Dodatkowe wsparcie finansowe w postaci tzw. czternastej emerytury po raz kolejny zasili konta milionów Polaków. W 2025 roku maksymalna kwota świadczenia wyniesie 1878,91 zł brutto, a wypłaty zaplanowano na wrzesień. Świadczenie to nie jest jednak zarezerwowane wyłącznie dla osób starszych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, „czternastka” trafi również do wielu młodszych osób – w tym studentów pobierających renty rodzinne.
Kto otrzyma czternastą emeryturę?
Wbrew powszechnej opinii, świadczenie nie przysługuje wyłącznie emerytom. Zgodnie z danymi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w Polsce jest około 9 milionów emerytów i rencistów, co stanowi blisko 25% populacji kraju. W tej grupie znajdują się także:
- osoby pobierające renty z tytułu niezdolności do pracy,
- osoby otrzymujące renty rodzinne,
- ucząca się młodzież do 25. roku życia, jeśli ma prawo do renty po zmarłym rodzicu.
W 2025 roku prawo do świadczenia przysługuje automatycznie – nie ma potrzeby składania żadnych wniosków.
Ile wynosi czternasta emerytura?
Maksymalna wysokość czternastej emerytury w 2025 roku to 1878,91 zł brutto, czyli tyle, ile wynosi najniższa emerytura po waloryzacji marcowej. Nie każdy jednak otrzyma pełną kwotę – ostateczna wartość świadczenia zależy od wysokości comiesięcznej emerytury lub renty.
Pełna czternastka przysługuje osobom, których podstawowe świadczenie nie przekracza 2900 zł brutto. Powyżej tej kwoty działa mechanizm „złotówka za złotówkę”, który obniża wysokość czternastki o dokładnie tyle, o ile świadczenie przekracza wspomniany próg.
Przykłady obliczeń:
- Emeryt z podstawowym świadczeniem 3000 zł brutto: przekroczenie progu o 100 zł, więc czternastka wyniesie 1778,91 zł brutto.
- Emeryt z emeryturą 3500 zł brutto: przekroczenie o 600 zł, czternastka spadnie do 1278,91 zł brutto.
Kto nie otrzyma czternastej emerytury?
Osoby, których emerytura lub renta przekracza 4630,96 zł brutto, nie otrzymają czternastki. Zastosowanie zasady „złotówka za złotówkę” w takim przypadku oznacza, że wartość świadczenia spada poniżej minimalnej kwoty wypłaty 50 zł brutto, a więc zgodnie z przepisami nie jest wypłacane.
Dodatkowo, czternastki nie otrzymają osoby, których świadczenia zostały zawieszone w miesiącu wypłaty – np. z powodu zbyt wysokich dochodów z pracy zarobkowej.
Kiedy trafią wypłaty?
Termin wypłaty czternastej emerytury w 2025 roku nie został jeszcze oficjalnie potwierdzony, ale zgodnie z zapowiedziami resortu rodziny, środki najprawdopodobniej trafią na konta beneficjentów we wrześniu. Konkretne daty będą uzależnione od harmonogramu wypłat świadczeń podstawowych, różniącego się w zależności od grupy uprawnionych.
Wypłatami zajmują się:
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS),
- Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS),
- inne instytucje emerytalno-rentowe.
Środki zostaną przekazane na te same konta bankowe lub adresy, na które wpływają comiesięczne świadczenia.
Czy trzeba złożyć wniosek?
Nie. Czternasta emerytura wypłacana jest z urzędu – bez konieczności składania jakiegokolwiek wniosku. Oznacza to, że wszystkie osoby spełniające kryteria otrzymają środki automatycznie, zgodnie z obowiązującym terminarzem wypłat.
Podatek i składki
Czternasta emerytura podlega takim samym zasadom jak inne świadczenia emerytalne:
- podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT),
- odciągana jest składka zdrowotna.
Kwota netto, która ostatecznie trafi do uprawnionych, będzie niższa niż kwota brutto wskazana w ustawie.
Znaczenie czternastki dla budżetów domowych i gospodarki
Eksperci ds. polityki społecznej zauważają, że czternasta emerytura, obok trzynastej, stanowi istotne uzupełnienie dochodów osób starszych i niezdolnych do pracy, szczególnie tych z niskimi świadczeniami. Dodatkowe środki pozwalają wielu seniorom pokryć:
- koszty zakupu leków,
- wzmożone wydatki na ogrzewanie,
- rachunki i inne koszty życia.
Z perspektywy makroekonomicznej, wypłata świadczeń dla tak licznej grupy społecznej wpływa pozytywnie na wewnętrzną konsumpcję, wspierając tym samym lokalne firmy i usługi.
Co dalej z czternastką?
Program czternastej emerytury został wprowadzony w 2021 roku jako jednorazowe wsparcie, lecz z biegiem czasu przekształcono go w stały element systemu zabezpieczenia społecznego. W 2025 roku Ministerstwo Rodziny zapowiada szczegółową analizę skuteczności programu, co może oznaczać zmiany w przyszłych latach. Celem ma być lepsze dopasowanie wsparcia do realnych potrzeb seniorów, przy jednoczesnej ochronie finansów publicznych.
