Wprowadzenie unijnej dyrektywy 2023/959, znanej jako ETS2, może przynieść znaczące podwyżki cen paliw oraz rachunków za gaz i węgiel w Polsce. Nowe przepisy, które mają zacząć obowiązywać od początku 2027 roku, nałożą na dostawców obowiązek nabywania uprawnień do emisji CO2, co w praktyce przypomina nowy podatek. W efekcie, ceny paliw mogą wzrosnąć nawet o 40-50 groszy na litrze, a rachunki za gaz i węgiel mogą podskoczyć o jedną czwartą. Wzrosty te mają być odczuwalne już od sierpnia 2024 roku.
System ETS2 i Jego Wpływ na Polskę
ETS2, czyli rozszerzenie Europejskiego Systemu Handlu Emisjami, ma na celu zmniejszenie emisji CO2 poprzez wprowadzenie dodatkowych kosztów dla dostawców paliw kopalnych. Zgodnie z nowymi regulacjami, firmy będą musiały kupować uprawnienia do emisji CO2, co bezpośrednio wpłynie na ceny oferowanych przez nie produktów. Eksperci prognozują, że w Polsce ceny paliw mogą wzrosnąć o 40-50 groszy na litrze, a rachunki za gaz i węgiel mogą zwiększyć się nawet o 25%.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska potwierdziło, że prace nad wdrożeniem tych przepisów już trwają. Gotowy projekt ma być przedstawiony do września, co daje niewiele czasu na dostosowanie się do nowych wymogów.
Efekty Ekonomiczne Nowych Regulacji
Leszek Wiwała, prezes Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego, porównał nowe obowiązki do wprowadzenia podatku. Przypomniał, że unijne regulacje przewidują limit 45 euro za tonę CO2 przez pierwsze dwa lata obowiązywania systemu, co ma skutkować wzrostem cen paliw o 40 groszy na litrze. Po tym okresie, ceny mogą wzrosnąć jeszcze bardziej, ponieważ limit ten może ulec zmianie.
Wpływ na Gospodarstwa Domowe
Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego, wprowadzenie ETS2 może szczególnie dotknąć najuboższe gospodarstwa domowe. Szacuje się, że dla 20% najuboższych rodzin, wydatki na energię, gaz i inne paliwa mogą wzrosnąć o 42% do 2035 roku. To pokazuje, jak dużym obciążeniem mogą być te zmiany dla przeciętnych konsumentów.
Możliwe Rozwiązania i Strategie
Wojciech Krok, doradca podatkowy z kancelarii Parulski i Wspólnicy, sugeruje, że polski rząd może próbować złagodzić te podwyżki poprzez stopniowe podnoszenie akcyzy na paliwa, aby w momencie uruchomienia ETS2 móc ją obniżyć. Taka strategia mogłaby złagodzić szok cenowy dla konsumentów. Dodatkowo, rozważane są alternatywy w postaci biopaliw, które mogą pomóc w redukcji emisji CO2 i ograniczeniu kosztów dla konsumentów.
Długoterminowe Perspektywy
Wprowadzenie ETS2 to element szerszej strategii Unii Europejskiej mającej na celu walkę ze zmianami klimatycznymi. Chociaż krótkoterminowe efekty mogą być bolesne dla konsumentów i gospodarki, długoterminowe korzyści w postaci mniejszej emisji CO2 i czystszego środowiska są nie do przecenienia. Niemniej jednak, kluczowe będzie odpowiednie przygotowanie i wdrożenie polityk łagodzących wpływ tych zmian na najbardziej narażone grupy społeczne.
Wdrożenie unijnej dyrektywy ETS2 może znacząco wpłynąć na ceny paliw i rachunki za energię w Polsce. Nowe regulacje zmuszą dostawców do nabywania uprawnień do emisji CO2, co przełoży się na wzrost kosztów dla konsumentów. Polityka rządu w zakresie łagodzenia tych efektów będzie kluczowa dla minimalizacji negatywnego wpływu na gospodarkę i najuboższe gospodarstwa domowe. Biopaliwa i strategia akcyzowa mogą okazać się ważnymi narzędziami w tym procesie.
