Twoje lata na zleceniu nie były stracone! Od 2026 zyskasz 6 dni urlopu więcej

Prawdziwa rewolucja w prawie pracy staje się faktem! 17 października 2025 roku Prezydent Karol Nawrocki podpisał ustawę, która na zawsze zmieni oblicze polskiego rynku pracy. Od 1 stycznia 2026 roku wszystkie lata przepracowane na umowach zlecenia, w ramach własnej działalności gospodarczej czy za granicą, będą wreszcie wliczane do stażu pracy. To historyczny moment, który bezpośrednio wpłynie na życie blisko 1,9 miliona Polaków, otwierając im drogę do dłuższego urlopu, wyższych odpraw i lepszej ochrony przed zwolnieniem. Jeżeli przez lata pracowałeś jako freelancer, przedsiębiorca czy emigrant zarobkowy, ten artykuł jest dla Ciebie – dowiedz się, jak odzyskać lata swojego zawodowego życia i zyskać konkretne korzyści.

Rewolucja, która kończy absurdalną dyskryminację

Przez dziesięciolecia polski Kodeks Pracy, w dużej mierze oparty na przepisach z 1974 roku, ignorował miliony lat ciężkiej pracy. System uznawał tylko jedną formę zatrudnienia – tradycyjny etat. Wszystko inne było dla niego niewidzialne. Wyobraź sobie grafika, który przez 8 lat prowadził własną działalność gospodarczą, a potem znalazł pracę na etacie. Dla systemu zaczynał od zera. Programista, który przez 6 lat pracował na zleceniach dla tych samych klientów, był traktowany jak absolwent bez doświadczenia. Polak wracający z 5 lat pracy w Londynie jako samozatrudniony tracił cały swój zagraniczny dorobek zawodowy.

Ten system był nie tylko absurdalny, ale i głęboko niesprawiedliwy. Dwie osoby w tym samym wieku, z identycznym doświadczeniem, mogły mieć drastycznie różne uprawnienia. Pierwsza, pracująca na etacie, cieszyła się 26 dniami urlopu, dłuższym okresem wypowiedzenia i dodatkami stażowymi. Druga, z taką samą sumą lat pracy, ale w innej formie, miała tylko 20 dni urlopu i żadnych dodatkowych przywilejów. Różnica wynikała wyłącznie z formy prawnej zatrudnienia, a nie z rzeczywistego wkładu pracy czy opłacanych składek ZUS. To pokrzywdzenie dotyczyło właścicieli małych firm, freelancerów, zleceniobiorców, pracowników kontraktów B2B oraz setek tysięcy emigrantów zarobkowych.

Co konkretnie zmienia się od 1 stycznia 2026?

Nowa ustawa to prawdziwy przełom. Definicja stażu pracy została całkowicie przebudowana i obejmuje teraz praktycznie wszystkie formy zarobkowania. Od 1 stycznia 2026 roku do stażu pracy wliczać się będzie:

• Prowadzenie działalności gospodarczej, nawet jednoosobowej, od pierwszego dnia jej rozpoczęcia.
• Wszystkie umowy zlecenia i kontrakty agencyjne, które dotychczas były pomijane.
• Współpraca z firmami jako osoba samozatrudniona (kontrakty B2B).
• Członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych.
• Praca za granicą, wykonywana poza etatem, co jest kluczowe dla setek tysięcy Polaków wracających z emigracji. Nieważne, czy byłeś brytyjskim freelancerem, niemieckim selbständig, czy holenderskim zzp’er – te lata będą uznane.
• Okresy zawieszenia działalności gospodarczej z przyczyn opiekuńczych (opieka nad dzieckiem, chorym rodzicem, osobą niepełnosprawną).

