Koniec gotówki w Polsce? Banki zapowiadają cyfrową rewolucję

W ostatnich latach temat cyfryzacji stał się jednym z najgorętszych tematów w polskim sektorze finansowym. Choć Polska od kilku lat jest jednym z liderów w zakresie płatności bezgotówkowych w Europie, banki w kraju zapowiadają kolejny krok w tej cyfrowej rewolucji. Gotówka w Polsce staje się coraz mniej popularna, a przyszłość płatności bezgotówkowych w kraju wygląda na pewną. Co oznacza ta zmiana dla Polaków i jak wpłynie na codzienne życie?

Cyfryzacja płatności – szybki rozwój rynku

Polska już teraz znajduje się w ścisłej czołówce krajów pod względem płatności bezgotówkowych. Z danych Narodowego Banku Polskiego (NBP) wynika, że w 2023 roku aż 81% Polaków korzystało z kart płatniczych, a liczba transakcji zrealizowanych za pomocą kart przekroczyła 4 miliardy. Z kolei płatności mobilne, takie jak BLIK, które umożliwiają natychmiastowe przelewy i płatności telefonem, stały się standardem w polskim społeczeństwie. Przewiduje się, że w 2025 roku ponad 90% transakcji w Polsce będzie realizowanych bezgotówkowo.

Zmieniająca się świadomość społeczeństwa, a także rozwój technologii, powodują, że płatności bezgotówkowe stają się coraz bardziej powszechne. Banki oraz inne instytucje finansowe intensywnie inwestują w rozwój aplikacji mobilnych oraz innowacyjnych rozwiązań, które umożliwiają płatności bez użycia gotówki.

Czy Polska stanie się krajem bezgotówkowym?

Choć gotówka wciąż jest obecna w polskim społeczeństwie, eksperci prognozują, że w ciągu najbliższych kilku lat jej znaczenie może znacznie zmaleć. W 2023 roku gotówką realizowano tylko około 17% transakcji. Na tle innych krajów europejskich Polska wypada bardzo dobrze – średnia unijna to około 25% transakcji realizowanych gotówką. W państwach takich jak Szwecja czy Dania, gotówka stanowi już tylko jedną cyfrę procentową całkowitego obrotu.

Banki i instytucje finansowe, takie jak PKO BP, ING czy Santander, zapowiadają, że wkrótce wiele placówek będzie już „bezgotówkowych”. Nie oznacza to jednak całkowitego zniknięcia gotówki z obiegu, lecz stopniowe ograniczenie jej użycia w codziennych transakcjach. W większych miastach można już teraz zauważyć, że niektóre sklepy oraz restauracje preferują płatności bezgotówkowe i tylko nieliczne umożliwiają płatności gotówką.

Korzyści płynące z cyfryzacji

1. Wygoda i szybkość – bezgotówkowe płatności to przede wszystkim wygoda. Przelew, zapłata telefonem czy karta są szybsze, co ma duże znaczenie zwłaszcza w handlu detalicznym. Płatności mobilne, takie jak BLIK, umożliwiają błyskawiczne przesyłanie pieniędzy, a Apple Pay czy Google Pay pozwalają na szybkie zakupy bez potrzeby noszenia gotówki.
2. Bezpieczeństwo – płatności bezgotówkowe są bezpieczniejsze. Mniejsze ryzyko kradzieży gotówki oraz możliwość monitorowania transakcji na bieżąco sprawiają, że wiele osób wybiera płatności elektroniczne. Ponadto płatności kartą lub telefonem są zabezpieczone technologiami takimi jak Tokenizacja czy biometria, co zapewnia dodatkową ochronę.
3. Łatwiejsze zarządzanie budżetem – korzystając z kart płatniczych lub aplikacji mobilnych, łatwiej śledzić swoje wydatki. Wiele banków oferuje usługi analizy wydatków, dzięki którym można szybko sprawdzić, ile wydaliśmy na jedzenie, rozrywkę czy transport. Ponadto elektroniczne przelewy są łatwiejsze do śledzenia, co ułatwia kontrolowanie finansów.

Wyzwania cyfryzacji i obawy Polaków

Mimo licznych zalet płatności bezgotówkowych, zmiany te napotykają również pewne wyzwania. Część społeczeństwa wciąż ma obawy przed pełną cyfryzacją finansów. Przede wszystkim starsze pokolenia, które są przyzwyczajone do tradycyjnych metod płatności, mogą obawiać się nowoczesnych rozwiązań. Obawy te dotyczą przede wszystkim braku dostępu do internetu, cyberzagrożeń czy po prostu niechęci do zmiany nawyków.

Z danych GUS wynika, że 25% Polaków powyżej 60. roku życia nie korzysta z usług bankowości elektronicznej, co stanowi wyzwanie w procesie cyfryzacji. Dla tej grupy społecznej, jak również dla osób z mniejszych miejscowości, gotówka wciąż pozostaje kluczowym elementem codziennych transakcji.

Rola państwa w cyfrowej rewolucji

Rząd Polski odgrywa istotną rolę w procesie przechodzenia na płatności bezgotówkowe. W 2021 roku wprowadzono program „Polska Bezgotówkowa”, który ma na celu wsparcie małych firm w adaptacji do nowych standardów płatności. Z kolei w 2025 roku zaplanowane są dalsze inwestycje w infrastrukturę cyfrową, które mają ułatwić korzystanie z płatności mobilnych oraz rozwój banków cyfrowych.

Przyszłość płatności w Polsce

Na przestrzeni ostatnich kilku lat widać wyraźny trend zmierzający ku pełnej cyfryzacji płatności w Polsce. Rok 2025 może okazać się kluczowy w procesie transformacji, w którym gotówka stopniowo ustąpi miejsca nowoczesnym technologiom. Banki, instytucje rządowe i technologiczne mają pełne poparcie społeczne dla rozwoju tej cyfrowej rewolucji, ale istotnym wyzwaniem pozostaje zapewnienie odpowiedniego dostępu do nowych technologii, szczególnie dla osób starszych czy mniej zamożnych.