Czekasz na paczkę InPost? Nie otwieraj tego maila! CERT Polska alarmuje

Polska znalazła się na celowniku cyberprzestępców prowadzących masową i wyjątkowo wyrafinowaną kampanię oszustwa. Hakerzy podszywają się pod popularną firmę kurierską InPost, wysyłając tysiące fałszywych wiadomości e-mail, które mogą doprowadzić do całkowitej utraty kontroli nad komputerem i kradzieży wrażliwych danych. CERT Polska, kluczowy zespół ds. cyberbezpieczeństwa w kraju, wydał pilne ostrzeżenie, podkreślając skalę zagrożenia i zaawansowanie techniczne ataku. Oszustwo jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ wykorzystuje zaufanie milionów Polaków, którzy regularnie korzystają z usług InPost i spodziewają się powiadomień o przesyłkach.

Zagrożenie jest realne i dotyczy każdego, kto robi zakupy online. Pozornie niewinna wiadomość o rzekomym problemie z dostarczeniem paczki kryje w sobie złośliwe oprogramowanie, zdolne do przejęcia haseł do bankowości internetowej, mediów społecznościowych i poczty elektronicznej. Otwarcie niebezpiecznego załącznika to prosta droga do katastrofy finansowej i kradzieży tożsamości. W tym artykule wyjaśniamy, jak działa oszustwo, jakie są jego konsekwencje i co najważniejsze – jak skutecznie się przed nim chronić.

Jak działa nowe oszustwo? Mechanizm ataku krok po kroku

Mechanizm ataku jest prosty, ale niezwykle skuteczny. Cyberprzestępcy wysyłają wiadomości e-mail, które do złudzenia przypominają oficjalną komunikację od firmy InPost. W treści maila znajduje się informacja o rzekomej niemożności dostarczenia paczki z powodu błędnych danych adresowych lub innych komplikacji. Odbiorca jest zachęcany do otwarcia załącznika, który ma zawierać szczegółowe informacje o przesyłce i instrukcje dotyczące jej odbioru.

Tu właśnie kryje się pułapka. Załącznik nie jest, jak można by się spodziewać, dokumentem PDF czy Word. Jest to plik wykonywalny JavaScript z rozszerzeniem .js. Tego typu pliki są skryptami, które po uruchomieniu mogą wykonywać na komputerze złożone operacje bez wiedzy użytkownika. W tym przypadku, po dwukrotnym kliknięciu na załącznik, na komputerze ofiary instalowane jest złośliwe oprogramowanie (malware).

Proces infekcji często przebiega w tle, nie dając żadnych widocznych oznak. Użytkownik może nawet nie zorientować się, że jego komputer został właśnie przejęty przez hakerów. Ta metoda wykorzystuje naturalną skłonność do szybkiego rozwiązywania problemów z dostawą, szczególnie gdy faktycznie oczekujemy na ważną przesyłkę.

Katastrofalne skutki dla ofiary. Co grozi po otwarciu załącznika?

Konsekwencje udanego ataku są dewastujące i wykraczają daleko poza spowolnienie pracy komputera. Zainstalowane złośliwe oprogramowanie daje przestępcom niemal nieograniczony dostęp do zainfekowanego urządzenia i wszystkich przechowywanych na nim danych. Skutki mogą obejmować:

• Kradzież danych logowania: Malware może rejestrować każde naciśnięcie klawisza (keylogging). Oznacza to, że wszystkie wpisywane hasła do bankowości online, portali społecznościowych, skrzynek e-mail i innych serwisów trafiają bezpośrednio do przestępców.
• Kradzież tożsamości: Uzyskując dostęp do plików i danych osobowych, hakerzy mogą wykorzystać je do zaciągania kredytów, otwierania fałszywych kont czy wyłudzania świadczeń na nazwisko ofiary.
• Dostęp do plików: Przestępcy mogą przeglądać, kopiować lub usuwać wszystkie pliki na dysku twardym, w tym prywatne zdjęcia, dokumenty firmowe i inne wrażliwe informacje.
• Przejęcie komputera do sieci botnet: Zainfekowane urządzenie często staje się częścią sieci komputerów-zombie (botnet). Jego moc obliczeniowa jest następnie wykorzystywana do nielegalnych działań, takich jak kopanie kryptowalut (co znacząco zwiększa rachunki za prąd) lub przeprowadzanie ataków na inne cele w internecie.

