Koniec pewnej epoki dla polskich kierowców staje się faktem. Przyzwyczajenie do darmowego parkowania w niedzielę w centrach miast odchodzi do lamusa. Już od początku 2025 roku największe metropolie w kraju, idąc śladem europejskich stolic, wprowadzają opłaty za postój także w ostatni dzień tygodnia. To rewolucyjna zmiana, która ma na celu nie tylko podreperowanie miejskich budżetów, ale przede wszystkim ograniczenie ruchu samochodowego i poprawę jakości powietrza. Dla milionów zmotoryzowanych oznacza to konieczność zmiany nawyków i przygotowania portfeli na nowe wydatki. Analitycy ruchu miejskiego nie mają wątpliwości – to trend, który w ciągu najbliższych lat obejmie całą Polskę. Sprawdzamy, które miasta przodują w tej rewolucji, jakie stawki przygotowały i co ta zmiana oznacza w praktyce dla mieszkańców oraz osób przyjeżdżających do centrów w celach rekreacyjnych czy turystycznych.
Dlaczego miasta rezygnują z darmowych niedziel?
Decyzja o wprowadzeniu płatnego parkowania w niedziele nie jest przypadkowa. To element szerszej, długofalowej strategii zarządzania mobilnością w zatłoczonych aglomeracjach. Samorządowcy podają trzy kluczowe argumenty, które stoją za tą zmianą. Po pierwsze, ekologia i jakość życia. Niedziela, jako dzień wolny od pracy, generuje ogromny ruch rekreacyjny, często skoncentrowany w centrach miast, co prowadzi do korków i wzrostu emisji spalin. Opłaty mają zniechęcić do wjazdu samochodem do ścisłego centrum i skłonić do korzystania z komunikacji miejskiej, rowerów czy spacerów.
Po drugie, zarządzanie przestrzenią publiczną. Darmowe parkowanie sprawia, że wiele miejsc postojowych jest przez cały dzień blokowanych przez te same pojazdy, co utrudnia znalezienie wolnego miejsca mieszkańcom czy turystom chcącym zatrzymać się na krócej. Płatna strefa wymusza większą rotację pojazdów, zwiększając dostępność miejsc parkingowych. To kluczowe zwłaszcza w historycznych i turystycznych częściach miast.
Po trzecie, nie można ignorować aspektu finansowego. Rosnące koszty utrzymania infrastruktury miejskiej, transportu publicznego i inwestycji w zielone rozwiązania zmuszają miasta do szukania nowych źródeł dochodu. Wpływy z niedzielnych opłat parkingowych mają zasilić budżety i być reinwestowane w poprawę jakości życia mieszkańców, np. poprzez budowę nowych ścieżek rowerowych czy modernizację taboru komunikacji miejskiej.
Te miasta jako pierwsze wprowadzą opłaty w 2025 roku
Choć dyskusje toczyły się od dawna, rok 2025 przyniesie konkretne wdrożenia. Na czele peletonu zmian stoją największe polskie metropolie, które borykają się z największymi problemami komunikacyjnymi. Oto lista miast, w których kierowcy będą musieli płacić za parkowanie w niedziele:
- Warszawa: Stolica jako pierwsza ogłosiła konkretne plany. Od 1 marca 2025 roku opłaty w niedziele będą obowiązywać w całej Strefie Płatnego Parkowania Niestrzeżonego, ze szczególnym naciskiem na Śródmieście, Wolę i Pragę. Stawki mają być identyczne jak w dni powszednie.
- Kraków: Miasto znane z restrykcyjnej polityki parkingowej rozszerzy obowiązywanie strefy na niedziele już od drugiego kwartału 2025 roku. Głównym celem jest ochrona historycznego centrum i ograniczenie ruchu turystycznego generowanego przez samochody.
- Wrocław: Władze Wrocławia planują wprowadzenie opłat w niedziele w drugiej połowie 2025 roku. Podobnie jak w innych miastach, zmiana obejmie przede wszystkim obszar ścisłego centrum oraz okolice Rynku i Ostrowa Tumskiego.
- Poznań: Stolica Wielkopolski również przygotowuje się do zmian. Konsultacje społeczne mają zakończyć się na początku roku, a wdrożenie opłat planowane jest na jesień 2025. Priorytetem jest zwiększenie rotacji na parkingach w rejonie Starego Rynku i Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Jakie będą stawki i kto może liczyć na ulgi?
Wysokość opłat za parkowanie w niedzielę będzie zbliżona do stawek obowiązujących w dni robocze. Kierowcy muszą przygotować się na wydatek rzędu od 5 do nawet 8 zł za pierwszą godzinę postoju w najbardziej obleganych strefach A. Progresywne stawki za kolejne godziny mają dodatkowo zniechęcać do długotrwałego parkowania.
Samorządy przewidują jednak pewne wyjątki i ulgi. Z opłat całkowicie zwolnione będą osoby z niepełnosprawnościami posiadające ważną kartę parkingową. W większości miast utrzymane zostaną również przywileje dla właścicieli samochodów elektrycznych, dla których postój pozostanie darmowy lub znacznie tańszy. Kluczową informacją dla mieszkańców jest fakt, że posiadany abonament mieszkańca będzie najprawdopodobniej uprawniał do darmowego postoju w niedziele w rejonie zamieszkania, choć szczegóły tych regulacji wciąż są dopracowywane.
Podsumowanie: Nowa rzeczywistość dla kierowców
Wprowadzenie opłat za parkowanie w niedziele w 2025 roku to nieunikniona zmiana, która na stałe odmieni krajobraz polskich miast. Dla kierowców oznacza to koniec darmowych wycieczek do centrum i konieczność uwzględnienia nowego kosztu w domowym budżecie. Z perspektywy miast jest to jednak krok w stronę bardziej zrównoważonej, ekologicznej i przyjaznej mieszkańcom przestrzeni publicznej. Czas pokaże, czy ta rewolucja przyniesie oczekiwane rezultaty w postaci mniejszych korków i czystszego powietrza. Jedno jest pewne – kierowcy muszą przygotować się na nową, płatną rzeczywistość na miejskich ulicach.
