Oszuści internetowi nieustannie doskonalą swoje metody, a ich ofiarami coraz częściej stają się osoby w średnim wieku. Najnowsze doniesienia wskazują, że szczególnie narażeni są Polacy po 40. roku życia. W niniejszym artykule przyjrzymy się nowym technikom stosowanym przez cyberprzestępców oraz podpowiemy, jak się przed nimi chronić.
W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny rozwój technologii i coraz większą cyfryzację naszego życia. Niestety, za tym postępem podążają również oszuści, którzy wykorzystują nowe narzędzia i socjotechniki, aby wyłudzać pieniądze i dane osobowe. Według raportu CERT Polska, w 2023 roku odnotowano ponad 80 tysięcy incydentów związanych z cyberbezpieczeństwem, co stanowi wzrost o 18% w porównaniu do roku poprzedniego. Wśród poszkodowanych coraz częściej znajdują się osoby w wieku 40-60 lat, które stają się celem wyrafinowanych oszustw.
Dlaczego akurat 40-latkowie? Ta grupa wiekowa jest szczególnie atrakcyjna dla oszustów z kilku powodów. Po pierwsze, są to osoby aktywne zawodowo, często posiadające oszczędności i stabilną sytuację finansową. Po drugie, chętnie korzystają z nowych technologii, ale nie zawsze mają wystarczającą wiedzę na temat zagrożeń czyhających w sieci. Po trzecie, są ufni i skorzy do pomocy, co skrupulatnie wykorzystują przestępcy.
Jakie metody stosują oszuści? Jedną z popularnych technik jest phishing, czyli podszywanie się pod zaufane instytucje (np. banki, firmy kurierskie, portale aukcyjne) w celu wyłudzenia danych logowania lub informacji o kartach płatniczych. Oszuści wysyłają fałszywe wiadomości e-mail lub SMS, które do złudzenia przypominają te prawdziwe, z linkami do podrobionych stron internetowych. W ostatnim czasie coraz częściej wykorzystywane są również media społecznościowe, gdzie przestępcy tworzą fałszywe profile i nawiązują kontakt z potencjalnymi ofiarami, budując zaufanie i wyłudzając poufne informacje.
Innym sposobem jest oszustwo „na zdalny pulpit”. Oszust, podając się za pracownika banku lub innej instytucji, prosi o zainstalowanie oprogramowania do zdalnego dostępu, rzekomo w celu rozwiązania problemu technicznego lub zainstalowania aktualizacji. W rzeczywistości, uzyskuje w ten sposób pełny dostęp do komputera ofiary, w tym do bankowości internetowej. W 2023 roku odnotowano ponad 3 tysiące takich przypadków, a łączne straty wyniosły ponad 50 milionów złotych.
Coraz popularniejsze stają się również oszustwa inwestycyjne, w których przestępcy obiecują szybkie i wysokie zyski z inwestycji w kryptowaluty, akcje lub inne instrumenty finansowe. Często wykorzystują do tego fałszywe platformy inwestycyjne lub manipulują kursami, aby przekonać ofiary do wpłacania coraz większych sum pieniędzy.
Jak się chronić?
- Zachowaj czujność: Bądź ostrożny w stosunku do wiadomości e-mail i SMS od nieznanych nadawców, zwłaszcza tych, które zawierają linki lub załączniki. Nie klikaj w podejrzane linki i nie otwieraj załączników z niepewnych źródeł.
- Weryfikuj informacje: Sprawdzaj adresy stron internetowych, na które wchodzisz, i upewnij się, że są one zabezpieczone protokołem HTTPS (kłódka w pasku adresu). Nie podawaj swoich danych logowania ani informacji o kartach płatniczych na stronach, które budzą Twoje wątpliwości.
- Chroń swoje dane: Nie udostępniaj nikomu swoich haseł ani kodów PIN. Używaj silnych haseł i regularnie je zmieniaj. Nie korzystaj z tych samych haseł do różnych kont.
- Uważaj na zdalny pulpit: Nie instaluj oprogramowania do zdalnego dostępu na prośbę osób, których nie znasz, nawet jeśli podają się za pracowników zaufanych instytucji. W razie wątpliwości skontaktuj się bezpośrednio z instytucją, aby zweryfikować, czy faktycznie próbowała się z Tobą skontaktować.
- Bądź sceptyczny wobec „okazji”: Nie daj się skusić na obietnice szybkich i łatwych zysków. Pamiętaj, że nie ma czegoś takiego jak „pewna inwestycja”. Zawsze dokładnie sprawdzaj oferty inwestycyjne i korzystaj tylko z usług sprawdzonych i licencjonowanych instytucji finansowych.
- Zgłaszaj oszustwa: Jeśli padniesz ofiarą oszustwa, zgłoś to na policję oraz do CERT Polska. Im szybciej zareagujesz, tym większe szanse na odzyskanie pieniędzy i ukaranie sprawców.
Osoby po 40. roku życia są szczególnie narażone na ataki cyberprzestępców. Warto zachować czujność i stosować się do zasad bezpieczeństwa w sieci, aby nie paść ofiarą oszustwa. Edukacja i świadomość zagrożeń to najlepsza broń w walce z cyberprzestępczością. Pamiętajmy, że bezpieczeństwo w sieci zależy w dużej mierze od nas samych.
