Kontrole zwolnień lekarskich przeprowadzane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) stale rosną, co wskazuje na wzrost liczby osób, których zasiłki chorobowe są wstrzymywane. Według danych udostępnionych przez ZUS, w roku 2023 odnotowano 461,2 tys. kontroli osób posiadających zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy, co stanowi wzrost o 7,3 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.
Typowanie osób do kontroli – problem czy wyzwanie?
Ekspertka Katarzyna Siemienkiewicz z Pracodawców RP podkreśla, że choć ZUS może prowadzić kontrole pod kątem merytorycznym, to typowanie osób do takich kontroli często bywa chaotyczne. Kontrolowani są różni ludzie, włącznie z przedsiębiorcami czy kobietami w ciąży, co świadczy o braku precyzji w procesie selekcji.
Mikołaj Zając z firmy doradczej Conperio zauważa, że nieuczciwe praktyki, takie jak fałszowanie zwolnień lekarskich, ciążą nie tylko na ZUS, ale także na pracodawcach. Pierwsze 33 dni niezdolności do pracy pracowników ponosi bowiem koszty pracodawca, co może negatywnie wpłynąć na jego działalność.
Przyczyny i skutki nadużyć
Michał Pajdak z platformy ePsycholodzy.pl wskazuje, że niektórzy ubezpieczeni mogą próbować oszukiwać system, zgłaszając fałszywe lub przesadzone problemy zdrowotne. Nadużycia te nie tylko obciążają system ubezpieczeń społecznych, ale także mają wpływ na pracodawców, którym grożą straty finansowe i operacyjne.
Efektywność kontroli – rosnąca liczba wykrytych nadużyć
W roku 2023 liczba wydanych zaświadczeń o skróceniu zasiłku chorobowego wzrosła o 21,4 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim, co świadczy o zwiększonej efektywności kontroli. Zmiany te mogą wynikać zarówno z zachowań ubezpieczonych, jak i z rosnącej liczby i skuteczności przeprowadzanych kontroli.
Sztuczna inteligencja w służbie kontroli
ZUS zapowiada wykorzystanie sztucznej inteligencji do typowania osób poddawanych kontroli, co ma zwiększyć skuteczność procesu. Michał Pajdak podkreśla, że algorytmy mogą analizować dane historyczne oraz zachowania osób ubezpieczonych, co pozwoli na bardziej precyzyjne typowanie przypadków do kontroli.
W kontekście rosnącej liczby nadużyć oraz coraz bardziej zaawansowanych narzędzi kontroli, temat zwolnień lekarskich pozostaje przedmiotem dyskusji nie tylko w sferze finansów publicznych, ale także w kontekście relacji pracodawca-pracownik oraz zdrowia publicznego. Wdrażane zmiany i nowe technologie mają na celu poprawę przejrzystości i skuteczności systemu, co przyczynia się do ochrony jego integralności i sprawiedliwości.
