Najwyższa Izba Kontroli (NIK) w swoim raporcie z sierpnia 2023 ujawniła alarmujące nieprawidłowości w funkcjonowaniu szpitali powiatowych w Polsce. Wyniki kontroli wskazują na poważne problemy finansowe, organizacyjne oraz długie kolejki oczekujących pacjentów.
Finansowe zawirowania szpitali powiatowych
W latach 2019–2022 zobowiązania ogółem szpitali powiatowych wzrosły z ponad 6 miliardów złotych do prawie 7,3 miliarda złotych. Zobowiązania wymagalne w tym okresie wyniosły odpowiednio: około 803 milionów złotych, 724 milionów złotych oraz prawie 602 milionów złotych. W pierwszym półroczu 2022 roku, zobowiązania ogółem przekroczyły 7,3 miliarda złotych, z czego wymagalne wyniosły prawie 777 milionów złotych.
Kolejki do specjalistów – pacjenci czekają latami
Kontrola NIK ujawniła, że pacjenci w szpitalach powiatowych czekali na świadczenia zdrowotne przez nieakceptowalne okresy. Przykładowo, w Szpitalu w Nysie, pacjenci oczekiwali na leczenie w oddziale okulistycznym nawet 1569 dni, czyli ponad cztery lata. W innych placówkach również odnotowano długie czasy oczekiwania, co negatywnie wpływało na dostępność i jakość opieki zdrowotnej.
Problemy z organizacją pracy personelu medycznego
Kontrola NIK ujawniła również nieprawidłowości w organizacji pracy personelu medycznego. W trzech szpitalach lekarze zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych pracowali przez kilka dni bez przerwy, w skrajnym przypadku przez 73 godziny. Taka organizacja pracy mogła negatywnie wpływać na jakość świadczonych usług oraz stanowić zagrożenie dla zdrowia pacjentów i lekarzy.
Aparatura medyczna bez ważnych przeglądów technicznych
Kolejnym niepokojącym ustaleniem była eksploatacja aparatury medycznej bez ważnych przeglądów technicznych. Prawie jedna trzecia skontrolowanej aparatury była używana bez aktualnych przeglądów, co stanowiło zagrożenie dla bezpieczeństwa pacjentów. Opóźnienia w przeglądach sięgały nawet dwóch lat, co jest niezgodne z obowiązującymi przepisami i standardami.
Reforma szpitali powiatowych – konieczność zmian
Izabela Leszczyna, Minister Zdrowia, podkreśla konieczność przeprowadzenia reformy szpitali powiatowych. Proponuje się, aby placówki położone blisko siebie współpracowały, dzieląc się zadaniami i specjalizacjami. Celem jest zapewnienie wysokospecjalistycznej opieki w wybranych szpitalach, podczas gdy inne będą pełniły funkcje wspierające. Taka reorganizacja ma na celu poprawę jakości usług medycznych oraz efektywne wykorzystanie dostępnych zasobów.
Opóźnienia w implementacji reformy
Niestety, propozycje reformy napotykają na opór ze strony niektórych polityków, w tym przedstawicieli Lewicy. Obawiają się oni, że zmiany mogą prowadzić do likwidacji oddziałów, takich jak porodówki, co budzi kontrowersje i obawy społeczne. Minister Leszczyna apeluje o współpracę i zrozumienie, podkreślając, że reforma jest niezbędna dla poprawy jakości opieki zdrowotnej w kraju.
Wnioski i rekomendacje
Raport NIK wskazuje na pilną potrzebę reformy systemu ochrony zdrowia, szczególnie w zakresie funkcjonowania szpitali powiatowych. Zaleca się:
- Optymalizację struktury szpitali poprzez współpracę i specjalizację, aby zapewnić efektywność i dostępność usług.
- Zapewnienie regularnych przeglądów technicznych aparatury medycznej oraz odpowiedniej organizacji pracy personelu, aby gwarantować bezpieczeństwo pacjentów.
- Transparentność i efektywność w zarządzaniu finansami szpitali, aby uniknąć narastającego zadłużenia i zapewnić stabilność finansową placówek.
Problemy z kolejkami do specjalistów w szpitalach powiatowych w Polsce są wynikiem wielu czynników, w tym niewłaściwej organizacji, niedofinansowania oraz braku skutecznych reform. Tylko poprzez kompleksowe zmiany, uwzględniające zarówno aspekty finansowe, organizacyjne, jak i techniczne, możliwe jest zapewnienie pacjentom dostępu do wysokiej jakości usług medycznych w rozsądnych terminach.
