Od marca 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wprowadza istotną zmianę w wysokości jednego z kluczowych świadczeń wspierających. Mowa o dodatku dla sierot zupełnych, którego kwota wzrośnie do 654,48 zł miesięcznie. To realne, comiesięczne wsparcie finansowe przeznaczone dla dzieci i młodzieży znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji życiowej – tych, które straciły oboje rodziców. Pieniądze te mają na celu częściowe złagodzenie skutków osobistej tragedii i zapewnienie większej stabilności finansowej w okresie dorastania i edukacji. Co ważne, świadczenie to jest przyznawane niezależnie od dochodów rodziny zastępczej czy opiekunów prawnych, a jego kwota podlega corocznej waloryzacji. Zrozumienie zasad przyznawania dodatku jest kluczowe, aby uprawnione osoby mogły w pełni skorzystać z przysługującego im prawa. W artykule wyjaśniamy, kto dokładnie może ubiegać się o te środki, jak długo można je pobierać i jakie kroki należy podjąć, aby złożyć wniosek.
Kto dokładnie ma prawo do dodatku? Warunki są jednoznaczne
Zasady przyznawania dodatku dla sieroty zupełnej są precyzyjnie określone w przepisach i nie pozostawiają wątpliwości. Głównym i jedynym kryterium jest status dziecka. Świadczenie przysługuje osobie, która straciła oboje rodziców. Prawo do dodatku ma również dziecko, którego matka zmarła, a ojciec jest nieznany. Warto podkreślić, że jest to jedyny warunek formalny.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie stosuje żadnych kryteriów dochodowych. Oznacza to, że sytuacja materialna opiekunów prawnych, rodziny zastępczej czy samego dziecka nie ma wpływu na decyzję o przyznaniu pieniędzy. Dodatek jest niezależny od innych form pomocy społecznej i stanowi uzupełnienie renty rodzinnej, do której uprawniona jest sierota zupełna.
Kolejną istotną informacją jest fakt, że świadczenie ma charakter indywidualny. Jeśli w rodzinie jest więcej niż jedno dziecko spełniające warunki, każde z nich otrzyma pełną kwotę dodatku, czyli 654,48 zł miesięcznie (od marca 2025 r.). Kwota nie jest dzielona na liczbę uprawnionych dzieci w gospodarstwie domowym, co stanowi znaczące wsparcie dla rodzeństw wychowujących się razem po stracie rodziców.
Jak długo ZUS będzie wypłacać pieniądze? Kluczowy jest wiek i nauka
Okres, przez który można pobierać dodatek dla sieroty zupełnej, jest ściśle powiązany z prawem do renty rodzinnej. Zgodnie z przepisami, świadczenie to przysługuje do momentu, w którym wygasa prawo do wspomnianej renty. Istnieją tutaj dwie podstawowe granice wiekowe, które determinują czas wypłaty środków.
Podstawowa zasada mówi, że dodatek wypłacany jest do ukończenia przez dziecko 16. roku życia. Po osiągnięciu tego wieku prawo do świadczenia wygasa, chyba że spełniony zostanie dodatkowy warunek. Jest nim kontynuowanie nauki. Jeśli dziecko po 16. roku życia uczy się w szkole (podstawowej, średniej) lub studiuje na uczelni wyższej, prawo do renty rodzinnej, a co za tym idzie również do dodatku, zostaje przedłużone.
W przypadku kontynuowania edukacji, ZUS będzie wypłacał świadczenie aż do ukończenia 25. roku życia. Co istotne z praktycznego punktu widzenia, jeśli 25. urodziny przypadają na ostatnim roku studiów, prawo do dodatku jest przedłużane do końca tego roku akademickiego. Daje to młodym dorosłym finansową pewność aż do momentu faktycznego zakończenia edukacji i wejścia na rynek pracy.
Krok po kroku: Jak złożyć wniosek i jakie dokumenty przygotować?
Procedura ubiegania się o dodatek dla sieroty zupełnej różni się w zależności od tego, czy dana osoba pobiera już rentę rodzinną. W przypadku dzieci, które mają już przyznaną rentę, ZUS powinien przyznać dodatek z urzędu. Jeśli jednak tak się nie stało lub wniosek jest składany po raz pierwszy, należy dopełnić formalności.
Kluczowym dokumentem jest formularz ERRD, czyli „Wniosek o dodatek dla sieroty zupełnej”. Można go pobrać ze strony internetowej ZUS lub otrzymać w dowolnej placówce Zakładu. Do wniosku należy dołączyć niezbędne dokumenty potwierdzające status sieroty zupełnej. Są to przede wszystkim:
- Akty zgonu obojga rodziców.
- W przypadku nieznanego ojca – akt zgonu matki oraz dokument potwierdzający, że ojcostwo nie zostało ustalone (np. zupełny odpis aktu urodzenia dziecka).
Wniosek wraz z załącznikami można złożyć na kilka sposobów: osobiście w placówce ZUS, za pośrednictwem poczty, elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS) lub przez pełnomocnika. Osoby mieszkające za granicą mogą to zrobić za pośrednictwem polskiego konsulatu. ZUS ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku od momentu dostarczenia kompletu dokumentów. Wypłata następuje z wyrównaniem od miesiąca, w którym złożono wniosek.
Ile dokładnie trafi na konto i na jakich zasadach? Nowa kwota od 2025 roku
Od 1 marca 2025 roku kwota dodatku dla sieroty zupełnej zostanie zwaloryzowana i będzie wynosić dokładnie 654,48 zł miesięcznie. Jest to stała, niepodzielna suma, która trafia co miesiąc na konto osoby uprawnionej lub jej opiekuna prawnego. Warto pamiętać, że kwota ta jest co roku w marcu waloryzowana, podobnie jak emerytury i renty, co oznacza, że w kolejnych latach będzie systematycznie rosła.
Jedną z najważniejszych zalet tego świadczenia jest jego status podatkowy. Dodatek dla sieroty zupełnej jest w całości zwolniony z podatku dochodowego. Ponadto, od tej kwoty nie potrąca się również składki na ubezpieczenie zdrowotne. Oznacza to, że cała kwota 654,48 zł trafia bezpośrednio do beneficjenta, bez żadnych pomniejszeń. Pieniądze są wypłacane razem z rentą rodzinną, w tym samym terminie i w ten sam sposób (np. przelewem na konto bankowe).
To stałe i pewne wsparcie finansowe od państwa jest nieocenioną pomocą dla młodych ludzi, którzy znaleźli się w dramatycznej sytuacji życiowej. Pozwala na pokrycie części kosztów utrzymania, edukacji czy rozwoju osobistego, dając szansę na bardziej stabilny start w dorosłość.
