Wojna w Strefie Gazy, która od miesięcy pochłania tysiące istnień i rujnuje region, może dobiec końca w zaskakująco szybkim tempie. Dziennik „Israel Hajom” ujawnił w czwartek, że premier Izraela Benjamin Netanjahu i były prezydent USA Donald Trump osiągnęli bezprecedensowe porozumienie, które zakłada zakończenie konfliktu w ciągu zaledwie dwóch tygodni. Ta szokująca wiadomość, która pojawiła się bezpośrednio po ataku USA na irańskie instalacje nuklearne, wstrząsnęła światem dyplomacji i wzbudziła pytania o prawdziwe oblicze tego śmiałego planu. Czy to faktycznie koniec dramatu, czy jedynie początek nowej, nieprzewidzianej fazy konfliktu na Bliskim Wschodzie?
Źródło zaznajomione ze sprawą, na które powołuje się izraelski dziennik, donosi o serii punktów, które mają zostać „szybko wcielone w życie”. Jeśli te rewelacje okażą się prawdziwe, miliony ludzi w regionie, a także na całym świecie, odczują natychmiastowe konsekwencje. Skala zmian, które zapowiada ten tajny plan, jest oszałamiająca i może na zawsze przekształcić geopolityczną mapę Bliskiego Wschodu, stawiając pod znakiem zapytania dotychczasowe strategie i sojusze.
Co oznacza ten bezprecedensowy plan dla Strefy Gazy?
Kluczowym elementem ujawnionego porozumienia jest natychmiastowe zakończenie działań wojennych w Strefie Gazy w przeciągu zaledwie dwóch tygodni. To termin, który wydaje się wręcz nierealny, biorąc pod uwagę intensywność i złożoność trwającego konfliktu. Ale to dopiero początek radykalnych zmian. Zgodnie z doniesieniami „Israel Hajom”, odpowiedzialność za zrujnowane palestyńskie terytorium ma zostać przejęta przez cztery państwa arabskie, w tym Egipt i Zjednoczone Emiraty Arabskie.
Ta decyzja stanowi dramatyczny zwrot w dotychczasowej polityce Izraela, który do tej pory wykluczał zarówno pozostawienie Hamasu u władzy, jak i administrowanie Strefą przez Autonomię Palestyńską. Plan zakłada również wygnanie przywódców Hamasu oraz uwolnienie wszystkich izraelskich zakładników, którzy wciąż pozostają w rękach terrorystów od ataku z 7 października 2023 roku. To warunek, który Izrael stawiał od początku konfliktu, ale jego realizacja w tak krótkim czasie wydaje się gigantycznym wyzwaniem logistycznym i politycznym.
Co więcej, „Israel Hajom” dodaje, że „wiele państw świata przyjmie licznych mieszkańców Strefy Gazy, którzy chcą z niej wyemigrować”. Ta informacja budzi ogromne emocje i pytania o przyszłość ludności cywilnej, która od miesięcy cierpi z powodu katastrofy humanitarnej. Czy to humanitarny gest, czy raczej element szerszego planu demograficznego? Niezależnie od intencji, ta propozycja może dotknąć setek tysięcy Palestyńczyków, zmieniając na zawsze ich życie i strukturę społeczną Strefy Gazy.
Porozumienia Abrahamowe: Czy to klucz do pokoju na Bliskim Wschodzie?
Ujawnione ustalenia Netanjahu i Trumpa wykraczają daleko poza Strefę Gazy. Przywódcy mieli zgodzić się na rozszerzenie tzw. Porozumień Abrahamowych o kolejne państwa arabskie i muzułmańskie. W pierwszej kolejności na liście znalazły się Arabia Saudyjska i Syria, co jest informacją o ogromnym ciężarze gatunkowym. Porozumienia Abrahamowe to seria przełomowych umów normalizujących stosunki między Izraelem a państwami arabskimi, zawartych przy współpracy z USA za pierwszej kadencji Trumpa. Objęły one już ZEA, Bahrajn i Maroko, otwierając nową erę w dyplomacji regionalnej.
Jednak kluczowym warunkiem, który ma umożliwić osiągnięcie tego celu, jest „zadeklarowanie przez Izrael gotowości do rozwiązania konfliktu z Palestyńczykami w ramach rozwiązania dwupaństwowego”. Jest to absolutny zwrot w polityce obecnego rządu Izraela, który do tej pory konsekwentnie odrzucał ideę utworzenia obok Izraela niepodległego państwa palestyńskiego. Warunkiem realizacji tego rozwiązania ma być jednak zreformowanie Autonomii Palestyńskiej, co również jest tematem budzącym liczne kontrowersje i wątpliwości.