W praktyce oznacza to, że jedno kliknięcie może prowadzić nie tylko do utraty pieniędzy z konta bankowego, ale również do długofalowych problemów prawnych i finansowych, których rozwiązanie może trwać miesiącami lub nawet latami.

Profesjonalna pułapka. Dlaczego tak łatwo dać się nabrać?

Skuteczność tej kampanii wynika z niezwykłego profesjonalizmu oszustów. Fałszywe wiadomości są przygotowane z ogromną dbałością o szczegóły, co utrudnia odróżnienie ich od autentycznej korespondencji. Wiadomości zawierają wysokiej jakości logo InPost, są napisane poprawną polszczyzną i często zawierają dane fikcyjnego pracownika biura obsługi klienta, co buduje pozory wiarygodności.

Co więcej, przestępcy stosują zaawansowane techniki, takie jak „spoofing” adresu e-mail. Pozwala to na wyświetlenie adresu nadawcy, który wygląda na prawdziwy adres firmy InPost, chociaż w rzeczywistości wiadomość pochodzi z zupełnie innego źródła. To sprawia, że nawet ostrożni użytkownicy, którzy sprawdzają pole „Od:”, mogą zostać wprowadzeni w błąd.

Największym czynnikiem psychologicznym jest jednak moment, w którym ofiara otrzymuje wiadomość. Jeśli zbiega się to w czasie z rzeczywistym oczekiwaniem na paczkę, czujność drastycznie spada. Naturalna chęć jak najszybszego otrzymania przesyłki sprawia, że wiele osób działa pod wpływem impulsu, ignorując podstawowe zasady bezpieczeństwa i otwierając niebezpieczny załącznik.

Jak się chronić? Najważniejsze zasady bezpieczeństwa

Ochrona przed tego typu zagrożeniami wymaga czujności i stosowania kilku kluczowych zasad. Nawet najbardziej zaawansowane oszustwo można zneutralizować, pamiętając o podstawach cyberhigieny. Oto najważniejsze kroki, które należy podjąć:

1. Nigdy nie otwieraj podejrzanych załączników: To absolutna podstawa. Firmy kurierskie i inne instytucje nigdy nie przesyłają kluczowych informacji w postaci plików wykonywalnych. Szczególną uwagę zwróć na pliki z rozszerzeniami .js, .exe, .bat, .vbs, czy .scr.
2. Weryfikuj informacje u źródła: Jeśli otrzymasz wiadomość o problemach z paczką, nie klikaj w żadne linki ani załączniki. Zamiast tego, wejdź na oficjalną stronę InPost lub użyj dedykowanej aplikacji i tam sprawdź status swojej przesyłki, wpisując jej numer ręcznie.
3. Używaj i aktualizuj oprogramowanie antywirusowe: Nowoczesny program antywirusowy to niezbędna tarcza ochronna. Upewnij się, że jest on zawsze aktywny i regularnie aktualizowany, aby mógł rozpoznawać najnowsze zagrożenia.
4. Aktualizuj system i aplikacje: Regularnie instaluj wszystkie aktualizacje dla swojego systemu operacyjnego (Windows, macOS) oraz przeglądarki internetowej i innych programów. Aktualizacje często zawierają poprawki krytycznych luk bezpieczeństwa.
5. Zgłaszaj próby oszustwa: Każdą podejrzaną wiadomość e-mail lub SMS warto zgłosić do CERT Polska. Można to zrobić, przesyłając wiadomość na adres cert@cert.pl lub przez formularz na stronie incydent.cert.pl. Twoje zgłoszenie pomaga chronić innych użytkowników.

Pamiętaj, że w cyfrowym świecie najlepszą obroną jest zdrowy rozsądek i zasada ograniczonego zaufania. Chwila zastanowienia przed kliknięciem może uchronić Cię przed poważnymi problemami.