Unia Europejska wprowadza przełomowe regulacje dotyczące ogrzewania budynków mieszkalnych. Od 2027 roku właściciele domów ogrzewanych paliwami kopalnymi, takimi jak węgiel czy gaz, będą musieli liczyć się z dodatkowymi opłatami związanymi z emisją CO₂. Nowy system ETS2 rozszerza dotychczasowy system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) na sektor budynków i transportu, co oznacza bezpośrednie obciążenie gospodarstw domowych.
Podatek od emisji CO₂ dla właścicieli domów
System ETS2, będący częścią pakietu „Fit for 55”, ma na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomem z 1990 roku. W ramach tego systemu właściciele nieruchomości ogrzewających swoje domy węglem, ekogroszkiem, gazem lub olejem opałowym będą zobowiązani do uiszczania opłat za emisję CO₂. Szacuje się, że koszt ten wyniesie około 45 euro za tonę emisji CO₂, co może dotknąć około 8 milionów Polaków. ]
Struktura źródeł ciepła w Polsce
Według danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB), w Polsce funkcjonuje niemal 17 milionów źródeł ciepła. Z tego 27,92% stanowią systemy ogrzewania gazowego, a 17,15% to piece na paliwa stałe. Oznacza to, że znaczna część polskich gospodarstw domowych będzie bezpośrednio dotknięta nowymi regulacjami.
Koszty dla gospodarstw domowych
Analizy wskazują, że wprowadzenie ETS2 przyniesie znaczące obciążenia finansowe dla właścicieli domów. W przypadku ogrzewania gazowego skumulowany koszt w latach 2027-2030 może wynieść około 6 338 złotych, a do 2035 roku wzrosnąć do 24 018 złotych. Dla domów ogrzewanych węglem koszty te mogą być jeszcze wyższe – odpowiednio 10 311 złotych i 39 074 złotych. Te prognozy opierają się na założeniu stopniowego wzrostu cen uprawnień do emisji CO₂ w nadchodzących latach.
Obowiązek modernizacji systemów grzewczych
Nowe regulacje nie ograniczają się jedynie do wprowadzenia opłat za emisję. Unia Europejska planuje również zakaz montażu pieców na paliwa kopalne w nowych budynkach oraz nakłada obowiązek instalacji paneli fotowoltaicznych. Celem jest promowanie odnawialnych źródeł energii i zmniejszenie zależności od paliw kopalnych. Dla wielu właścicieli domów oznacza to konieczność przeprowadzenia kosztownych modernizacji, takich jak instalacja pomp ciepła czy termomodernizacja budynków.
Aby złagodzić finansowe obciążenia związane z transformacją energetyczną, Unia Europejska przewidziała utworzenie Społecznego Funduszu Klimatycznego. Polska ma otrzymać z tego funduszu około 50 miliardów złotych. Środki te mają być przeznaczone na wsparcie dla gospodarstw o niższych i średnich dochodach, umożliwiając im dostosowanie się do nowych wymogów poprzez dofinansowanie modernizacji systemów grzewczych oraz poprawę efektywności energetycznej budynków.
Obowiązek zgłaszania źródeł ciepła
W kontekście nadchodzących zmian warto przypomnieć o obowiązku zgłaszania źródeł ciepła do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Każdy właściciel lub zarządca budynku ma obowiązek poinformować o rodzaju wykorzystywanego systemu ogrzewania. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować karami finansowymi.
Eksperci zalecają, aby właściciele domów już teraz rozważyli inwestycje w ekologiczne źródła ciepła. Choć pełne wdrożenie systemu ETS2 planowane jest na 2027 rok, wcześniejsze działania mogą pomóc w rozłożeniu kosztów w czasie oraz skorzystaniu z dostępnych programów wsparcia finansowego. Transformacja energetyczna jest nieunikniona, a odpowiednie przygotowanie się do niej może zminimalizować negatywne skutki finansowe dla gospodarstw domowych.
Nadchodzące zmiany w systemie ogrzewania budynków w Polsce, wynikające z unijnych regulacji, wprowadzą nowe opłaty za emisję CO₂ oraz obowiązki modernizacyjne dla właścicieli domów. Choć wiąże się to z dodatkowymi kosztami, dostępne wsparcie finansowe oraz odpowiednie przygotowanie mogą pomóc w płynnej adaptacji do nowych wymogów. Warto już teraz podjąć kroki w kierunku ekologicznych rozwiązań grzewczych, aby w przyszłości uniknąć większych obciążeń finansowych.
