Miliony polskich rodzin stoją przed widmem drastycznych podwyżek kosztów życia. Wszystko za sprawą nowego unijnego systemu handlu emisjami – ETS2, który ma wejść w życie w 2027 roku. Eksperci alarmują: ceny paliw, ogrzewania i energii poszybują w górę, uderzając najmocniej w najuboższych.
ETS2: Nowy podatek, który uderzy w każdego
ETS2 to rozszerzenie istniejącego systemu handlu emisjami (ETS1), który dotychczas obejmował głównie duże przedsiębiorstwa. Teraz Unia Europejska planuje objąć nim sektory budynków oraz transportu, co oznacza, że gospodarstwa domowe bezpośrednio odczują jego skutki. Dostawcy paliw będą zmuszeni kupować uprawnienia do emisji CO₂, a koszty te zostaną przerzucone na konsumentów.
Według analiz ING Banku Śląskiego, wprowadzenie ETS2 może skutkować wzrostem cen:
- Benzyna E95: o 46 groszy na litrze
- Olej napędowy: o 54 grosze na litrze
- Gaz: o 90 zł za MWh (przy obecnej taryfie 239 zł)
- Węgiel: o 400 zł za tonę
To nie są drobne podwyżki – to finansowy cios dla każdego Polaka.
Rachunki za ogrzewanie: Dramatyczne prognozy
Raport „Analiza wpływu ETS2 na koszty życia Polaków” przedstawia przerażające wyliczenia. Dla przeciętnej rodziny ogrzewającej dom gazem, skumulowany dodatkowy koszt ETS2 w latach 2027–2030 wyniesie 6 338 zł, a w latach 2027–2035 aż 24 018 zł. W przypadku ogrzewania węglem, koszty te sięgną odpowiednio 10 311 zł i 39 074 zł.
Aby pokryć te dodatkowe wydatki, w 2027 roku rodzina ogrzewająca gazem będzie musiała przeznaczyć równowartość 45% miesięcznego minimalnego wynagrodzenia, a w przypadku węgla – 73%. W 2030 roku wartości te wzrosną do 82% dla gazu i 134% dla węgla. To oznacza, że koszty ogrzewania pochłoną znaczną część domowego budżetu, prowadząc do ubóstwa energetycznego.
Rządowe działania osłonowe: Kropla w morzu potrzeb
W obliczu nadchodzącego kryzysu, polski rząd zapowiada działania osłonowe. Planowane jest przeznaczenie 50 miliardów złotych w ciągu siedmiu lat z Społecznego Funduszu Klimatycznego na złagodzenie skutków ETS2. Jednak eksperci są sceptyczni co do skuteczności tych działań. Wiceminister funduszy i polityki regionalnej, Jan Szyszko, przyznaje, że środki te mogą być niewystarczające, a koszty wprowadzenia systemu są nieproporcjonalnie wysokie dla mniej zamożnych krajów, takich jak Polska.
Ubóstwo energetyczne: Realne zagrożenie dla milionów
ETS2 uderzy najmocniej w najuboższe gospodarstwa domowe. Według Polskiego Instytutu Ekonomicznego, dla 20% najbiedniejszych rodzin wydatki na energię, gaz i inne paliwa mogą wzrosnąć o 42% do 2035 roku. To oznacza, że miliony Polaków staną przed wyborem: ogrzewanie czy jedzenie.
Czy jest nadzieja?
Eksperci sugerują, że rząd może próbować łagodzić skutki ETS2 poprzez obniżenie akcyzy na paliwa lub promowanie biopaliw. Jednak czy te działania będą wystarczające, aby ochronić Polaków przed finansową katastrofą? Czas pokaże, ale jedno jest pewne: nadchodzą trudne czasy dla domowych budżetów.