Arabia Saudyjska od dawna podkreślała, że przyjęcie planu utworzenia niepodległej Palestyny jest niezbędnym warunkiem unormowania relacji z Izraelem. Jeśli Netanjahu faktycznie zgodził się na ten punkt, to jest to rewolucja w polityce bliskowschodniej, która może otworzyć drzwi do stabilizacji regionu, ale jednocześnie stawia Izrael przed ogromnym wyzwaniem politycznym i społecznym wewnątrz kraju. To decyzja, która może zmienić wszystko, ale wymagałaby od rządu Izraela porzucenia dotychczasowych, głęboko zakorzenionych przekonań.
Zachodni Brzeg i przyszłość Palestyny. Czy to zmieni mapę regionu?
Kolejnym, równie kontrowersyjnym punktem porozumienia jest zgoda Netanjahu i Trumpa na to, że USA uznają suwerenność Izraela nad niektórymi obszarami okupowanego Zachodniego Brzegu. Jest to kwestia niezwykle drażliwa i od lat będąca punktem zapalnym w konflikcie izraelsko-palestyńskim. Autonomia Palestyńska niezmiennie dąży do tego, by Zachodni Brzeg i Strefa Gazy weszły w skład przyszłego państwa palestyńskiego, co jest również wizją wspieraną przez społeczność międzynarodową, w tym UE i ONZ.
Uznanie przez USA izraelskiej suwerenności nad częściami Zachodniego Brzegu, w połączeniu z deklaracją gotowości do rozwiązania dwupaństwowego, tworzy niezwykle złożony i sprzeczny obraz przyszłości. Z jednej strony, Izrael miałby zadeklarować chęć utworzenia państwa palestyńskiego, z drugiej – USA uznają jego roszczenia do terytoriów, które miałyby być częścią tego państwa. To budzi obawy o realne granice i suwerenność przyszłej Palestyny, a także o los osadników izraelskich i palestyńskich mieszkańców tych obszarów.
Obecny rząd Izraela wielokrotnie odrzucał rozwiązanie dwupaństwowe, co stawia pod znakiem zapytania, jak taka deklaracja zostanie przyjęta w kraju. Arabia Saudyjska, kluczowy gracz w regionie, jasno postawiła warunek unormowania relacji z Izraelem – uznanie niepodległej Palestyny. Jeśli ten plan faktycznie zostanie wdrożony, będzie to oznaczać rewolucję w dyplomacji, ale także potencjalne nowe źródła napięć i konfliktów wewnętrznych w Izraelu oraz wśród Palestyńczyków. Czy ten śmiały ruch doprowadzi do trwałego pokoju, czy jedynie do przesunięcia problemów w inne obszary?
Dramat humanitarny i międzynarodowa presja. Dlaczego teraz?
Wojna w Strefie Gazy trwa od 7 października 2023 roku, kiedy to atak Hamasu na południe Izraela pochłonął życie około 1200 osób, a 251 zostało porwanych. Kilkudziesięciu zakładników wciąż pozostaje w rękach terrorystów, a ich los jest jednym z najbardziej palących problemów. Jednak skala izraelskiego odwetu jest dramatyczna i bezprecedensowa. Według danych kontrolowanej przez Hamas administracji, izraelska ofensywa pochłonęła już życie około 56,2 tys. Palestyńczyków, w większości cywilów. Te liczby, choć trudne do niezależnego zweryfikowania, malują obraz katastrofy.
Strefa Gazy jest doszczętnie zrujnowana, a panujący w niej kryzys humanitarny osiągnął alarmujący poziom. Brakuje podstawowych środków do życia, żywności, wody i leków. Szpitale są zniszczone, a infrastruktura krytyczna legła w gruzach. Nasila się międzynarodowa krytyka Izraela, dotycząca tragicznych dla ludności cywilnej skutków ofensywy oraz niewystarczającej ilości przepuszczanej pomocy humanitarnej. To właśnie ta rosnąca presja globalna, połączona z brakiem spójnej wizji powojennej przyszłości Strefy Gazy ze strony Izraela, mogła przyspieszyć podjęcie tak radykalnych decyzji.
Izrael do tej pory wykluczał zarówno pozostanie Hamasu u władzy, jak i administrowanie Strefą przez Autonomię Palestyńską. Państwa arabskie, świadome próżni władzy i rosnącej katastrofy, przedstawiły własny program odbudowy terytorium, który zakładał docelowe rządy Autonomii Palestyńskiej. W świetle tych faktów, ujawniony plan Netanjahu i Trumpa wydaje się być próbą przełamania impasu i odpowiedzią na globalne wezwania do zakończenia konfliktu. Pytanie brzmi, czy ten śmiały i kontrowersyjny krok rzeczywiście doprowadzi do stabilizacji, czy może otworzy puszkę Pandory nowych problemów w i tak już niestabilnym regionie?
