W ostatnich latach Unia Europejska intensywnie dąży do ograniczenia negatywnego wpływu tworzyw sztucznych na środowisko. W ramach tych działań wprowadzono tzw. dyrektywę plastikową (SUP – Single-Use Plastics Directive), której celem jest redukcja zużycia jednorazowych produktów z plastiku. Polska, jako członek UE, zobowiązana jest do implementacji tych przepisów, co skutkuje znacznymi zmianami w funkcjonowaniu sklepów i innych placówek handlowych.
Zakaz sprzedaży wybranych produktów plastikowych
W Polsce zaczął obowiązywać zakaz sprzedaży niektórych jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych. Dotyczy to m.in. plastikowych sztućców, talerzy, słomek do napojów oraz mieszadełek. Dodatkowo, z rynku zniknęły pojemniki na żywność i napoje wykonane ze spienionego polistyrenu, często używane w gastronomii do serwowania dań na wynos.
Obowiązek zapewnienia opakowań alternatywnych
Zgodnie z nowymi przepisami, przedsiębiorcy prowadzący sklepy detaliczne, hurtowe oraz lokale gastronomiczne są zobowiązani do oferowania opakowań alternatywnych dla produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Oznacza to, że klienci powinni mieć możliwość wyboru opakowań wykonanych z materiałów innych niż plastik, takich jak papier, szkło czy metal. Obowiązek ten wszedł w życie 1 lipca 2024 roku.
Opłaty za jednorazowe opakowania
Od stycznia 2024 roku wprowadzono również obowiązek pobierania opłat za wydawanie jednorazowych kubków oraz pojemników na żywność wykonanych z tworzyw sztucznych. Opłata ta ma na celu zniechęcenie konsumentów do korzystania z jednorazowych opakowań i promowanie bardziej ekologicznych rozwiązań.
Reakcja konsumentów i przedsiębiorców
Wprowadzenie nowych regulacji spotkało się z mieszanymi reakcjami zarówno ze strony konsumentów, jak i przedsiębiorców. Część klientów z zadowoleniem przyjęła zmiany, dostrzegając w nich krok w stronę ochrony środowiska. Jednak niektórzy wyrażają obawy dotyczące wzrostu cen produktów oraz ograniczenia wygody zakupów.
Przedsiębiorcy z kolei musieli dostosować swoją ofertę do nowych wymogów, co wiązało się z dodatkowymi kosztami. Wielu z nich zainwestowało w ekologiczne opakowania alternatywne, takie jak torby papierowe czy biodegradowalne pojemniki. Niektórzy zdecydowali się również na wprowadzenie systemów zwrotnych opakowań wielokrotnego użytku, co pozwala na redukcję odpadów i promowanie zrównoważonej konsumpcji.
Celem wprowadzonych zmian jest przede wszystkim redukcja ilości odpadów plastikowych trafiających do środowiska. Według danych Komisji Europejskiej, produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych stanowią znaczną część odpadów morskich, co negatywnie wpływa na ekosystemy wodne i lądowe. Ograniczenie ich użycia ma przyczynić się do poprawy stanu środowiska naturalnego i zdrowia publicznego.
Unia Europejska planuje dalsze działania mające na celu ograniczenie stosowania jednorazowych opakowań plastikowych. Do 2030 roku planowane jest całkowite wycofanie jednorazowych plastikowych opakowań na nieprzetworzone warzywa i owoce, a także wprowadzenie zakazu stosowania jednorazowych opakowań na sosy, ketchup czy śmietankę do kawy w branży gastronomicznej.
