Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął akcję wzywania do zwrotu 13. emerytury za rok 2024. Wielu seniorów, którzy niedawno otrzymali dodatkowe świadczenie, może być zaskoczonych informacją o konieczności oddania pieniędzy. Kogo konkretnie dotyczy obowiązek zwrotu? Jakie są przyczyny takich decyzji ZUS? Wyjaśniamy szczegóły.
Kto musi oddać 13. emeryturę?
Obowiązek zwrotu 13. emerytury dotyczy przede wszystkim tych osób, które w momencie wypłaty świadczenia nie były już uprawnione do pobierania emerytury lub renty. Do takich sytuacji dochodzi najczęściej, gdy:
- Świadczeniobiorca zmarł przed wypłatą 13. emerytury.
- Zostało cofnięte prawo do świadczenia (np. w wyniku decyzji o utracie prawa do renty rodzinnej lub socjalnej).
- Nastąpiła weryfikacja uprawnień i ujawniono, że osoba nie spełniała warunków do otrzymania 13. emerytury.
W praktyce oznacza to, że jeśli osoba pobrała dodatkową emeryturę nienależnie, ZUS ma prawo żądać jej zwrotu w pełnej wysokości.
Jak wygląda procedura zwrotu?
ZUS wysyła do adresatów oficjalne wezwanie do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Dokument taki zawiera:
- Wskazanie kwoty do zwrotu (w przypadku 13. emerytury w 2024 roku było to 1780,96 zł brutto).
- Termin, w jakim należy dokonać zwrotu.
- Numer rachunku bankowego, na który trzeba przelać pieniądze.
- Informację o możliwości rozłożenia należności na raty lub odwołania się od decyzji.
W przypadku wątpliwości co do zasadności wezwania, świadczeniobiorca ma prawo złożyć odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Czy bliscy zmarłych muszą zwracać pieniądze?
Szczególną uwagę należy zwrócić na sytuację, gdy 13. emerytura została wypłacona osobie zmarłej. Jeśli świadczenie trafiło na konto po śmierci uprawnionego, jego spadkobiercy mogą zostać wezwani do zwrotu środków. W niektórych przypadkach banki automatycznie odsyłają taką wpłatę do ZUS, jednak nie zawsze proces ten odbywa się bezproblemowo.
Warto zaznaczyć, że w sytuacjach spornych ZUS indywidualnie rozpatruje każdy przypadek, biorąc pod uwagę okoliczności śmierci i czas wypłaty.
Dlaczego ZUS domaga się zwrotu 13. emerytury?
Wypłaty dodatkowych świadczeń, takich jak 13. emerytura, realizowane są zazwyczaj w oparciu o dane zgromadzone w systemie ZUS. Czasami jednak aktualizacja informacji o śmierci, cofnięciu prawa do świadczenia czy innych zmianach następuje z opóźnieniem.
ZUS, zgodnie z przepisami, zobowiązany jest do odzyskania nienależnie pobranych środków publicznych, aby nie dopuszczać do sytuacji, w której fundusze przeznaczone na system emerytalny są wykorzystywane niezgodnie z prawem.
Jak podkreślają eksperci prawa ubezpieczeń społecznych, odzyskiwanie nienależnych świadczeń jest rutynową praktyką i nie stanowi wyjątkowej sytuacji związanej wyłącznie z 13. emeryturą.
Co zrobić, jeśli nie zgadzasz się z wezwaniem?
Jeżeli świadczeniobiorca uważa, że został niesłusznie zobowiązany do zwrotu pieniędzy, powinien:
- Dokładnie przeanalizować treść otrzymanego wezwania z ZUS.
- Skontaktować się z placówką ZUS w celu wyjaśnienia sprawy.
- W razie potrzeby złożyć odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
W wielu przypadkach możliwe jest także rozłożenie zwrotu na raty lub ubieganie się o umorzenie należności w szczególnie trudnej sytuacji życiowej.
Komentarz eksperta
Eksperci zaznaczają, że liczba wezwań do zwrotu 13. emerytury jest niewielka w stosunku do ogólnej liczby wypłaconych świadczeń. Problem dotyczy głównie sytuacji losowych, takich jak śmierć emeryta tuż przed planowaną wypłatą lub brak terminowej aktualizacji danych.
ZUS nie stosuje kar ani dodatkowych opłat za zwrot – obowiązuje zasada zwrotu wyłącznie kwoty otrzymanego świadczenia. Niemniej jednak warto szybko reagować na korespondencję od Zakładu, aby uniknąć dalszych komplikacji.
Obowiązek zwrotu 13. emerytury w 2024 roku dotyczy głównie sytuacji wyjątkowych i nie powinien budzić niepokoju wśród większości emerytów. Jeśli jednak otrzymasz wezwanie od ZUS, nie ignoruj pisma – skonsultuj sprawę, aby wyjaśnić wszelkie wątpliwości i, w razie potrzeby, skorzystać z możliwości odwołania lub rozłożenia spłaty na raty.
Bądź na bieżąco z informacjami dotyczącymi Twoich świadczeń i zawsze weryfikuj komunikaty przychodzące z ZUS.