Kluczowa zasada: przepisy działają wstecz! Liczy się cały dotychczasowy dorobek zawodowy, nawet sprzed 10, 15 czy 20 lat. Jeśli w 2005 roku założyłeś firmę, w 2012 przeszedłeś na zlecenia, a od 2015 pracujesz na etacie, możesz zsumować wszystkie te okresy. Jeśli łącznie przekraczają 10 lat, od stycznia automatycznie zyskujesz prawo do 26 dni urlopu rocznie. To dodatkowe 6 dni wolnego, czyli ponad cały tydzień, który możesz wykorzystać już w 2026 roku!

Spójrz na przykłady:

• Osoba 38-letnia, która w latach 2010-2015 prowadziła firmę (5 lat), następnie przez 3 lata pracowała na zleceniach, a od 2018 roku jest na etacie (7 lat). Suma to 15 lat stażu! Od stycznia ma prawo do 26 dni urlopu, mimo że na obecnym etacie przepracowała tylko 7 lat.
• Kobieta pracująca na etacie 4 lata, wcześniej 3 lata na zleceniach i 5 lat prowadząca kawiarnię. Łącznie 12 lat. Od stycznia jej urlop wydłuża się z 20 do 26 dni.
• Mężczyzna pracujący na etacie 6 lat, wcześniej 4 lata w Irlandii jako samozatrudniony kierowca ciężarówki. Łącznie 10 lat – zyskuje dodatkowy tydzień wolnego rocznie.

Znacznie więcej niż urlop: pełny pakiet korzyści

Dłuższy urlop to tylko najbardziej widoczna zmiana. Prawdziwy staż pracy wpływa na kilkanaście różnych uprawnień, które teraz zmienią się dla milionów osób. Warto to podkreślić, bo korzyści są znacznie szersze:

• Dłuższe okresy wypowiedzenia: Dzięki wliczeniu lat na zleceniach i działalności, możesz przekroczyć próg 3 lat stażu, co oznacza wydłużenie okresu wypowiedzenia z 1 miesiąca do 3 miesięcy. To znacznie lepsza ochrona przed nagłym zwolnieniem i więcej czasu na znalezienie nowej pracy.
• Dodatki stażowe: W tysiącach firm i instytucji regulaminy wynagradzania przewidują dodatki w wysokości 5-10% pensji podstawowej po przekroczeniu określonych progów stażu. Wyższy oficjalny staż może oznaczać automatyczne prawo do dodatku, który dotychczas nie przysługiwał – w praktyce to 200-500 zł więcej miesięcznie.
• Nagrody jubileuszowe: W sektorze publicznym i dużych firmach prywatnych wypłacane są po 10, 15, 20, 25 i 30 latach pracy. Typowe kwoty to równowartość 1-3 miesięcznych pensji. Wliczenie poprzednich lat może przyspieszyć moment otrzymania nagrody o kilka lat, co oznacza jednorazowo kilka, a nawet kilkanaście tysięcy złotych.
• Wyższe odprawy emerytalne: Rosną proporcjonalnie do stażu. Dla osób zbliżających się do emerytury wliczenie poprzednich lat może oznaczać kilkanaście tysięcy złotych wyższą odprawę (np. do 6 miesięcznych wynagrodzeń po 20 latach stażu).
• Pierwszeństwo przy zwolnieniach grupowych: Wyższy staż pracy jest jednym z kryteriów, które pracodawca musi brać pod uwagę przy redukcji zatrudnienia, co może uratować Cię przed zwolnieniem.

Twój plan działania: Krok po kroku do dłuższego urlopu

Po wejściu ustawy w życie nie będzie automatycznego przeliczenia stażu. To Ty musisz podjąć inicjatywę. Oto Twój praktyczny plan działania:

