Postępowanie likwidacyjne to kluczowy element procesu dochodzenia roszczeń odszkodowawczych – niezależnie od tego, czy chodzi o kolizję drogową, zalanie mieszkania, czy zniszczenie paneli fotowoltaicznych. To właśnie na tym etapie zakład ubezpieczeń analizuje zdarzenie i decyduje, czy wypłacić odszkodowanie, a jeśli tak – w jakiej wysokości. Co warto wiedzieć o tym postępowaniu? Jakie są jego etapy? I najważniejsze – czy można zakwestionować decyzję ubezpieczyciela?
POLECAMY: NSA zmienia podejście do kar za brak OC. Czy kierowcy zyskają ochronę przed działaniami UFG?
Czym jest postępowanie likwidacyjne?
Postępowanie likwidacyjne to procedura prowadzona przez zakład ubezpieczeń po zgłoszeniu szkody przez poszkodowanego. Dotyczy ono każdej sytuacji objętej ubezpieczeniem – od wypadków drogowych po szkody w rolnictwie czy uszkodzenia mienia.
Główne cele postępowania likwidacyjnego to:
- ustalenie okoliczności zdarzenia,
- określenie odpowiedzialności sprawcy,
- ocena odpowiedzialności ubezpieczyciela.
Na podstawie tych ustaleń podejmowana jest decyzja o przyznaniu (lub odmowie) odszkodowania.
Co ważne, postępowanie to chroni obie strony – sprawcę i poszkodowanego. Sprawca nie ponosi kosztów szkody z własnej kieszeni (jeśli ma OC), a poszkodowany nie musi liczyć jedynie na wypłacalność sprawcy – może dochodzić roszczenia od jego ubezpieczyciela.
Jak wygląda przebieg postępowania likwidacyjnego?
Proces likwidacji szkody można podzielić na trzy zasadnicze etapy:
1. Zgłoszenie szkody
To pierwszy krok, który zawsze należy do poszkodowanego. Szkodę można zgłosić pisemnie, telefonicznie, osobiście, a coraz częściej także za pośrednictwem formularzy internetowych. Opis zdarzenia powinien być jak najbardziej szczegółowy – nieścisłości lub braki mogą wydłużyć czas rozpoznania sprawy.
Warto zaznaczyć, że zgłoszenie wygląda nieco inaczej, gdy szkoda powstała za granicą (Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych) lub gdy sprawca nie miał ważnego ubezpieczenia OC (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny).
2. Postępowanie dowodowe
W tym etapie zakład ubezpieczeń analizuje materiały zebrane od poszkodowanego – zdjęcia, zeznania świadków, paragony za naprawy, dokumentację medyczną itd. Im więcej dowodów, tym szybciej może zapaść decyzja.
Wiele firm ubezpieczeniowych korzysta obecnie z narzędzi cyfrowych – np. aplikacji, które pozwalają poszkodowanemu samodzielnie zaznaczyć zniszczenia na zdjęciach. Dzięki temu proces dowodowy przebiega sprawniej niż jeszcze kilka lat temu.
3. Decyzja o wypłacie
Ostatecznym etapem jest decyzja o przyznaniu (lub odmowie) odszkodowania. Może ona uwzględniać całość roszczenia, jego część albo całkowicie wykluczać odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń.
Czy można odwołać się od decyzji ubezpieczyciela?
Tak – każdemu poszkodowanemu przysługuje prawo do złożenia reklamacji. Odwołanie jest bezpłatne i może prowadzić do zmiany decyzji, zwłaszcza jeśli pojawiły się nowe dowody – np. opinia lekarska lub dokumenty, które wcześniej nie były brane pod uwagę.
W odwołaniu warto wskazać unikalny numer sprawy oraz jasno przedstawić nowe fakty lub argumenty. To zwiększa szansę na pozytywne rozpatrzenie sprawy.
Ważnym aspektem jest również rozkład ciężaru dowodowego. W postępowaniu likwidacyjnym to zakład ubezpieczeń ma obowiązek wyjaśnić wszystkie okoliczności zdarzenia. Musi on także ustalić, czy istnieją przesłanki do obniżenia odszkodowania (np. współwina poszkodowanego) lub jego całkowitego wyłączenia.
Jak długo trwa postępowanie likwidacyjne?
Czas trwania postępowania likwidacyjnego jest określony przepisami prawa:
- 30 dni – podstawowy termin na wydanie decyzji od daty zgłoszenia szkody;
- 14 dni – dodatkowy termin, jeśli konieczne jest wyjaśnienie szczególnych okoliczności;
- 90 dni – maksymalny czas trwania postępowania, chyba że wymaga ono uprzedniego rozstrzygnięcia w postępowaniu karnym lub cywilnym.
Przeciąganie decyzji ponad ten termin – bez ważnego powodu – może być podstawą do dalszych roszczeń lub skargi.
Podsumowanie
Postępowanie likwidacyjne to nie tylko formalność – to fundament, na którym opiera się wypłata odszkodowania. Dlatego tak ważne jest, aby poszkodowany wiedział, jak je prawidłowo przejść i znał swoje prawa. W razie wątpliwości warto skorzystać z pomocy profesjonalistów, którzy zadbają o właściwe przygotowanie dokumentów i skuteczne dochodzenie roszczeń.
Miałeś wypadek i chcesz zgłosić szkodę do zakładu ubezpieczeń? Skorzystaj z doświadczenia ekspertów i zawalcz o pełne odszkodowanie!
