Zakaz palenia węglem i drewnem w domowych piecach to jedna z najważniejszych zmian wprowadzanych w ramach polityki antysmogowej w Polsce. Nowe przepisy mają na celu poprawę jakości powietrza i ograniczenie emisji szkodliwych substancji. Zmiany te będą wdrażane stopniowo w różnych regionach, zależnie od decyzji władz wojewódzkich oraz miejscowych uchwał antysmogowych.
Co zmienia się od 2024 roku?
Od stycznia 2024 roku wiele województw wprowadza całkowity zakaz używania tzw. „kopciuchów”, czyli pieców, które nie spełniają żadnych norm emisji. Na przykład w województwach małopolskim, śląskim i wielkopolskim zakaz dotyczy głównie pieców bezklasowych, a także tych klasy 1. i 2., które są najbardziej emisyjne. Z kolei w Zielonej Górze i Gorzowie Wielkopolskim w województwie lubuskim zabronione będzie stosowanie pieców poniżej klasy 5.
Harmonogram wdrażania zakazów w różnych regionach
- Mazowieckie: W Warszawie od października 2023 roku obowiązuje zakaz palenia węglem. Od 2028 roku zakaz dotknie także gmin okalających stolicę, z wyłączeniem pieców spełniających normy Ecodesign.
- Małopolskie: Od wiosny 2024 roku zabronione będą piece niespełniające norm, w tym bezklasowe, do końca sezonu grzewczego.
- Wielkopolskie: Zakaz kopciuchów obowiązuje od stycznia 2024 roku, a od 2026 roku obejmie także kotły niespełniające wymogów klasy 5.
Jakie alternatywy dla pieców węglowych?
Nowe przepisy mają na celu promowanie odnawialnych źródeł energii oraz bardziej ekologicznych metod ogrzewania. Właściciele domów mogą skorzystać z takich rozwiązań jak:
- Pompy ciepła: Ekologiczne, choć ich koszt instalacji wynosi od 25 000 do 50 000 zł w zależności od rodzaju i wielkości instalacji.
- Kotły gazowe: Alternatywa o niższych kosztach eksploatacyjnych, choć ich przyszłość zależy od regulacji dotyczących gazu ziemnego.
- Ogrzewanie elektryczne: Nowoczesne systemy o wysokiej efektywności, np. ogrzewanie podłogowe, które jest jednak kosztowne w utrzymaniu.
Programy wsparcia, takie jak Czyste Powietrze, oferują dofinansowanie na wymianę pieców na bardziej ekologiczne. W 2023 roku maksymalne kwoty dotacji wynosiły do 136 200 zł w zależności od dochodów gospodarstwa domowego.
Jakie są konsekwencje dla mieszkańców?
Nieprzestrzeganie nowych przepisów będzie skutkować karami finansowymi. Wysokość mandatów może wynosić od 500 zł do nawet 5 000 zł w przypadku poważnych naruszeń. Dodatkowo straż gminna i inne organy kontrolne będą regularnie sprawdzać emisje z kominów.
Zmiany są konieczne, biorąc pod uwagę, że Polska znajduje się w czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem zanieczyszczenia powietrza. Według danych Europejskiej Agencji Środowiska, smog w Polsce powoduje rocznie około 47 000 przedwczesnych zgonów.
