Operatorzy energii ostrzegają. Możliwe problemy z dostawami prądu w maju 2025 roku

Wiosna 2025 roku może przynieść niespodziewane wyzwania dla systemów elektroenergetycznych w Europie. Pomimo słonecznej pogody oraz korzystnych warunków dla odnawialnych źródeł energii, operatorzy sygnalizują ryzyko przeciążeń i potencjalnych przerw w dostawach prądu. W obliczu dynamicznego rozwoju fotowoltaiki i sezonowego spadku zużycia energii, problem nadwyżek energii staje się coraz bardziej realny.

Wiosna i święta – nowe wyzwania dla sieci energetycznej

Wiosenna aura oraz okres świąteczny, takie jak Wielkanoc i majówka, zazwyczaj kojarzą się z optymizmem i spokojem. Dłuższe dni oraz rosnące temperatury sprzyjają rozwojowi odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza instalacji fotowoltaicznych. W Europie ich liczba i moc systematycznie rosną, co jest wynikiem zarówno polityki klimatycznej UE, jak i rosnącej świadomości ekologicznej.

Jednak zjawisko to niesie za sobą także wyzwania. Kiedy produkcja energii – szczególnie ze źródeł słonecznych – przewyższa bieżące zapotrzebowanie, pojawia się nadwyżka energii, która może powodować poważne zakłócenia w działaniu systemu przesyłowego. Zamiast spodziewanych korzyści, operatorzy muszą zmierzyć się z ryzykiem przeciążeń i koniecznością czasowych wyłączeń.

Szybki wzrost fotowoltaiki i jego konsekwencje

Zgodnie z danymi z 2023 roku, energia słoneczna stanowiła niemal 10% całkowitej produkcji energii elektrycznej w Unii Europejskiej. Rok 2024 przyniósł kolejny wzrost instalacji PV o około 22%. Według brytyjskiego think-tanku Ember, energia słoneczna po raz pierwszy w historii przewyższyła udział węgla w unijnym miksie energetycznym.

Ten szybki rozwój odnawialnych źródeł energii to bez wątpienia sukces transformacji energetycznej, ale również źródło nowych problemów technicznych. Operatorzy systemów przesyłowych muszą reagować na bardzo dynamiczne zmiany produkcji, szczególnie w okresach o niskim zapotrzebowaniu na energię – jak podczas długich weekendów i świąt.

Ostrzeżenia Europejskiej Sieci Operatorów Systemów Przesyłowych (ENTSO-E)

Z końcem kwietnia 2025 roku ENTSO-E opublikowało raport zwracający uwagę na potencjalne zagrożenia dla stabilności sieci. W komunikacie czytamy, że jednoczesne wystąpienie:

• niskiego zużycia energii,
• wysokiej produkcji ze źródeł odnawialnych, zwłaszcza fotowoltaicznych,
• oraz specyfiki kalendarza z Wielkanocą katolicką i prawosławną,

może prowadzić do przeciążeń i ryzyka lokalnych przerw w dostawie prądu.

Jak operatorzy przygotowują się na nadwyżki energii?

Aby ograniczyć skutki nadmiaru energii, operatorzy systemów przesyłowych wdrażają szereg działań koordynacyjnych i technicznych. Należą do nich:

• regionalna koordynacja działań i bieżąca aktualizacja danych o elastyczności sieci,
• wymiana informacji pomiędzy operatorami, pozwalająca na optymalizację reakcji na zmienne warunki produkcji i konsumpcji,
• stały monitoring systemu i gotowość dyspozytorów do wdrożenia odpowiednich środków zaradczych,
• współpraca z uczestnikami rynku, którzy mogą regulować nadwyżki produkcji lub zarządzać portfelami energetycznymi.

Dzięki temu możliwe jest bardziej elastyczne i szybkie reagowanie na potencjalne problemy.

Znaczenie elastyczności i magazynowania energii

Największym wyzwaniem pozostaje zarządzanie nadwyżką energii słonecznej, która nie zawsze może być od razu wykorzystana. Rozwiązaniem jest rozwój magazynów energii oraz systemów umożliwiających regulację podaży i popytu w czasie rzeczywistym.

Eksperci podkreślają, że elastyczność systemu elektroenergetycznego i inwestycje w technologie magazynowania będą kluczowe dla bezpieczeństwa energetycznego w kolejnych latach. Bez nich rosnąca ilość odnawialnych źródeł może skutkować zwiększoną niestabilnością sieci.

Perspektywy na przyszłość

Transformacja energetyczna jest procesem nieodwracalnym i koniecznym ze względu na cele klimatyczne Unii Europejskiej. Jednak ostatnie ostrzeżenia operatorów pokazują, że dynamiczny rozwój OZE wymaga równoległego budowania odpornego i elastycznego systemu elektroenergetycznego.

Wiosenne miesiące 2025 roku mogą stać się testem zdolności europejskiej sieci do radzenia sobie z nadmiarami energii i sezonowymi wahaniami zapotrzebowania. To wyzwanie, które musi być traktowane poważnie, aby zapewnić stabilność dostaw i uniknąć przerw w zasilaniu gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw.