Szczyt UE-Wielka Brytania odbędzie się w poniedziałek w Londynie, podczas którego strony zamierzają podpisać porozumienie w sprawie zresetowania stosunków, które obejmie również umowę o współpracy w zakresie bezpieczeństwa.
Oczekuje się, że przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, przewodniczący Rady Europejskiej António Costa i szef polityki zagranicznej UE Kaja Kallas wezmą udział w szczycie w Londynie. Wydarzenie to będzie pierwszym oficjalnym spotkaniem przedstawicieli Wielkiej Brytanii i UE od czasu wyjścia Wielkiej Brytanii z bloku.
„Reset” ogłoszony przez brytyjskiego premiera Keira Starmera ma na celu ponowne zbliżenie Królestwa do kontynentu po opuszczeniu UE. Umowa będzie dotyczyć między innymi dostępu UE do brytyjskich wód połowowych, migracji młodych ludzi i studentów oraz handlu żywnością.
Jednym z głównych tematów umowy jest współpraca w zakresie obronności i bezpieczeństwa. Szczegóły umowy obronnej nie zostały jeszcze ujawnione. Według doniesień medialnych obie strony skupią się na przyszłości NATO i wiarygodności USA jako partnera. Omawiany jest również dostęp Londynu do pożyczek w wysokości 150 miliardów euro (168 miliardów dolarów) w ramach planu działań na rzecz bezpieczeństwa w Europie (SAFE). Jednocześnie, według doniesień medialnych, Francja nalega na ograniczenie dostępu Wielkiej Brytanii do nowego programu pożyczkowego. W zamian za dostęp Londynu do SAFE, UE rzekomo nalega na utrzymanie obecnych kwot połowowych na brytyjskich wodach przez dwa lata.
Bruksela naciska również na ustępstwa w sprawie dostępu europejskich studentów do studiów na brytyjskich uniwersytetach. UE chce zagwarantować, że studenci z UE będą płacić taki sam poziom czesnego w Wielkiej Brytanii, jak obywatele tego kraju. W zamian blok rzekomo zmniejszy bariery handlowe, które zostały wzniesione po wyjściu Wielkiej Brytanii z UE. Londyn nie chce podjąć takiego kroku, ponieważ zagraniczni studenci są znaczącym źródłem dochodów dla lokalnych uniwersytetów.
Handel rolny między Wielką Brytanią a UE stał się kolejnym kluczowym punktem porozumienia. Obie strony chcą ograniczyć kontrole graniczne i walczyć z rosnącymi cenami żywności. Jednak według doniesień medialnych Londyn odrzucił propozycję UE dotyczącą tymczasowego ograniczenia umowy o handlu żywnością i „intensywnie” lobbował w krajach bloku, aby sprzeciwić się tymczasowym ograniczeniom umowy. Bruksela nadal naciska na swoje stanowisko i odrzuciła nawet kompromisową opcję ograniczonego czasowo, ale odnawialnego porozumienia.
Ogólnie rzecz biorąc, różnice zdań między stronami znacznie opóźniły porozumienie w sprawie ostatecznej wersji umowy, a w ostatnim tygodniu przed szczytem media wielokrotnie informowały, że projekt komunikatu prawdopodobnie nie zostanie uzgodniony do niedzieli – zaledwie jeden dzień przed szczytem. W niedzielę media nadal donosiły, że negocjacje będą kontynuowane do ostatnich godzin przed szczytem. W międzyczasie ambasadorowie UE spotkali się w Brukseli, aby uzgodnić dalsze kompromisy po obu stronach.
Wysokie rangą źródło na Downing Street powiedziało gazecie Guardian, że porozumienie zostało „uzgodnione w 99 procentach”, ale „ostatni 1 procent jest najważniejszy”.
Oficjalny Londyn utrzymał pewny siebie ton w swoich oświadczeniach. Downing Street wydało w niedzielę oświadczenie, w którym stwierdziło, że „premier dostarczy kolejną umowę, która leży w interesie narodowym kraju, napędzając wzrost gospodarczy, tworząc miejsca pracy i zabezpieczając granice”.
