W Polsce działa obecnie ponad 21 tys. bankomatów, ale od soboty 23 września muszą one spełniać nowe wymagania dotyczące ochrony gotówki. Według rozporządzenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, aż 40 procent tych urządzeń będzie musiało być wyposażonych w system IBNS, czyli inteligentny system neutralizacji banknotów. To oznacza, że około 8,4 tys. bankomatów będzie musiało zostać zmodernizowanych lub dostosowanych do nowych przepisów.
Ta zmiana wiąże się z poważnymi kosztami dla operatorów bankomatów, którzy będą musieli zainwestować w nową technologię i procedury związane z ochroną gotówki. To może prowadzić do pewnych trudności finansowych i logistycznych dla tych firm.
Dodatkowo, klienci korzystający z bankomatów mogą być również dotknięci tymi zmianami. W przyszłości mogą być zmuszeni do dostosowania się do nowych warunków, co może oznaczać konieczność wymiany swoich banknotów na te, które będą obsługiwane przez nowe systemy IBNS. To może być niewygodne dla wielu osób, zwłaszcza jeśli nie będą mieli dostępu do odpowiednich bankomatów w swojej okolicy.
Po co nam nowy system w bankomatach?
Wspomniany wyżej system IBNS, czyli intelligent banknote neutralisation system, jest przeznaczony do stosowania w przypadku kradzieży z bankomatu. Jego głównym celem jest zabarwienie banknotów farbą w przypadku próby włamania do urządzenia. Nowe przepisy nakładają obowiązek wdrożenia tego systemu w 40 procentach bankomatów w Polsce. Te urządzenia będą wybierane przede wszystkim na podstawie lokalizacji, która jest uważana za bardziej narażoną na kradzieże, oraz w miejscach o niskiej frekwencji.
Głównym celem tych działań jest zniechęcenie potencjalnych złodziei. Gdyby próbowali oni włamać się do bankomatu i zdobyć gotówkę, banknoty zostaną natychmiast zabarwione farbą, co sprawi, że staną się one bezużyteczne. W ten sposób IBNS działa jako skuteczna bariera przeciwko próbom kradzieży i przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa gotówki przechowywanej w bankomatach.
Zmiany kosztują i to całkiem sporo
W wyniku nowego rozporządzenia oraz zmian wprowadzanych na ulicach istnieje obawa, że dostępność gotówki może ulec utrudnieniom. Według wiceprezesa zarządu IT Card, firmy odpowiedzialnej za bankomaty Planet Cash, można oczekiwać ograniczenia w liczbie nowych bankomatów instalowanych w Polsce. Głównym powodem tego ograniczenia są wysokie koszty związane z wdrożeniem nowego systemu ochrony gotówki. Budowa nowego bankomatu to wydatek wynoszący około 40 tysięcy złotych, a modernizacja istniejącego urządzenia może kosztować około 20 tysięcy złotych, co wynika z szacunków IT Card.
Firma IT Card ocenia, że wdrożenie nowych przepisów w życie będzie wymagało znacznych nakładów finansowych, które mogą osiągnąć około 25 milionów złotych. Te koszty związane z dostosowaniem bankomatów do standardów IBNS mogą wpłynąć na tempo wprowadzania tych zmian w praktyce. To może prowadzić do opóźnień w modernizacji istniejących bankomatów oraz ograniczenia ich dostępności dla klientów.
Warto podkreślić, że chociaż wprowadzenie nowego systemu ochrony gotówki ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa transakcji gotówkowych, to jednocześnie niesie za sobą wyzwania finansowe dla firm i operatorów bankomatów, co może wpłynąć na dostępność gotówki dla klientów korzystających z tych urządzeń.
Czy użytkownicy bankomatów mają powód do zmartwień?
Chociaż nowy system powinien teoretycznie zabarwić gotówkę jedynie w przypadku próby ataku na bankomat lub konwoju przewożącego pieniądze, istnieje pewne ryzyko błędu. To wynika z czułości urządzenia oraz starzenia się niektórych bankomatów, co może skutkować niezamierzonym zabarwieniem banknotów. W takiej sytuacji, co należy zrobić, jeśli nasza gotówka zostanie zabarwiona?
Przede wszystkim, nie warto wpadać w panikę, ponieważ nie ma powodu do obaw. Narodowy Bank Polski dostosował swoje przepisy, aby umożliwić klientom wymianę zabarwionych banknotów w przypadku, gdy zostaną one niezamierzanie zabarwione. Procedura ta jest stosunkowo prosta i obejmuje udanie się do lokalnego oddziału NBP.
W takim oddziale klienci będą mogli złożyć swoje zabarwione banknoty i otrzymać w zamian odpowiednie, czyste banknoty lub środki pieniężne w inny sposób. To zapewnia pewność, że klienci nie zostaną pozbawieni swoich środków finansowych w przypadku, gdyby doszło do błędnego działania systemu IBNS, co stanowi dodatkowe zabezpieczenie w przypadku ewentualnych incydentów związanych z nowym systemem ochrony gotówki.
