Pani Janina ma 68 lat i każdego miesiąca sumiennie przekazuje 27,30 złotych na abonament RTV. Nie wie jednak, że zgodnie z przepisami mogłaby być z tej opłaty całkowicie zwolniona. Takich osób w Polsce są setki tysięcy. Brak wiedzy o uprawnieniach kosztuje seniorów nawet ponad 300 zł rocznie.
Seniorzy 75+ automatycznie zwolnieni z opłat
Osoby, które ukończyły 75 lat, są całkowicie zwolnione z obowiązku opłacania abonamentu RTV. Nie muszą składać żadnych wniosków ani dostarczać dokumentów — system automatycznie wykreśla je z listy płatników. Dzieje się to na podstawie danych z rejestru PESEL, a zwolnienie wchodzi w życie od pierwszego dnia miesiąca następującego po urodzinach.
Warunkiem objęcia zwolnieniem jest wcześniejsza rejestracja odbiornika. Jeśli senior nie zarejestrował urządzenia, system nie „zauważy” konieczności skreślenia go z listy.
To rozwiązanie obowiązuje od 2015 roku i jest elementem polityki społecznej mającej na celu wsparcie najstarszej grupy obywateli.
Zwolnienie także dla młodszych emerytów — ale tylko z wnioskiem
Emeryci w wieku od 60 do 75 lat również mogą być zwolnieni z opłaty abonamentowej, ale w ich przypadku wymagane są spełnienie dodatkowych warunków i osobiste złożenie wniosku na Poczcie Polskiej.
Kluczowym kryterium jest wysokość emerytury. Aby uzyskać zwolnienie, dochód nie może przekraczać 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Na 2025 rok próg ten wynosi około 4090 zł brutto miesięcznie.
Dla przykładu, emeryt pobierający 3500 zł brutto miesięcznie ma prawo do zwolnienia z opłat, ale musi złożyć stosowne dokumenty i oświadczenie w placówce pocztowej.
Potencjalne oszczędności to:
- 327,60 zł rocznie za abonament telewizyjny
- 104,40 zł rocznie za abonament radiowy
W domowym budżecie wielu emerytów są to kwoty, które mają realne znaczenie.
Kto jeszcze może być zwolniony?
Poza seniorami, ustawa o opłatach abonamentowych przewiduje szereg innych grup uprawnionych do zwolnienia. Należą do nich m.in.:
- osoby całkowicie niezdolne do pracy,
- osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy,
- osoby niewidome lub głuche, których deficyty sensoryczne zostały orzeczone na odpowiednim poziomie (np. ostrość wzroku poniżej 15% normy),
- zarejestrowani bezrobotni,
- osoby otrzymujące rentę socjalną,
- osoby korzystające z zasiłku przedemerytalnego.
We wszystkich przypadkach, poza osobami powyżej 75. roku życia, konieczna jest osobista wizyta na poczcie wraz z dokumentacją potwierdzającą prawo do zwolnienia.
Jakie dokumenty są wymagane?
W zależności od rodzaju uprawnienia wymagane są różne dokumenty:
- Emeryci: decyzja ZUS lub KRUS o przyznaniu świadczenia
- Bezrobotni: zaświadczenie z urzędu pracy
- Niepełnosprawni: orzeczenie o niepełnosprawności
- Osoby korzystające z pomocy społecznej: zaświadczenia z MOPS/GOPS
Zwolnienie obowiązuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po złożeniu wniosku. Nie działa wstecz. Im szybciej formalności zostaną dopełnione, tym szybciej nastąpi ulga w domowym budżecie.
Seniorzy najczęściej płacą mimo zwolnienia
Paradoksalnie to właśnie osoby starsze są najrzetelniejszymi płatnikami abonamentu RTV. Regularnie wnoszą opłaty, często nie wiedząc, że mogą być z nich zwolnione.
Wynika to z kilku powodów:
- silnego przywiązania do tradycyjnych mediów (telewizji, radia),
- wysokiego poziomu odpowiedzialności finansowej tej grupy wiekowej,
- poczucia obowiązku obywatelskiego.
Dla wielu seniorów opłacanie abonamentu nie jest tylko kwestią przepisów, ale także wyrazem solidarności z instytucjami publicznymi.
Tymczasem młodsze pokolenia znacznie rzadziej rejestrują odbiorniki, często wybierając platformy streamingowe i inne źródła treści cyfrowych, które nie są objęte obowiązkiem opłat abonamentowych.
Nadchodzą zmiany w systemie abonamentowym
Obecny system finansowania mediów publicznych poprzez abonament RTV uznawany jest za przestarzały i nieskuteczny. Rząd analizuje dwie możliwe drogi reformy:
- Wprowadzenie powszechnej opłaty audiowizualnej, doliczanej do rocznego zeznania PIT. Miałaby wynosić około 8–9 zł miesięcznie i objąć wszystkich podatników – niezależnie od tego, czy korzystają z radia czy telewizji.
- Całkowite zniesienie opłat abonamentowych i zastąpienie ich bezpośrednim finansowaniem mediów publicznych z budżetu państwa. To rozwiązanie ograniczyłoby koszty poboru, ale wzbudza kontrowersje związane z ewentualną zależnością polityczną nadawców.
Jak dotąd, Prezydent Andrzej Duda sprzeciwiał się reformie finansowania mediów publicznych, dlatego żadna zmiana nie została wdrożona. Nowy prezydent, Karol Nawrocki, nie zajął jeszcze jednoznacznego stanowiska w tej sprawie.
Co można zrobić dziś?
Jeśli jesteś w grupie uprawnionej do zwolnienia z abonamentu RTV:
- Sprawdź, czy spełniasz kryteria (wiek, dochód, status).
- Zbierz wymagane dokumenty.
- Udaj się do placówki Poczty Polskiej i złóż wniosek o zwolnienie.
- Oszczędzaj nawet kilkaset złotych rocznie, które możesz przeznaczyć na inne potrzeby.
Działanie nie zajmuje wiele czasu, a może przynieść wymierne korzyści. W czasach rosnących kosztów życia — każda oszczędność się liczy.
