Zgodnie z najnowszymi planami Ministerstwa Finansów, ceny papierosów i innych wyrobów tytoniowych w Polsce mają znacząco wzrosnąć w nadchodzących latach. Podwyżki podatku akcyzowego, które mają wejść w życie od 2025 roku, są znacznie wyższe niż pierwotnie zakładano. Celem tych zmian jest ograniczenie dostępności ekonomicznej produktów tytoniowych oraz zbliżenie cen w Polsce do poziomu obserwowanego w innych krajach Unii Europejskiej.
Nowe stawki akcyzy na wyroby tytoniowe
Ministerstwo Finansów przedstawiło szczegółowy plan dotyczący podwyżek akcyzy na wyroby tytoniowe. Oto główne założenia:
- Papierosy: Stawki akcyzy wzrosną o 25% w 2025 roku, 20% w 2026 roku i 15% w 2027 roku.
- Tytoń do palenia: Podwyżki wyniosą 38% w 2025 roku, 30% w 2026 roku i 22% w 2027 roku.
- Wyroby nowatorskie: Podwyżki będą wynosić 50% w 2025 roku, 20% w 2026 roku i 15% w 2027 roku.
- E-papierosy: Najbardziej drastyczne podwyżki, wynoszące 75% w 2025 roku, 50% w 2026 roku i 25% w 2027 roku.
Porównanie cen papierosów w UE
W kontekście europejskim, ceny papierosów w Polsce są jednymi z najniższych. W Bułgarii, gdzie papierosy są najtańsze, średnia cena paczki wynosi około 3,07 euro, a w Polsce około 3,94 euro. Dla porównania, w Irlandii, gdzie ceny są najwyższe, średnia cena paczki papierosów to około 14 euro. We Francji paczka papierosów kosztuje około 10 euro. Średnia cena papierosów w UE wynosi około 5-6 euro za paczkę.
Walka z nadużywaniem alkoholu i papierosów
Podwyżki akcyzy na wyroby tytoniowe są częścią szerszego planu rządu mającego na celu ograniczenie spożycia używek w Polsce. Minister Zdrowia zapowiedziała kompleksowe działania, które obejmują:
- Edukacja: Promocja zdrowego stylu życia oraz kampanie edukacyjne skierowane do młodzieży i dorosłych.
- Ograniczenie dostępności alkoholu: Planowane jest wprowadzenie zakazu nocnej sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych w godzinach od 22:00 do 6:00.
Minister Zdrowia podkreśla, że stacje benzynowe nie są miejscem do sprzedaży alkoholu, a ich głównym zadaniem jest sprzedaż paliw. Resort zdrowia finalizuje prace nad projektem ustawy w tej sprawie.
Skutki dla konsumentów
Planowane podwyżki akcyzy niewątpliwie przełożą się na wzrost cen wyrobów tytoniowych dla konsumentów. Obecnie papierosy i alkohol mocny w Polsce należą do najtańszych w całej Europie, co ma się zmienić w najbliższych latach. Ministerstwo Zdrowia liczy, że zwiększenie cen przyczyni się do ograniczenia palenia i spożywania alkoholu w Polsce.
Jednak eksperci zwracają uwagę na możliwe negatywne skutki drastycznych podwyżek akcyzy. Istnieje ryzyko wzrostu szarej strefy i przemytu wyrobów tytoniowych z krajów ościennych. Ponadto, jak przyznają sami przedstawiciele resortu zdrowia, „nie należy się łudzić – ludzie nie przestaną ani pić, ani palić” całkowicie. Dlatego kluczowe będzie połączenie polityki fiskalnej z działaniami edukacyjnymi i profilaktycznymi.
Porównanie z innymi krajami UE
Podwyżki cen papierosów i innych wyrobów tytoniowych w Polsce mają na celu zbliżenie ich do poziomu obserwowanego w innych krajach Unii Europejskiej. W Irlandii, gdzie ceny papierosów są najwyższe, wprowadzono szereg działań mających na celu ograniczenie palenia. Obejmują one nie tylko wysokie podatki, ale także surowe przepisy dotyczące reklamy i sprzedaży wyrobów tytoniowych.
We Francji, gdzie ceny papierosów są również wysokie, rząd wprowadził programy edukacyjne oraz zakaz reklamy wyrobów tytoniowych. W Niemczech, mimo stosunkowo niskich cen papierosów, rząd prowadzi intensywne kampanie informacyjne i programy wsparcia dla osób chcących rzucić palenie.
Długoterminowe cele i wyzwania
Rząd polski ma nadzieję, że podwyżki akcyzy przyczynią się do ograniczenia spożycia wyrobów tytoniowych i alkoholu w Polsce. Jednak sukces tych działań będzie zależał od skuteczności wdrożenia dodatkowych środków edukacyjnych i profilaktycznych. Kluczowe będzie również monitorowanie rynku i przeciwdziałanie ewentualnym negatywnym skutkom, takim jak wzrost szarej strefy.
Podwyżki akcyzy na papierosy i inne wyroby tytoniowe w Polsce są częścią szeroko zakrojonej strategii rządu mającej na celu ograniczenie spożycia używek. Choć wzrost cen może początkowo spotkać się z oporem społecznym, długoterminowe korzyści dla zdrowia publicznego mogą być znaczące. Wyzwania związane z wprowadzeniem tych zmian będą wymagały kompleksowego podejścia, które połączy politykę fiskalną z działaniami edukacyjnymi i profilaktycznymi.