1. Sprawdź swoją historię w ZUS już dziś: Zaloguj się na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) przez profil zaufany. W zakładce „Ubezpieczenia” znajdziesz pełną historię wszystkich okresów, w których byłeś zgłoszony do ubezpieczeń – jako pracownik, przedsiębiorca, zleceniobiorca. Wydrukuj tę historię i dokładnie ją przeanalizuj.
2. Policz swój rzeczywisty staż: Zsumuj wszystkie okresy, które mogą wejść w skład stażu: lata na etacie, lata prowadzenia działalności, lata na zleceniach, pracę za granicą. Zapisz daty rozpoczęcia i zakończenia każdego okresu. Jeśli suma przekracza 10 lat, należy Ci się wydłużony urlop.
3. Zamów oficjalne zaświadczenie z ZUS: Pracodawca będzie wymagał oficjalnego dokumentu z pieczątką ZUS. Zaświadczenie zamówisz przez PUE w zakładce „Wnioski do ZUS” → „Zaświadczenia” → „Zaświadczenie o okresach składkowych”. Zostanie przesłane pocztą w ciągu 7-10 dni roboczych. Możesz też uzyskać je osobiście w oddziale ZUS. Koszt to około 20 zł.
4. Zbierz dodatkowe dokumenty: Jeśli pracowałeś za granicą, przygotuj umowy, rachunki, faktury, potwierdzenia przelewów. Dokumenty w językach obcych powinny mieć tłumaczenie przysięgłe na polski (koszt około 80-150 zł za stronę). Osoby prowadzące działalność gospodarczą powinny pobrać zaświadczenie z CEIDG (bezpłatnie online). W przypadku zawieszenia działalności z przyczyn opiekuńczych, zbierz zaświadczenia lekarskie i inne dowody.
5. Przygotuj formalny wniosek: Napisz wniosek do pracodawcy o przeliczenie stażu pracy. Powinien zawierać Twoje dane, obecny staż, szczegółowe wyliczenie dodatkowych okresów (z datami), uzasadnienie prawne (powołanie się na nową ustawę) i listę załączonych dokumentów.
6. Złóż wniosek zaraz w styczniu 2026: Nie zwlekaj! Im szybciej złożysz kompletny wniosek z całą dokumentacją, tym szybciej dział kadr dokona przeliczenia i będziesz mógł skorzystać z dodatkowych dni urlopu, być może już w styczniu lub lutym.

Czego spodziewać się po złożeniu wniosku i co, jeśli pracodawca odmówi?

Pracodawca ma obowiązek rozpatrzenia Twojego wniosku. Jeśli dokumentacja jest kompletna, proces weryfikacji powinien zająć 2-4 tygodnie. Dział kadr sprawdzi dokumenty, zweryfikuje okresy i zaktualizuje Twoje dane. Po pozytywnym rozpatrzeniu otrzymasz pisemne potwierdzenie nowego wymiaru urlopu, prawdopodobnie 26 dni rocznie. Różnicę możesz wykorzystać jeszcze w 2026 roku – to 6 dodatkowych dni na dłuższe wakacje czy bieżące potrzeby.

Co, jeśli pracodawca odmówi? Najpierw poproś o pisemne uzasadnienie odmowy. Jeśli jest ono niezgodne z przepisami, masz prawo do obrony swoich interesów. Pierwszym krokiem jest odwołanie do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP), która może przeprowadzić kontrolę i nakazać przeliczenie stażu. Jeśli to nie pomoże, pozostaje droga sądowa – sąd pracy rozpatrzy sprawę i wyda wyrok. Przy dobrze przygotowanej dokumentacji szanse na wygraną są bardzo wysokie.

To nie tylko dodatkowy tydzień wolnego, to oficjalne uznanie Twojego rzeczywistego wkładu w rynek pracy i lat ciężkiej pracy, bez względu na formę zatrudnienia. Nowe przepisy fundamentalnie zmieniają perspektywę dla młodych ludzi – zlecenia podczas studiów, własna firma czy praca za granicą przestają być „straconymi latami” i budują realny staż. Do wejścia ustawy w życie pozostało tylko 10 tygodni! Nie czekaj – zacznij działać już dziś, aby od 1 stycznia 2026 w pełni cieszyć się zasłużonymi korzyściami. Sprawdź ZUS, zbierz dokumenty i przygotuj wniosek. Wykorzystaj tę szansę i nie daj się zaskoczyć końcem roku bez przygotowanej dokumentacji.

Obserwuj nas w Google News
Obserwuj