku maksymalny dochód brutto seniora nie może przekraczać 3500 zł miesięcznie. W kolejnych latach planowane są podwyżki:
- 2027: 4000 zł
- 2028: 4500 zł
- 2029: 5000 zł
Dla wnioskujących członków rodziny przewidziano następujące limity:
- Gospodarstwo jednoosobowe: dochód do dwukrotności minimalnego wynagrodzenia
- Gospodarstwo wieloosobowe: dochód do trzykrotności minimalnego wynagrodzenia
Świadczenie nie będzie przysługiwać osobom korzystającym z innych form opieki, np. całodobowej, instytucjonalnej czy usług opiekuńczych finansowanych ze środków publicznych. Wykluczeni będą również seniorzy przebywający na stałe za granicą.
Jakie usługi pokryje bon senioralny?
Zakres wsparcia finansowanego z bonu obejmie codzienną pomoc opiekuńczą, dostosowaną do indywidualnych potrzeb seniorów. W szczególności środki będzie można przeznaczyć na:
- Sprzątanie i prowadzenie gospodarstwa domowego
- Zakupy spożywcze i artykułów codziennego użytku
- Pomoc w higienie osobistej
- Przygotowanie i podawanie posiłków
- Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego
- Organizację czasu wolnego i przeciwdziałanie izolacji
- Pomoc w umawianiu wizyt lekarskich i załatwianiu spraw urzędowych
To kompleksowe podejście ma nie tylko poprawić jakość życia seniorów, ale również odciążyć bliskich, którzy często muszą wybierać między pracą a opieką nad starszymi członkami rodziny.
Jak aplikować o świadczenie?
Wniosek o bon senioralny będą mogli składać zarówno seniorzy, jak i ich dzieci, wnuki czy prawnuki – pod warunkiem, że są aktywni zawodowo. Proces będzie realizowany na poziomie lokalnym, przez gminy, które zajmą się:
- Weryfikacją uprawnień
- Organizacją usług opiekuńczych finansowanych z bonu
- Monitorowaniem wykorzystania świadczeń
Takie rozwiązanie jest zgodne z zasadą subsydiarności, zakładającą, że pomoc powinna być udzielana jak najbliżej obywateli, przez instytucje najlepiej znające lokalne potrzeby.
Bon jako część Krajowego Planu Odbudowy
Bon senioralny to element realizacji zobowiązań Polski wobec Unii Europejskiej w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Finansowanie programu ze środków unijnych zmniejszy obciążenie budżetu krajowego, a jednocześnie podkreśla jego priorytetowe znaczenie w polityce społecznej państwa.
Projekt ustawy znajduje się obecnie w fazie konsultacji międzyresortowych i społecznych, w ramach których zgłoszono już około 400 uwag. Choć mogą one wydłużyć proces legislacyjny, rząd deklaruje gotowość do rozpoczęcia wypłat świadczeń od początku 2026 roku.
Systemowe znaczenie bonu senioralnego
Planowane świadczenie może stać się przełomem w systemie wsparcia osób starszych w Polsce. Z jednej strony, umożliwia dłuższe pozostawanie seniorów w środowisku domowym, co jest zgodne z europejskim trendem deinstytucjonalizacji opieki. Z drugiej – rozwija lokalny rynek usług opiekuńczych, tworząc nowe miejsca pracy i zwiększając zapotrzebowanie na kwalifikowanych opiekunów.
Wprowadzenie bonu senioralnego to krok w kierunku budowy kompleksowego, zrównoważonego systemu opieki nad osobami starszymi, który odpowiada na potrzeby starzejącego się społeczeństwa, nie tylko dziś, ale również w dłuższej perspektywie.
