Zakaz palenia węglem: Rząd wprowadza ostateczny termin

Polska staje przed rewolucyjnymi zmianami w podejściu do ogrzewania domów. Zakaz palenia węglem, zapowiadany od lat, nabiera realnych kształtów. Rząd ogłosił ostateczny termin wprowadzenia nowych regulacji, które mają ograniczyć smog i poprawić jakość powietrza. Dla wielu gospodarstw domowych oznacza to konieczność inwestycji w alternatywne źródła ciepła. Czy Polacy są gotowi na tę zmianę?

2027: Rok zakazu palenia węglem w miastach

Zgodnie z nowymi przepisami, które wejdą w życie 1 stycznia 2027 roku, w Polsce zostanie wprowadzony całkowity zakaz palenia węglem w domowych piecach i kominkach na obszarach miejskich. Decyzja ta dotyczy miast powyżej 10 tysięcy mieszkańców, gdzie problem smogu jest szczególnie dotkliwy. Dla miejscowości wiejskich oraz mniejszych miast wprowadzono okres przejściowy, który potrwa do 2030 roku.

Wprowadzenie zakazu jest efektem rosnącej presji zarówno ze strony organizacji ekologicznych, jak i Unii Europejskiej. Według danych Europejskiej Agencji Środowiska Polska znajduje się w czołówce krajów UE o najgorszej jakości powietrza, a główną przyczyną tego problemu jest emisja pyłów i szkodliwych gazów z domowych pieców opalanych węglem.

Subwencje i dofinansowania dla Polaków

Aby ułatwić mieszkańcom dostosowanie się do nowych wymogów, rząd uruchomił dodatkowe środki w ramach programu „Czyste Powietrze”. Na lata 2024–2027 przeznaczono ponad 30 miliardów złotych na wymianę przestarzałych pieców, tzw. kopciuchów, oraz instalację nowoczesnych systemów ogrzewania.

Gospodarstwa domowe mogą ubiegać się o dotacje w wysokości do 70% kosztów kwalifikowanych. Dla osób o najniższych dochodach przewidziano dodatkowe wsparcie w formie bezpośrednich dopłat, które mogą wynosić nawet 37 tysięcy złotych. W 2023 roku z programu skorzystało ponad 400 tysięcy Polaków, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu alternatywnymi źródłami ciepła.

Alternatywy dla węgla – co wybierają Polacy?

Zakaz palenia węglem zmusza Polaków do poszukiwania alternatywnych źródeł ogrzewania. Wśród najpopularniejszych opcji znajdują się:

• Pompy ciepła – ekologiczne, ale kosztowne rozwiązanie, którego cena instalacji zaczyna się od 30 tysięcy złotych. Jednak dzięki niskim kosztom eksploatacji rosnąca liczba Polaków decyduje się na ten wybór.
• Gaz ziemny – wciąż powszechnie stosowany, choć jego ceny rosną. W 2024 roku średni koszt ogrzewania domu gazem wynosił około 10 tysięcy złotych rocznie.
• Biomasa i pellety – tańsze od gazu, ale wymagają specjalistycznych kotłów, których cena wynosi od 12 tysięcy złotych.
• Prąd z fotowoltaiką – coraz częściej stosowany w połączeniu z pompami ciepła. Koszty instalacji paneli fotowoltaicznych zaczynają się od 20 tysięcy złotych, jednak wielu właścicieli domów podkreśla oszczędności w dłuższej perspektywie.

Kontrowersje wokół zakazu

Decyzja o zakazie palenia węglem budzi wiele emocji. Z jednej strony mieszkańcy miast zmagający się z problemem smogu popierają tę inicjatywę. Z drugiej, wiele osób, zwłaszcza w małych miejscowościach, wyraża obawy o koszty związane z wymianą systemów ogrzewania.

Organizacje ekologiczne wskazują jednak, że koszty zdrowotne wynikające z zanieczyszczenia powietrza są znacznie wyższe niż jednorazowe nakłady na modernizację ogrzewania. Według raportu Fundacji ClientEarth smog powoduje w Polsce ponad 40 tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie, a koszty leczenia chorób wywołanych zanieczyszczeniem powietrza sięgają ponad 100 miliardów złotych rocznie.

Czy zakaz rozwiąże problem smogu?

Eksperci podkreślają, że choć zakaz palenia węglem to krok w dobrym kierunku, nie rozwiąże on całkowicie problemu smogu. W Polsce nadal istnieją inne źródła zanieczyszczeń, takie jak przemysł i transport. Aby osiągnąć trwałą poprawę jakości powietrza, konieczne są kompleksowe działania, w tym inwestycje w transport publiczny, ograniczenie emisji przemysłowych oraz edukacja społeczeństwa w zakresie ekologii.