Skarbówka nie może zwlekać w nieskończoność – najnowsza uchwała NSA precyzuje, ile czasu ma urząd na nałożenie podatku od spadków i darowizn. Sprawdź, jak chronić swoje prawa!
Kluczowy wyrok NSA: Tylko trzy lata na ustalenie podatku
Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 26 maja 2025 r. (sygn. akt III FPS 2/25) jednoznacznie stwierdził, że fiskus ma tylko trzy lata na wydanie decyzji ustalającej podatek od spadków i darowizn, jeśli obowiązek podatkowy został odnowiony. To ważna zmiana w interpretacji prawa, która może wpłynąć na wiele spraw podatkowych.
Kiedy trzy lata, a kiedy pięć?
Zgodnie z art. 68 par. 1 Ordynacji podatkowej, standardowo urząd skarbowy ma trzy lata na ustalenie podatku. Jednak jeśli podatnik nie złoży deklaracji w terminie lub nie ujawni wszystkich danych, termin przedawnienia wydłuża się do pięciu lat (art. 68 par. 2).
NSA podkreślił jednak, że w przypadku odnowienia obowiązku podatkowego (art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn) nie ma wymogu złożenia zeznania. Dlatego stosuje się krótszy, trzyletni termin przedawnienia.
Odnowienie obowiązku podatkowego – na czym polega?
Ustawa przewiduje, że jeśli podatnik nie zgłosił spadku lub darowizny, obowiązek podatkowy może zostać odnowiony, gdy:
- nabycie zostanie stwierdzone pismem (np. postanowieniem sądu),
- podatnik powoła się na nie przed urzędem.
Fiskus często korzysta z tego przepisu, gdy odkryje, że podatnik dysponuje majątkiem, którego źródłem mógł być niezgłoszony spadek lub darowizna.
Przykład z praktyki: Spóźniona deklaracja nie przedłuża terminu
W sprawie, która trafiła do NSA, spadkobierca otrzymał postanowienie sądu o nabyciu spadku w 2018 r., ale zeznanie podatkowe złożył dopiero w 2022 r. Urząd skarbowy uznał, że ma pięć lat na wydanie decyzji, bo podatnik nie wywiązał się z obowiązku w terminie.
NSA stanął po stronie podatnika – skoro sądowe postanowienie zastępuje zeznanie, to obowiązuje trzyletni termin przedawnienia.
Dlaczego to ważne dla podatników?
- Fiskus nie może przeciągać spraw w nieskończoność – jeśli nie wyda decyzji w ciągu trzech lat, zobowiązanie wygasa.
- Sądy informują urzędy o spadkach, więc skarbówka ma narzędzia do działania.
- Unikniesz niepotrzebnych kar, znając swoje prawa.
Eksperci podkreślają:
„Uchwała NSA jest korzystna dla podatników i kończy spory z fiskusem. Wpisuje się w obecną praktykę orzeczniczą, zmierzającą do zdyscyplinowania organów podatkowych” – Agnieszka Ławnicka, Kancelaria Tomczykowski Tomczykowska.
Podsumowanie
Jeśli nie zgłosiłeś spadku, a fiskus odkryje go po latach, pamiętaj:
✅ Ma tylko trzy lata na decyzję (od momentu stwierdzenia nabycia).
✅ Sądowe postanowienie zastępuje zeznanie – nie musisz składać dodatkowych dokumentów.
✅ Sprawdź, czy termin przedawnienia nie minął – możesz uniknąć podatku!
