Sezon zimowy w Tatrach rozpoczął się na dobre, a wraz z nim pojawiły się pierwsze informacje o zagrożeniu lawinowym. Obecnie w polskich górach obowiązuje trzeci stopień zagrożenia lawinowego, co oznacza, że warunki na szlakach są bardzo trudne i niebezpieczne. TOPR ostrzega turystów przed podejmowaniem ryzyka i apeluje o rozwagę.
Co oznacza trzeci stopień zagrożenia?
Zagrożenie lawinowe oceniane jest na pięciostopniowej skali. Trzeci stopień wskazuje na duże ryzyko zejścia lawin przy niewielkim dodatkowym obciążeniu, np. podczas przejścia turystów. Dotyczy to zwłaszcza stoków o nachyleniu powyżej 30 stopni. Warunki w Tatrach są obecnie szczególnie niebezpieczne z uwagi na świeży opad śniegu, silny wiatr i zmienne temperatury, które sprzyjają tworzeniu się tzw. desek śnieżnych.
Ratownicy podkreślają, że w takich warunkach nawet doświadczeni turyści powinni unikać stromych szlaków oraz terenów uznawanych za lawinowe. Wędrówki do Doliny Pięciu Stawów czy na Kasprowy Wierch mogą być szczególnie ryzykowne.
Jak przygotować się do wyjścia w góry?
W sytuacji podwyższonego zagrożenia lawinowego kluczowe jest właściwe przygotowanie. Zestaw lawinowy, składający się z detektora, sondy i łopatki, jest obowiązkowym wyposażeniem każdego turysty planującego wycieczkę w zaśnieżone rejony. Detektor umożliwia lokalizację osób zasypanych, a łopatka i sonda pomagają w szybkim dotarciu do ofiar lawiny. Dodatkowo warto zaopatrzyć się w plecak wypornościowy, który zwiększa szanse na przeżycie w przypadku zasypania.
Ratownicy zalecają również instalację aplikacji „Ratunek” na telefonie, która pozwala na szybkie wezwanie pomocy oraz lokalizację osoby potrzebującej. Ważne jest również śledzenie aktualnych komunikatów lawinowych publikowanych przez TOPR oraz monitorowanie prognoz pogody. Obecnie temperatury w Tatrach wahają się od -10 do -5 stopni Celsjusza, co wpływa na stabilność pokrywy śnieżnej.
Co robić w przypadku zejścia lawiny?
Zejście lawiny to sytuacja ekstremalna, wymagająca szybkiej reakcji. Jeśli znajdziemy się w lawinisku, należy próbować unosić się na powierzchni, wykonując ruchy jak podczas pływania. W miarę możliwości warto chronić drogi oddechowe, zakrywając usta ręką, by stworzyć kieszeń powietrzną. Osoby, które nie zostały porwane przez lawinę, powinny niezwłocznie zaalarmować ratowników oraz przystąpić do poszukiwań z użyciem detektora i sondy. Szybka reakcja jest kluczowa, ponieważ szanse na przeżycie zasypanego maleją drastycznie po upływie 15 minut.
Apel ratowników i statystyki
Ratownicy TOPR co roku interweniują w dziesiątkach wypadków związanych z lawinami. Zgodnie z danymi, około 30% zasypanych przez lawinę osób ponosi śmierć, a główną przyczyną są obrażenia wewnętrzne i uduszenie. W ubiegłym sezonie zimowym w Tatrach zanotowano 24 zejścia lawin, w których ucierpiało 12 osób, w tym dwie śmiertelnie. Obecny sezon zapowiada się równie niebezpiecznie, dlatego apel o rozwagę jest szczególnie istotny.
Wędrówki zimowe mogą być wyjątkowym przeżyciem, ale wymagają odpowiedzialności i świadomości ryzyka. Warto pamiętać, że każda wyprawa powinna być dokładnie zaplanowana, a w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do warunków najlepiej zrezygnować z wyjścia.
