Od 1 stycznia 2021 r. obowiązuje w Polsce tzw. podatek cukrowy, zwany również opłatą cukrową. Według danych resortu finansów, od stycznia do czerwca 2023 r. wpłynęło do państwowego budżetu ponad 727 mln zł z tytułu tego podatku. Jednak, jakie zmiany i nowelizacje wprowadzi przyszłość?
Jakie produkty podlegają podatkowi cukrowemu?
Podatek cukrowy dotyczy niektórych produktów spożywczych z dodatkiem cukru. Produkty te obejmują napoje z dodatkiem cukrów, substancji słodzących, kofeiny oraz tauryny, takie jak napoje energetyczne. Wyłączone spod opłaty są natomiast m.in. wyroby medyczne, suplementy diety czy żywność specjalnego przeznaczenia, nawet jeśli zawierają cukry lub substancje słodzące.
Planowane zmiany w opodatkowaniu napojów
Pod koniec 2023 r. pojawił się projekt ustawy zakładający wyłączenie z opodatkowania napojów, które zawierają jedynie naturalne cukry z soku owocowego lub nektarów owocowych o wysokiej kwasowości. Nowelizacja, która miałaby wejść w życie od 1 stycznia 2025 r., proponuje również opodatkowanie syropów, w których głównym składnikiem jest cukier lub syrop glukozowo-fruktozowy.
Aktualne stawki opłaty cukrowej w 2024 roku
Podatek cukrowy obecnie składa się z opłaty stałej i zmiennej. Opłata stała wynosi 0,50 zł na każdy litr napoju, zawierającego cukry w ilości równej lub mniejszej niż 5 g na 100 ml napoju, lub zawierającego co najmniej jedną substancję słodzącą. Opłata zmienna wynosi 0,05 zł za każdy gram cukrów powyżej 5 g na 100 ml napoju. Napoje z dodatkiem kofeiny oraz tauryny są dodatkowo opodatkowane kwotą 0,10 zł za litr napoju, a maksymalna opłata wynosi obecnie 1,20 zł za litr napoju.
Projekt nowelizacji i zmiany w obliczaniu opłaty
W grudniu 2023 r. opublikowano projekt nowelizacji, który proponuje nowy sposób obliczania podatku. Nowa metoda zakłada przyjmowanie liczby litrów lub kilogramów napoju, zaokrągloną w górę do części setnych. Planowana jest również odrębna opłata dla napojów w postaci skoncentrowanej, wynosząca 3 zł za litr napoju płynnego oraz 3 zł za kilogram napoju stałego.
Uzasadnienie zmiany opłat
Nowelizacja argumentuje, że obecna maksymalna opłata dyskryminuje podmioty zajmujące się obrotem napojami skoncentrowanymi w porównaniu do tych, które obracają gotowymi napojami. Nowa opłata za litr napoju skoncentrowanego miałaby być proporcjonalna do opłaty za napój gotowy do spożycia. Ostateczna decyzja w tej sprawie będzie miała znaczący wpływ na rynek napojów w Polsce.
Podsumowując, polski podatek cukrowy przechodzi zmiany, a nowelizacja ma na celu bardziej sprawiedliwe opodatkowanie różnych rodzajów napojów, jednocześnie zachęcając konsumentów do ograniczenia spożycia słodzonych produktów.
