Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Rosji przygotowuje nowelizację przepisów regulujących możliwość uzyskania azylu w tym państwie. Wśród nowych przesłanek pojawi się „tradycyjny model obyczajowy”, co jest wyraźnym sygnałem, że Rosja chce przyciągnąć osoby sprzeciwiające się liberalnym zmianom społecznym w swoich krajach.
Cztery ścieżki azylowe w nowym projekcie ustawy
Projekt ustawy o udzielaniu azylu na terytorium Federacji Rosyjskiej, do którego dotarli dziennikarze RBK, wprowadza cztery tryby otrzymania ochrony:
- Status uchodźcy – przyznawany na tych samych zasadach co obecnie, tj. z powodu obawy przed prześladowaniami ze względu na rasę, religię, narodowość, przynależność do grupy społecznej lub poglądy polityczne.
- Azyl tymczasowy – możliwy do uzyskania m.in. z powodów humanitarnych, w tym zagrożenia rusofobią lub niemożności przestrzegania „tradycyjnych wartości rodzinnych”.
- Azyl polityczny – dla osób prześladowanych za działalność społeczno-polityczną, o ile ich poglądy nie są sprzeczne z rosyjską konstytucją.
- Ochrona tymczasowa – przyznawana w sytuacjach nadzwyczajnych, takich jak konflikty zbrojne.
„Tradycyjne wartości” jako podstawa azylu
Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie „tradycyjnych wartości obyczajowych” jako kryterium przyznawania azylu. Oznacza to, że osoby, które w swoich krajach czują się zagrożone z powodu sprzeciwu wobec liberalnych zmian (np. praw LGBT czy ideologii gender), mogą ubiegać się o ochronę w Rosji.
„Azyl tymczasowy będzie przyznawany m.in. ze względu na brak możliwości przestrzegania tradycyjnych wartości rodzinnych i priorytetu wychowania rodzinnego dzieci, uznawanego przez Federację Rosyjską, a także występowanie obaw związanych z rusofobią” – czytamy w projekcie.
Azyl polityczny tylko dla „przyjaznych” aktywistów
Azyl polityczny będzie możliwy do uzyskania tylko wtedy, gdy wnioskodawca działa w zgodzie z rosyjskim prawem. Oznacza to, że osoby krytykujące władze Rosji nie będą mogły liczyć na ochronę.
Konstantin Zatulin, wiceprzewodniczący Komisji Dumy Państwowej ds. Wspólnoty Niepodległych Państw, skomentował:
„W Rosji nie ma teraz ani jednego emigranta politycznego. Wszyscy ukraińscy emigranci polityczni są albo uchodźcami, albo już obywatelami Federacji Rosyjskiej. Nie powinniśmy im dawać obywatelstwa, ale wydać im dokument emigranta politycznego, który daje im prawo do pobytu i pracy, ale nie do udziału w wyborach.”
Rosja kontra liberalne zmiany społeczne
Nowe przepisy wpisują się w szerszą politykę Kremla, który od lat zwalcza wpływy liberalizmu obyczajowego. W grudniu 2022 r. Władimir Putin podpisał ustawy zakazujące propagandy LGBT, zmian płci i pedofilii, a w listopadzie 2023 r. Sąd Najwyższy uznał międzynarodowy ruch LGBT za ekstremistyczny.
Roskomnadzor, rosyjski organ nadzoru mediów, regularnie blokuje treści uznane za propagandę, co pokazuje, że nowe przepisy azylowe są kolejnym elementem kampanii na rzecz tradycyjnych wartości.
