Sejm rozpoczął prace legislacyjne nad projektem ustawy, który może diametralnie zmienić dostęp polskich obywateli do środków ochrony osobistej. Dzięki inicjatywie posłów Konfederacji, Polska może stać się jednym z krajów umożliwiających cywilom legalny zakup kamizelek kuloodpornych i hełmów wojskowych — wyposażenia, które dotąd zarezerwowane było wyłącznie dla wojska, służb mundurowych oraz dużych przedsiębiorstw ochroniarskich.
Propozycja zmian w przepisach dotyczących wyposażenia wojskowego
Projekt ustawy dotyczy nowelizacji Ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.
Według wnioskodawców, obecne regulacje są przestarzałe i nieadekwatne do aktualnych potrzeb bezpieczeństwa. Wskazują oni, że środki ochrony pasywnej, takie jak kamizelki i hełmy, mają służyć przede wszystkim ratowaniu życia, a ich dostępność powinna być powszechna — nie ograniczona do zamkniętej grupy odbiorców.
Obecny stan prawny ogranicza dostęp do ochrony
Aktualnie polskie firmy produkują wysokiej klasy kamizelki kuloodporne i hełmy wojskowe, jednak zgodnie z obowiązującymi przepisami ich sprzedaż na rynku krajowym dla osób prywatnych jest niemożliwa.
Dla cywilów dostępne są wyłącznie egzemplarze zabytkowe lub kolekcjonerskie, które nie spełniają swojej pierwotnej funkcji ochronnej. Oznacza to, że przeciętny obywatel nie może w praktyce zabezpieczyć się w sposób profesjonalny na wypadek zagrożenia życia.
Autorzy projektu określają ten stan rzeczy jako „systemową patologię”, która nie przystaje do rzeczywistości, w której bezpieczeństwo obywateli powinno być priorytetem.
Zmieniona sytuacja geopolityczna wymusza nowe podejście
Głównym argumentem przemawiającym za nowelizacją jest zmiana sytuacji geopolitycznej w związku z wojną na Ukrainie. Trwający konflikt zbrojny przy granicy Polski unaocznił potrzebę lepszego przygotowania obywateli na ewentualne zagrożenia.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wydało oficjalne rekomendacje, podkreślając konieczność przygotowania społeczeństwa na sytuacje kryzysowe. W swoim komunikacie RCB zaznaczyło, że w czasie wojny i kryzysu „życie staje się nieprzewidywalne, a codzienność pełna jest zagrożeń i niepewności”, zachęcając m.in. do przygotowania plecaka ewakuacyjnego.
Proponowana zmiana w prawie wpisuje się w szerszą filozofię zwiększania odporności obywateli na zagrożenia.
Kontekst przygotowania obywateli na sytuacje kryzysowe
Nowelizacja nie jest wyłącznie odpowiedzią na aktualne wydarzenia, ale częścią szerszej debaty o przygotowaniu społeczeństwa na sytuacje wyjątkowe.
Według rekomendacji RCB, działania takie jak posiadanie własnego sprzętu ochronnego mogą znacząco zwiększyć szanse na przeżycie w razie kryzysu. Legalny dostęp do kamizelek kuloodpornych i hełmów miałby stać się naturalnym elementem tej filozofii przygotowania — podobnie jak posiadanie agregatu prądotwórczego czy zapasu wody pitnej.
Wnioskodawcy podkreślają, że zwiększenie dostępu do sprzętu ochronnego nie oznacza automatycznego wzrostu zagrożenia społecznego, lecz budowanie kultury odpowiedzialności i samoobrony.
Dalsze losy projektu
Obecnie projekt nowelizacji znajduje się na początkowym etapie procedury legislacyjnej. Przed zmianami stoją jeszcze kolejne wyzwania — w tym głosowanie w Sejmie, rozpatrzenie przez Senat oraz podpis Prezydenta RP.
Nowe przepisy mogą jednak wywołać szeroką debatę publiczną dotyczącą równowagi między zwiększaniem bezpieczeństwa obywateli a kontrolą nad dostępem do wyposażenia wojskowego.
Nie brakuje również głosów sceptycznych, sugerujących, że szerszy dostęp do takich środków może w części społeczeństwa wywołać poczucie zwiększonego zagrożenia lub eskalację napięć.
Jeśli projekt zostanie przyjęty, Polska stanie się jednym z pierwszych państw Unii Europejskiej, które umożliwią obywatelom legalny zakup kamizelek kuloodpornych i hełmów wojskowych na szeroką skalę. To zaś może znacząco zmienić sposób, w jaki polskie społeczeństwo postrzega swoje bezpieczeństwo w czasach narastających globalnych niepokojów.
