W południowo-wschodniej Białorusi, na obszarze Państwowego Poleskiego Rezerwatu Radiologiczno-Ekologicznego, doszło do pożaru, który wywołał poważne obawy o bezpieczeństwo radiologiczne w regionie. Teren ten, będący częścią tzw. czarnobylskiej strefy zamkniętej, jest silnie skażony po katastrofie nuklearnej w Czarnobylu w 1986 roku.
Radioaktywne cząsteczki w atmosferze
Pożar w lesie czarnobylskim uwalnia do atmosfery radioaktywne cząsteczki, które wiatr może przenosić na setki kilometrów. Naukowcy ostrzegają, że obecność izotopów promieniotwórczych na Białorusi, pozostałości po katastrofie czarnobylskiej, stwarza ryzyko rozprzestrzenienia się promieniowania na nowe obszary Europy, w tym Polski.
– „Podwyższenie poziomu promieniowania tła jest realnym zagrożeniem, szczególnie w przypadku długotrwałego narażenia na radioaktywne cząsteczki” – alarmują eksperci.
Brak transparentności ze strony Białorusi
Sytuację pogarsza fakt, że białoruskie ministerstwo ds. sytuacji nadzwyczajnych nie udostępnia szczegółowych danych na temat poziomu promieniowania w regionie. Taka postawa rodzi dodatkowe niepokoje, zarówno wśród lokalnych mieszkańców, jak i ekspertów monitorujących sytuację. Brak informacji uniemożliwia odpowiednią ocenę ryzyka i podjęcie działań ochronnych.
Odpowiedź sąsiadów
W reakcji na pożar, sąsiednie kraje, takie jak Litwa, podjęły działania prewencyjne. Litwinom zalecono pozostanie w domach i zamknięcie okien, zwłaszcza osobom cierpiącym na problemy zdrowotne. Władze litewskie z uwagą monitorują sytuację, starając się ograniczyć ryzyko ekspozycji swoich obywateli na skażenie.
Kolejne pożary w strefie czarnobylskiej
To nie pierwszy incydent pożaru w rejonach skażonych po katastrofie czarnobylskiej. Na początku września doszło do podobnego zdarzenia na Ukrainie, gdzie ogień pochłonął ponad 421 hektarów lasu w pobliżu elektrowni czarnobylskiej. Chociaż władze ukraińskie zapewniały, że poziom promieniowania pozostawał w normie, strażacy musieli korzystać ze specjalistycznego sprzętu ochronnego, by uniknąć wdychania niebezpiecznych oparów.
Zagrożenia dla zdrowia i środowiska
Eksperci wskazują, że tego rodzaju pożary stanowią długotrwałe zagrożenie nie tylko dla zdrowia publicznego, ale również dla środowiska. Izotopy promieniotwórcze uwalniane podczas pożarów mogą osadzać się w glebie i wodach, prowadząc do skażenia ekosystemów na długie lata. Sytuacja w strefie czarnobylskiej to przypomnienie, jak ogromne konsekwencje niesie za sobą katastrofa z 1986 roku, która wciąż wpływa na życie ludzi i przyrodę.
Co mogą zrobić mieszkańcy Polski?
Chociaż obecnie nie ma doniesień o bezpośrednim zagrożeniu dla Polski, warto monitorować komunikaty Państwowej Agencji Atomistyki oraz śledzić lokalne poziomy promieniowania. W przypadku zwiększenia się ryzyka, możliwe są zalecenia dotyczące pozostawania w domach, unikania przebywania na świeżym powietrzu oraz korzystania z filtrów powietrza. Biorąc pod uwagę doświadczenia z poprzednich pożarów, istotne jest, aby być przygotowanym na ewentualne podwyższenie tła radiacyjnego.
