Prezydent Andrzej Duda złożył podpis pod nowelizacją ustawy, która wprowadza jedne z najsurowszych regulacji w Europie dotyczących sprzedaży i używania elektronicznych papierosów. Nowe przepisy, wchodzące w życie już w lipcu 2024 roku, oznaczają prawdziwą rewolucję zarówno dla sprzedawców, jak i konsumentów. Kluczowa zmiana to objęcie zakazem sprzedaży osobom niepełnoletnim wszystkich tego typu produktów, nawet tych całkowicie pozbawionych nikotyny. To fundamentalne zaostrzenie kursu, które ma na celu ochronę zdrowia publicznego, a w szczególności młodzieży przed wczesną inicjacją.
Nowelizacja, która zacznie obowiązywać w ciągu 14 dni od publikacji w Dzienniku Ustaw, wprowadza kompleksowy system kontroli i dotkliwych kar za łamanie przepisów. Ograniczenia dotkną nie tylko tradycyjne sklepy, ale również sprzedaż internetową i automaty vendingowe. Dla tysięcy punktów handlowych w całej Polsce oznacza to konieczność natychmiastowego dostosowania się do rygorystycznych wymogów, a dla milionów Polaków – zmianę dotychczasowych nawyków i zasad obowiązujących w przestrzeni publicznej.
Co dokładnie obejmuje nowy zakaz? To rewolucja dla rynku
Najważniejszą i najbardziej rewolucyjną zmianą jest rozszerzenie zakazu sprzedaży osobom poniżej 18. roku życia na wszystkie rodzaje elektronicznych papierosów oraz pojemników zapasowych, niezależnie od tego, czy zawierają nikotynę. Oznacza to, że produkty marketowane jako „bezpieczne” lub „zerówki”, które dotychczas były łatwiej dostępne, teraz podlegają tym samym restrykcjom co tradycyjne wyroby tytoniowe. Ministerstwo Zdrowia uzasadnia tę decyzję potrzebą ochrony młodzieży przed samym nawykiem inhalacji, który może normalizować zachowania związane z paleniem i w przyszłości prowadzić do sięgania po substancje uzależniające.
Nowe przepisy mają charakter kompleksowy i obejmują szeroką gamę produktów. Zakaz dotyczy nie tylko samych urządzeń, ale również:
- Wyrobów tytoniowych i ich substytutów.
- Elektronicznych papierosów i pojemników zapasowych (z nikotyną i bez).
- Nowości na rynku, takich jak woreczki nikotynowe.
- Wszystkich akcesoriów i części składowych, w tym płynów, atomizerów czy dedykowanych baterii.
Tak szerokie ujęcie ma na celu całkowite uszczelnienie systemu i uniemożliwienie obchodzenia prawa poprzez sprzedaż poszczególnych komponentów osobom niepełnoletnim. To koniec z sytuacją, w której młoda osoba mogła legalnie kupić e-papieros bez nikotyny lub poszczególne części do jego złożenia.
Obowiązki dla sprzedawców i surowe kary. Sprawdź, co musisz wiedzieć
Nowe przepisy nakładają na sprzedawców szereg rygorystycznych obowiązków. Każdy punkt sprzedaży, od małego sklepu osiedlowego po duży supermarket, będzie musiał umieścić w widocznym miejscu czytelną informację o zakazie sprzedaży wymienionych produktów osobom poniżej 18. roku życia. To jednak dopiero początek zmian, które odczują zarówno przedsiębiorcy, jak i klienci.
Największym wyzwaniem będzie bezwzględny obowiązek weryfikacji wieku kupującego w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do jego pełnoletności. W praktyce oznacza to konieczność żądania okazania dokumentu tożsamości od każdej młodo wyglądającej osoby. Za złamanie zakazu grożą niezwykle dotkliwe sankcje finansowe. Ustawa przewiduje grzywnę w wysokości nawet do 5000 złotych za pojedyncze wykroczenie. Władze zapowiadają zintensyfikowane kontrole, które będą prowadzone przez Policję, straże miejskie oraz Państwową Inspekcję Sanitarną.
Zmiany dotkną również kanały sprzedaży zdalnej. Sklepy internetowe będą musiały wdrożyć zaawansowane systemy weryfikacji wieku, a automaty vendingowe zostaną wyposażone w czytniki dokumentów lub przeniesione do stref dostępnych wyłącznie dla dorosłych.
Koniec z wapowaniem w miejscach publicznych. Gdzie obowiązują nowe zakazy?
Nowelizacja ustawy to nie tylko ograniczenia w sprzedaży. To także znaczące rozszerzenie zakazu używania elektronicznych papierosów w przestrzeni publicznej. Do tej pory przepisy w tym zakresie były niejednoznaczne, a produkty beznikotynowe często traktowano łagodniej. Teraz to się zmienia – zakaz wapowania będzie obowiązywał we wszystkich miejscach, gdzie już dziś nie można palić tradycyjnych papierosów.
W praktyce oznacza to, że używanie e-papierosów (również tych bez nikotyny) będzie zabronione między innymi:
- Na przystankach komunikacji publicznej.
- W środkach transportu publicznego.
- W lokalach gastronomiczno-rozrywkowych.
- W obiektach sportowych i na terenach rekreacyjnych.
- Na placach zabaw dla dzieci.
- W szkołach, na uczelniach i w placówkach ochrony zdrowia.
Celem tej regulacji jest ochrona osób postronnych przed biernym wdychaniem aerozolu wytwarzanego przez e-papierosy. To ważny krok w kierunku zrównania statusu prawnego wapowania i tradycyjnego palenia, co odzwierciedla rosnące obawy dotyczące długoterminowego wpływu tych urządzeń na zdrowie.
