Zamontował fotowoltaikę i pompę ciepła. Dostał rachunek na 9 tysięcy i złapał się za głowę

Coraz więcej Polaków inwestuje w fotowoltaikę i pompy ciepła, licząc na niższe rachunki za energię. Jednak wiele osób jest zaskoczonych wysokimi kosztami użytkowania, zwłaszcza po wprowadzeniu nowych zasad rozliczeń energii. Historia pana Pawła, który po zamontowaniu instalacji otrzymał rachunek na niemal 9 tysięcy złotych, stanowi przykład trudności, jakie spotykają prosumenci korzystający z net-billingu. Jakie są przyczyny takich różnic w opłatach i co należy wiedzieć, aby uniknąć kosztownych niespodzianek?

Dlaczego rosną rachunki za prąd?

Net-billing, czyli nowy system rozliczeń, wprowadzono w Polsce 1 kwietnia 2022 roku. Zastąpił on bardziej opłacalny net-metering, który pozwalał prosumentom odbierać energię w formie fizycznej – za każdą oddaną kilowatogodzinę użytkownik mógł odebrać odpowiednio 0,7 lub 0,8 kWh energii. W systemie net-billing energia trafiająca do sieci jest natomiast wyceniana rynkowo, co oznacza, że użytkownicy płacą za każdą kilowatogodzinę pobraną z sieci zgodnie z cennikiem dostawcy.

Właściciele fotowoltaiki zamontowanej przed 1 kwietnia 2022 roku mogą korzystać ze starego systemu przez 15 lat. Dla nowych użytkowników obowiązuje już net-billing, w którym nadwyżki energii sprzedawane są po zmiennych cenach rynkowych. Ten system jest znacznie mniej przewidywalny i może oznaczać wyższe koszty, zwłaszcza gdy ceny prądu rosną.

Różnice w kosztach – jak uniknąć wysokich rachunków?

Wysokie rachunki zaskoczyły wielu użytkowników, takich jak pan Paweł, który po zamontowaniu instalacji otrzymał rachunek za prąd na niemal 9 tysięcy złotych. Instalacja fotowoltaiki o mocy 9,9 kWp i pompy ciepła miała zminimalizować koszty, ale zamiast tego wygenerowała nieoczekiwane opłaty. Skąd wynikają tak duże różnice?

Przede wszystkim warto zrozumieć, jak działa monitorowanie zużycia energii. Niektórzy użytkownicy, tacy jak pan Paweł, nie zdają sobie sprawy, że energii oddanej do sieci nie można „odzyskać” w zimie. Oznacza to, że prąd wytworzony w okresie letnim nie pokryje kosztów zużycia w zimie, kiedy pompy ciepła działają intensywniej.

Jak działa nowy system rozliczeń?

W net-billingu każda kilowatogodzina oddana do sieci jest wyceniana na podstawie średniej ceny rynkowej z miesiąca poprzedniego. Jeśli ceny energii spadają, prosument otrzymuje niższe wynagrodzenie za oddaną energię, ale płaci pełną stawkę przy pobraniu. Wielu użytkowników odczuwa to zwłaszcza zimą, gdy rośnie zapotrzebowanie na ogrzewanie. Przykład pana Pawła pokazuje, że net-billing może prowadzić do wyższych rachunków w porównaniu z net-meteringiem, szczególnie w okresie niskiej produkcji z fotowoltaiki.

Pan Jarosław, który także zamontował instalację, opisuje, że stara pompa ciepła zużywała około 10-11 tys. kWh rocznie, a przy cenach prądu rachunki wynosiły nawet 7 tysięcy złotych rocznie. Obliczył, że nowoczesna pompa ciepła, zużywająca rocznie 3-4 tys. kWh, mogłaby obniżyć te koszty, ale wymaga przejścia na net-billing, co nie zawsze jest opłacalne.

Jakie są alternatywy?

Jedną z popularnych opcji w Europie, która zyskuje na znaczeniu w Polsce, są magazyny energii. W Niemczech i Czechach często korzysta się z takich systemów, które pozwalają magazynować nadwyżki energii na własne potrzeby, co pomaga zmniejszyć zależność od zmiennych cen prądu w net-billingu. W Polsce dostępne są już dotacje na magazyny energii, jednak ich cena nadal pozostaje stosunkowo wysoka, co odstrasza wielu potencjalnych użytkowników.

Rekomendacje dla właścicieli pomp ciepła i fotowoltaiki

Eksperci zalecają, aby osoby korzystające z pomp ciepła i fotowoltaiki regularnie monitorowały zużycie energii i planowały użytkowanie urządzeń o dużym poborze na czas, gdy produkcja energii jest najwyższa. Na przykład w okresach wysokiego nasłonecznienia można ładować samochód elektryczny lub zaspokajać bieżące potrzeby energetyczne, co pozwala uniknąć kupowania energii z sieci w droższym okresie.

Warto również zadbać o jakość instalacji i dopasowanie mocy pompy ciepła do potrzeb gospodarstwa domowego. Część użytkowników, jak pani Katarzyna, rekomenduje wybór pomp ciepła od renomowanych producentów, które działają efektywniej i lepiej radzą sobie z oszczędnością energii. Osoby posiadające instalacje o mocy do 10 kWp i możliwość podłączenia do systemu net-metering mogą liczyć na znacznie stabilniejsze i korzystniejsze koszty.

Jakie wyzwania czekają prosumentów w Polsce?

Zmieniający się rynek energii odnawialnej i przepisy mogą powodować dodatkowe trudności dla nowych użytkowników. Wciąż niepewna jest przyszłość net-billingu i ewentualne zmiany w przepisach, które mogłyby bardziej chronić prosumentów przed zmiennością cen rynkowych.

Prezes Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, Paweł Lachman, podkreśla, że system net-billing jest mniej przewidywalny, co wpływa na rentowność fotowoltaiki z pompą ciepła. Zdaniem ekspertów jedynym pewnym rozwiązaniem jest przeznaczenie wyprodukowanej energii na własne potrzeby, ponieważ energia oddana do sieci ma cenę zmienną i zależy od czynników zewnętrznych.

Planując inwestycję w fotowoltaikę i pompę ciepła, warto dokładnie przeanalizować koszty i skonsultować się z fachowcami, aby uniknąć wysokich rachunków. Użytkownicy, którzy zrozumieją zasady działania nowych systemów rozliczeń i odpowiednio dopasują instalację, mogą czerpać korzyści z energii odnawialnej bez obaw o nagłe wzrosty kosztów.