Badania przeprowadzone przez naukowców i studentów z Uniwersytetu Zielonogórskiego wykazały, że co czwarty kleszcz znaleziony w Zielonej Górze jest nosicielem bakterii Borrelia, która powoduje boreliozę. Wyniki te są niepokojące i pokazują, jak duże ryzyko zachorowania na tę chorobę niesie kontakt z kleszczami w mieście.
Metodologia badań
Zespół badaczy, wyposażony w białe flagi o powierzchni jednego metra kwadratowego, zbierał kleszcze w 72 różnych lokalizacjach w mieście. Miejsca te obejmowały parki, skwery, trawniki w centrum miasta oraz tereny zielone przy przedszkolach i szkołach. Kleszcze przyczepione do flag zostały zbadane pod kątem obecności patogenów, w tym bakterii Borrelia.
Wyniki badań
Analiza wykazała, że 25% zebranych kleszczy było nosicielami krętków Borreli. „Kleszcze są specyficzną grupą zwierząt, która może zaatakować ludzi i przenieść różnego rodzaju choroby odkleszczowe” – powiedział dr Olaf Ciebiera z Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Rodzaje kleszczy i ich zagrożenie
W Zielonej Górze występują głównie dwa rodzaje kleszczy: pospolity i łąkowy. „Niebezpieczny dla nas jest kleszcz pospolity, ponieważ to on atakuje człowieka” – wyjaśnił Ciebiera. Z kolei kleszcz łąkowy żeruje głównie na zwierzętach takich jak sarny, dziki czy jelenie. Dr Ciebiera zauważa również, że odsetek patogenów w kleszczach zależy od środowiska, w którym się znajdują. W północno-wschodniej i wschodniej Polsce przypadki boreliozy są częstsze.
Proces badania kleszczy
Badanie kleszczy pod kątem obecności patogenów polega na rozdrobieniu osobnika i wydzieleniu z niego DNA. „Jeśli już wydzielimy DNA, to namnażamy fragment genu flageliny z bakterii patogennej Borrelia, która występuje w śliniankach kleszcza” – wyjaśniła dr Renata Grochowalska z Uniwersytetu Zielonogórskiego. Badacze byli zaskoczeni wysokim odsetkiem zarażonych kleszczy. „Faktycznie co czwarty kleszcz jest zarażony bakterią Borrelia, która jest rzeczywiście chorobotwórcza dla człowieka” – dodała Grochowalska.
Jak się chronić?
Zdaniem Grochowalskiej, odpowiednie środki ostrożności mogą zminimalizować ryzyko zakażenia. „Spotkanie z kleszczem nie musi być niebezpieczne, jeśli zachowamy środki ostrożności” – powiedziała.
Dostępne w sklepach środki odstraszające kleszcze mogą skutecznie chronić przed ich ukąszeniami. „Dla psów lub kotów skuteczne będą specjalne obroże” – podkreślił Ciebiera, dodając, że takie obroże mogą również nosić osoby pracujące w lesie.
Inne choroby przenoszone przez kleszcze
Kleszcze przenoszą wiele różnych chorób, takich jak babeszjoza, anaplazmoza czy riketsjoza. Jeden kleszcz może być nosicielem kilku różnych patogenów, co oznacza, że jedno ukąszenie może prowadzić do zakażenia kilkoma chorobami jednocześnie.
Gatunki kleszczy w Polsce
W Polsce naturalnie występuje 19 gatunków kleszczy. Na wschód od Wisły coraz częściej spotyka się kleszcza łąkowego, który jest gatunkiem bardziej ciepłolubnym. Najliczniejszą grupę stanowi jednak kleszcz pospolity, który najczęściej atakuje ludzi. Może on przenosić boreliozę i wirusa kleszczowego zapalenia mózgu.
Podsumowanie
Wyniki badań przeprowadzonych przez Uniwersytet Zielonogórski są alarmujące i pokazują, jak ważna jest świadomość zagrożeń związanych z kleszczami. Zachowanie odpowiednich środków ostrożności, regularne sprawdzanie skóry po pobycie na świeżym powietrzu oraz stosowanie środków ochronnych mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zakażenia boreliozą i innymi chorobami odkleszczowymi.
