Obowiązkowe badania dla kierowców po 60-tce. Jakie dokładnie?

Już w 2025 roku Unia Europejska może ogłsić wprowadzenie nowych regulacji dotyczących bezpieczeństwa drogowego, które mogą znacząco wpłynąć na życie wielu Polaków. Obowiązkowe badania lekarskie dla kierowców powyżej 60. roku życia to jedna z propozycji, która wywołuje liczne dyskusje w kraju. Celem tej zmiany jest zwiększenie bezpieczeństwa na drogach, jednak budzi ona również pewne kontrowersje.

Nowe regulacje – co zakłada Unia Europejska?

Według założeń, kierowcy w wieku powyżej 60 lat mieliby obowiązek przeprowadzania regularnych badań lekarskich co pięć lat. Dla osób powyżej 75. roku życia badania miałyby być obowiązkowe co trzy lata. Dokumenty medyczne potwierdzające zdolność do prowadzenia pojazdów będą warunkiem przedłużenia ważności prawa jazdy.

Nowe przepisy mają być częścią szerszego pakietu działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa drogowego w Unii Europejskiej, gdzie w 2023 roku odnotowano 20 600 ofiar śmiertelnych na drogach, z czego blisko 25% to osoby starsze. W Polsce problem ten jest równie istotny – w 2022 roku osoby powyżej 60. roku życia były sprawcami około 12% wypadków drogowych.

Jakie badania będą wymagane?

Podstawowy zakres badań obejmuje:

• Ocena wzroku – w tym sprawdzenie widzenia peryferyjnego i percepcji głębi.
• Badania neurologiczne – wykrywanie potencjalnych schorzeń mogących wpływać na czas reakcji.
• Konsultacje psychologiczne – ocena zdolności poznawczych oraz reakcji na stres.
• Badania ogólne – analiza ogólnego stanu zdrowia, w tym funkcji sercowo-naczyniowych.

Koszty badań, według wstępnych szacunków, mogą wynosić od 150 do 300 zł, w zależności od placówki medycznej. Unia Europejska pozostawia jednak państwom członkowskim możliwość wdrożenia refundacji dla osób o niskich dochodach.

Argumenty za i przeciw

Korzyści

1. Poprawa bezpieczeństwa na drogach – regularne badania pozwolą wcześnie wykrywać schorzenia zagrażające zdolności do prowadzenia pojazdów.
2. Dłuższe życie kierowców – monitorowanie zdrowia przyczyni się do poprawy jakości życia osób starszych.
3. Zmniejszenie liczby wypadków – szczególnie tych spowodowanych przez utratę kontroli nad pojazdem z powodu nagłych problemów zdrowotnych.

Kontrowersje

1. Koszty dla kierowców – dla wielu Polaków, zwłaszcza emerytów, dodatkowe wydatki mogą być dużym obciążeniem.
2. Potencjalne wykluczenie społeczne – ograniczenia w dostępie do prawa jazdy mogą utrudnić życie osobom starszym, szczególnie na terenach wiejskich, gdzie transport publiczny jest ograniczony.
3. Ryzyko nadużyć – obawy dotyczące komercjalizacji badań i wymuszania dodatkowych usług medycznych.

Jak Polska przygotowuje się do zmian?

Rząd RP zapowiedział, że jeśli nowe przepisy wejdą w życie, wprowadzi program pilotażowy, który pozwoli zidentyfikować najczęstsze problemy i potrzeby kierowców starszych wiekiem. W planach jest także uruchomienie ogólnopolskiego systemu rejestracji badań online oraz kampanii informacyjnej mającej na celu edukację społeczeństwa.

Jak zareagowali Polacy?

Według badań przeprowadzonych w listopadzie 2024 roku przez CBOS, aż 58% Polaków popiera wprowadzenie obowiązkowych badań dla starszych kierowców, argumentując, że poprawi to bezpieczeństwo na drogach. Jednocześnie 35% respondentów wyraża obawy dotyczące wysokich kosztów i możliwego dyskryminowania osób starszych.

Przedstawiciele organizacji pozarządowych, takich jak Polski Związek Kierowców, apelują o rozszerzenie refundacji badań oraz uwzględnienie elastyczności w przypadku osób zamieszkujących obszary wiejskie.

Nowe przepisy mogą oznaczać zmianę podejścia do prowadzenia pojazdów przez osoby starsze w Polsce. Kierowcy będą musieli przygotować się na dodatkowe wydatki i formalności, ale z drugiej strony, mogą liczyć na większe bezpieczeństwo na drogach.