Od czerwca 2025 roku obowiązują nowe przepisy dotyczące rynku pracy, które szczególnie istotnie wpływają na sytuację osób bezrobotnych po 50. roku życia. Wprowadzona ustawa oznacza podniesienie kwot zasiłku, wydłużenie okresu pobierania świadczenia, ale też szereg nowych obowiązków administracyjnych. Zmiany te mogą poprawić sytuację finansową tysięcy seniorów, ale wymagają spełnienia określonych warunków.
Kto skorzysta z nowych przepisów?
Zgodnie z nowymi regulacjami, prawo do zasiłku przysługuje osobom, które:
- są zarejestrowane jako bezrobotne,
- w ciągu ostatnich 18 miesięcy przepracowały co najmniej 365 dni.
Standardowo świadczenie przysługuje na okres 180 dni, jednak w określonych przypadkach może być wypłacane nawet przez 365 dni. Do grupy uprawnionych do dłuższego wsparcia należą:
- osoby po 50. roku życia z minimum 20-letnim stażem pracy,
- osoby z niepełnosprawnością,
- samotni rodzice,
- opiekunowie dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności.
To oznacza, że tysiące seniorów w Polsce zyskują możliwość otrzymywania świadczenia przez cały rok, co wcześniej było zarezerwowane tylko dla wyjątkowych sytuacji.
Wyższe kwoty zasiłku w 2025 roku
Zmieniła się także wysokość świadczeń. Obowiązujące od czerwca 2025 stawki prezentują się następująco:
- Zasiłek podstawowy:
- przez pierwsze 90 dni: 1721,90 zł brutto,
- przez kolejne miesiące: 1352,20 zł brutto.
- Zasiłek dla osób po 50-tce z 20-letnim stażem:
- przez pierwsze 90 dni: 2066,28 zł brutto,
- po trzech miesiącach: 1622,64 zł brutto.
W praktyce oznacza to, że osoby starsze mogą otrzymywać:
- do 1815 zł netto miesięcznie przez pierwsze trzy miesiące,
- a potem około 1425 zł na rękę.
To istotny wzrost względem wcześniejszych świadczeń, szczególnie dla osób, które po utracie pracy miały trudności z odnalezieniem się na rynku pracy.
Nowe obowiązki – większa kontrola
Wzrost świadczeń to jednak nie jedyna zmiana. Nowa ustawa wprowadziła również bardziej rygorystyczne zasady dotyczące procedur i obowiązków bezrobotnych:
- Rejestracja możliwa jest tylko w urzędzie pracy właściwym dla miejsca zamieszkania.
- Świadczenia wypłacane są wyłącznie przelewem bankowym – zniesiono możliwość odbioru w gotówce.
- Zniesiono zasiłek w obniżonej wysokości dla osób z krótkim stażem – teraz każdy uprawniony otrzymuje pełne świadczenie, o ile spełnia warunki ustawowe.
Indywidualny Plan Działania (IPD) i obowiązkowy kontakt z urzędem
Dodatkowo, osoby objęte tzw. Indywidualnym Planem Działania (IPD) są zobowiązane do co najmniej comiesięcznego kontaktu z urzędem pracy. Brak realizacji IPD może skutkować utraceniem statusu osoby bezrobotnej, a co za tym idzie – także prawa do zasiłku.
Wprowadzono również maksymalny czas posiadania statusu osoby bezrobotnej, który wynosi 3 lata od momentu wejścia ustawy w życie. Po tym okresie nieprzerwanego bezrobocia – o ile nie zostaną spełnione nowe kryteria – status i przywileje mogą zostać cofnięte.
Znaczenie zmian dla rynku pracy
Zmiany te mają dwa zasadnicze cele:
- Zapewnienie realnego wsparcia finansowego osobom starszym, które z powodu wieku lub stanu zdrowia mają trudność z powrotem na rynek pracy.
- Zwiększenie aktywności zawodowej i motywacji do współpracy z urzędami pracy, szczególnie poprzez ścisłą kontrolę realizacji IPD.
Z punktu widzenia polityki społecznej, zmiany te wpisują się w szerszy trend aktywizacji zawodowej osób starszych, który obserwujemy w wielu krajach UE. Polska, w której osoby po 50-tce nadal mają relatywnie trudniejszy dostęp do ofert pracy, próbuje w ten sposób nie tylko wesprzeć tę grupę, ale również ograniczyć długotrwałe bezrobocie.
Podsumowanie: kto zyska, kto straci?
Na wprowadzonych zmianach najwięcej zyskają:
- osoby powyżej 50. roku życia z długim stażem pracy,
- samotni rodzice i opiekunowie osób niepełnosprawnych,
- osoby gotowe do regularnej współpracy z urzędami pracy.
Natomiast osoby unikające kontaktu z urzędem, niechętne do realizowania IPD, a także te, które rejestrowały się „dla ubezpieczenia” – mogą stracić prawo do świadczeń lub zostać wykluczone z systemu. Nowa ustawa wymusza aktywność, ale nagradza za współpracę.
Co dalej?
Rząd nie zapowiedział na razie kolejnych zmian w obszarze zasiłków, ale efekty nowego systemu będą oceniane po pierwszym roku obowiązywania przepisów. W zależności od skuteczności programu, możliwe są dalsze modyfikacje – zarówno w kierunku wsparcia, jak i uszczelnienia systemu.
