W dobie cyfryzacji i rosnącej popularności płatności bezgotówkowych, kwestia wyboru formy zapłaty w punktach handlowych budzi wiele pytań i kontrowersji. Czy sprzedawca ma prawo narzucać klientowi konkretną metodę płatności? Jakie są aktualne przepisy regulujące te kwestie w Polsce w 2025 roku? Przyjrzyjmy się bliżej tym zagadnieniom, analizując obowiązujące prawo oraz praktyki rynkowe.
Obowiązek akceptacji gotówki przez sprzedawcę
W Polsce gotówka jest uznawana za legalny środek płatniczy, co oznacza, że sprzedawcy są zobowiązani do jej akceptacji. Odmowa przyjęcia płatności gotówką przez przedsiębiorcę może być uznana za naruszenie praw konsumenta. Jednakże istnieją pewne wyjątki od tej zasady. Na przykład, w przypadku sprzedaży na odległość, gdzie transakcje są realizowane online, sprzedawcy mogą określać akceptowane formy płatności. Ponadto, w sytuacjach, gdy przyjęcie gotówki jest niemożliwe ze względów technicznych lub bezpieczeństwa, sprzedawca może odmówić takiej formy zapłaty.
Czy sprzedawca może odmówić płatności kartą?
W przeciwieństwie do gotówki, przepisy prawa nie nakładają na sprzedawców obowiązku akceptacji płatności kartą płatniczą. Decyzja o udostępnieniu takiej formy płatności zależy od indywidualnej polityki przedsiębiorcy. W praktyce oznacza to, że sprzedawca może legalnie odmówić przyjęcia płatności kartą, nawet jeśli posiada terminal płatniczy. Warto jednak zaznaczyć, że organizacje płatnicze, takie jak Visa czy MasterCard, w swoich regulaminach zastrzegają, że jeśli sprzedawca zdecyduje się na akceptację ich kart, nie może odmówić przyjęcia płatności na dowolną kwotę. Oznacza to, że jeśli punkt handlowy akceptuje karty danej organizacji, nie powinien odmawiać realizacji transakcji kartą, niezależnie od jej wartości.
Limity płatności gotówkowych w transakcjach B2B
W kontekście transakcji między przedsiębiorcami (B2B) obowiązują limity płatności gotówkowych. Obecnie w Polsce maksymalna kwota takiej transakcji nie może przekroczyć 15 000 zł brutto. Oznacza to, że jeśli wartość transakcji między przedsiębiorcami przekracza tę kwotę, płatność musi być zrealizowana za pośrednictwem rachunku płatniczego, na przykład przelewem bankowym. Naruszenie tego przepisu może skutkować konsekwencjami podatkowymi, takimi jak brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu.
Planowane zmiany w limitach płatności gotówkowych w UE
Warto również zwrócić uwagę na planowane zmiany na poziomie Unii Europejskiej. Od 2027 roku w całej UE mają zostać wprowadzone limity płatności gotówkowych. Transakcje gotówkowe powyżej 10 000 euro będą zakazane, a płatności przekraczające 3 000 euro będą wymagały weryfikacji tożsamości klienta przez sprzedawcę. Celem tych regulacji jest walka z praniem pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu. Polska, jako członek UE, będzie zobowiązana do implementacji tych przepisów w swoim systemie prawnym.
Obowiązek posiadania terminala płatniczego przez przedsiębiorców
W Polsce nie istnieje obecnie obowiązek posiadania terminala płatniczego przez przedsiębiorców. Decyzja o wdrożeniu takiego rozwiązania zależy od indywidualnej strategii biznesowej sprzedawcy. Jednakże, w dobie rosnącej popularności płatności bezgotówkowych, brak możliwości zapłaty kartą może wpłynąć na konkurencyjność przedsiębiorstwa oraz satysfakcję klientów. Warto również pamiętać, że choć posiadanie terminala wiąże się z pewnymi kosztami, takimi jak opłaty za obsługę transakcji, to korzyści płynące z udostępnienia klientom wygodnej formy płatności mogą przewyższyć te wydatki.
Podsumowując, w Polsce sprzedawcy są zobowiązani do akceptacji płatności gotówką, będącą legalnym środkiem płatniczym. Nie mają jednak obowiązku przyjmowania płatności kartą płatniczą, a decyzja w tej kwestii zależy od ich polityki biznesowej. W transakcjach między przedsiębiorcami obowiązuje limit płatności gotówkowych wynoszący 15 000 zł brutto. Planowane zmiany w przepisach unijnych wprowadzą dodatkowe ograniczenia w zakresie płatności gotówkowych, co może wpłynąć na praktyki płatnicze w Polsce w nadchodzących latach.
