Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) ponownie wzbudził kontrowersje, orzekając, że Polska naruszyła prawa pary jednopłciowej, której odmówiono rejestracji małżeństwa zawartego za granicą. Sprawa dotyczy dwóch mężczyzn, którzy zawarli związek małżeński w Wielkiej Brytanii, a następnie próbowali go zalegalizować w Polsce.
POLECAMY: Unia Europejska nakazuje Polsce transkrypcję aktów małżeństwa par jednopłciowych
Dlaczego polskie władze odmówiły rejestracji?
Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w Goszczyszynie odmówił rejestracji związku, argumentując, że uznanie małżeństwa jednopłciowego byłoby sprzeczne z polskim porządkiem prawnym. Decyzję tę potwierdziły kolejne instancje, w tym wojewoda mazowiecki i sądy administracyjne.
Skarga do ETPC i kontrowersyjne orzeczenie
W 2020 r. Bartholomew Kyle Andersen, jeden z członków pary, złożył skargę do ETPC, twierdząc, że Polska naruszyła jego prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka).
24 kwietnia 2025 r. Trybunał orzekł na jego korzyść, stwierdzając, że Polska pozostawiła skarżących w „próżni prawnej” poprzez brak regulacji dla par jednopłciowych. To już czwarte takie orzeczenie ETPC przeciwko Polsce (po sprawach Przybyszewska, Formela i Szypuła).
Czy ETPC przekracza swoje kompetencje?
Instytut Ordo Iuris, występujący jako amicus curiae (przyjaciel sądu), argumentował, że Konwencja nie nakazuje uznawania związków jednopłciowych za małżeństwa. Według Instytutu, państwa powinny mieć swobodę w kształtowaniu prawa rodzinnego, a Trybunał nie powinien narzucać rozwiązań w tej kwestii.
Konflikt z polską Konstytucją
Polska Konstytucja w art. 18 jednoznacznie definiuje małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny. Wprowadzenie rejestracji związków jednopłciowych – czy to poprzez małżeństwa, czy związki partnerskie – byłoby z nią sprzeczne.
Co dalej z orzeczeniem ETPC?
Choć wyrok ETPC nie zmienia bezpośrednio polskiego prawa, wywiera presję na rządzących. Czy Polska dostosuje się do orzeczenia, czy pozostanie przy tradycyjnej definicji małżeństwa? To pytanie, które będzie budzić emocje w najbliższych miesiącach.
