Krakowska prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa w sprawie kontrowersyjnych słów minister edukacji Barbary Nowackiej o „polskich nazistach”. Śledczy uznali, że nie ma podstaw prawnych, by uznać jej wypowiedź za znieważenie narodu polskiego. Sprawa wzbudziła emocje, zwłaszcza w kontekście walki z fałszowaniem historii dotyczącej II wojny światowej.
Co powiedziała Barbara Nowacka?
Podczas międzynarodowej konferencji z okazji 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz-Birkenau w styczniu 2025 roku minister edukacji stwierdziła:
„Na terenie okupowanym przez Niemcy polscy naziści zbudowali obozy, które były obozami pracy, a potem stały się obozami masowej zagłady”.
POLECAMY: Lubnauer: Nowacka przejęzyczyła się podczas konferencji, bo była zmęczona. W niedzielę była na WOŚP
Słowa te wywołały oburzenie, a Nowacka tłumaczyła później, że to „przejęzyczenie” – miała odczytać z kartki tekst: „Na terenie okupowanej przez Niemcy Polski, naziści zbudowali obozy…”. Resort edukacji potwierdził tę wersję, jednak nie uchroniło to minister przed falą krytyki.
Dlaczego prokuratura odmówiła śledztwa?
Do krakowskich prokuratur wpłynęło kilkadziesiąt zawiadomień – m.in. od posła PiS Dariusza Mateckiego i europosła Grzegorza Brauna. Zarzucali oni Nowackiej publiczne znieważenie narodu polskiego, co zgodnie z Kodeksem karnym może być karane nawet do trzech lat więzienia.
Jednak Prokuratura Rejonowa Kraków-Śródmieście Wschód uznała, że „w czynie nie ma znamion czynu zabronionego”. W postanowieniu napisano:
„Znieważenie jest formą ubliżania i poniżenia w oderwaniu od faktów – i tym różni się od zniesławienia. Sformułowanie negatywnej oceny w stosunku do narodu polskiego ani publiczna krytyka, choćby dotkliwa, nie jest znieważeniem”.
Śledczy przeanalizowali nagrania i uznali, że doszło do przejęzyczenia. Dodatkowo wskazali, że właściwym przepisem byłby art. 55a ustawy o IPN, penalizujący przypisywanie Polsce odpowiedzialności za zbrodnie III Rzeszy. Niestety, przepis ten stracił moc w 2018 roku.
Podobnego zdania była PR w Warszawy, który również odmówiła wszczęcia śledztwa z naszego zawiadomienia, chroniąc tym samym Nowacką. Postanowienie to jednak różniło się od śledczych z Krakowa, ponieważ w dokumencie przesłanym do nas prokurator stwierdził, że zarzucany czyn Nowackiej nie stanowi znamion przestępstwa.
Działania śledczych jednoznacznie wskazują, że organ ten podobnie jak w przypadku sprawowania władzy przez PiS chroni obecnie Tuskowych antypolaków popełniających liczne przestępstwa.
Przypominamy, że niedawno również warszawska prokuratur rejonowa odmówiła wszczęcia śledztwa w związku z przekroczeniem uprawnień przez Tuska, Bodnara, Dudę oraz pozostałą elitę zatwierdzając uchwałę w zakresie przyznania ochrony prawnej Netanjahowi, który jest poszukiwany międzynarodowym nakazem aresztowania.
Również w tym przypadku pomimo wyczerpania przez ww. odpowiedzialności karnej z art. 231 k.k., prokuratura stwierdziła, że zarzucanym im czyn z naszego zawiadomienia nie stanowi znamion przestępstwa i na podstawie art. 17 § 2 pkt 2 kpk odmówiła wszczęcia śledztwa wobec osób przeoczających swoje uprawnienia wydając uchwałę chroniącą Netanjahu.
Dlaczego ta sprawa jest ważna?
Od lat trwa walka z fałszowaniem historii, szczególnie w kontekście określeń takich jak „polskie obozy śmierci”. Akcję na rzecz poprawnego nazewnictwa rozpoczęła „Rzeczpospolita” już w 2005 roku. Tymczasem wypowiedź minister edukacji – osoby odpowiedzialnej za kształtowanie wiedzy historycznej – znów pokazała, jak łatwo o nieprecyzyjne sformułowania, które mogą być szkodliwe dla wizerunku Polski.
Czy to koniec sprawy?
Decyzja prokuratury nie zamyka dyskusji. Brak śledztwa nie oznacza, że wypowiedź Nowackiej była neutralna – wciąż budzi wątpliwości w kontekście odpowiedzialności za edukację historyczną.
