PILNY komunikat ZUS! Od 1 stycznia 2026 roku zasiłek pogrzebowy wzrośnie z dotychczasowych 4000 zł do aż 7000 zł. To największa reforma tego świadczenia od 2011 roku i pierwsza podwyżka od 15 lat, która ma na celu realne wsparcie rodzin w obliczu drastycznie rosnących kosztów pochówku. Nowe przepisy wprowadzają również mechanizm corocznej waloryzacji, co oznacza, że wartość zasiłku będzie chroniona przed inflacją, zapewniając Polakom godniejsze pożegnanie bliskich w przyszłości. Ta zmiana to odpowiedź na długotrwałą presję społeczną i apele ekspertów, którzy od dawna wskazywali na nieadekwatność obecnej kwoty w stosunku do rynkowych cen usług funeralnych.
Dlaczego podwyżka zasiłku jest niezbędna?
Przez ostatnie 14 lat, od 2011 roku, wysokość zasiłku pogrzebowego pozostawała na niezmienionym poziomie 4000 zł. W tym samym czasie ceny usług funeralnych w Polsce poszybowały w górę, w niektórych przypadkach nawet dwukrotnie. Dziś, jak wskazują dane rynkowe, średni koszt pogrzebu waha się od 8000 zł do nawet 12 000 zł, a w dużych aglomeracjach miejskich, takich jak Warszawa czy Kraków, kwoty te mogą być jeszcze wyższe. Oznacza to, że obecne 4000 zł pokrywało zaledwie około 30-50% realnych wydatków, pozostawiając rodziny zmarłych z ogromnym finansowym obciążeniem w trudnym czasie żałoby.
Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że tylko w 2024 roku wypłacono ponad 360 tysięcy zasiłków pogrzebowych, co łącznie kosztowało budżet państwa 1,44 miliarda złotych. Najwięcej środków trafiło do województw śląskiego i mazowieckiego, gdzie liczba zgonów jest największa. Eksperci od ubezpieczeń społecznych od dawna alarmowali, że dotychczasowa kwota świadczenia jest symboliczna i nie spełnia swojej podstawowej funkcji – zapewnienia godnego pochówku. Presja społeczna, wzmocniona rosnącą inflacją, ostatecznie zmusiła rząd do podjęcia zdecydowanych działań i kompleksowej reformy, która ma przywrócić zasiłkowi jego realną wartość.
Kto i jak otrzyma nowe 7000 zł?
Projekt nowej ustawy precyzuje zasady przyznawania zasiłku, aby były one bardziej przejrzyste i sprawiedliwe. Pełną kwotę 7000 zł otrzymają członkowie rodziny zmarłego – niezależnie od tego, jakie dokładnie ponieśli koszty pogrzebu. Do grona uprawnionych należą: małżonek, dzieci (własne, drugiego małżonka, przysposobione), rodzice (w tym ojczym, macocha), dziadkowie, wnuki, rodzeństwo, a także osoby, które były prawnie opiekunem zmarłego. To kluczowa zmiana, która upraszcza proces i gwarantuje stałe wsparcie najbliższym.
Co jednak w przypadku, gdy koszty pogrzebu pokrywają osoby spoza rodziny? W takiej sytuacji zasiłek zostanie wypłacony proporcjonalnie do poniesionych wydatków, ale nie więcej niż pełna kwota 7000 zł. Przykład: jeśli całkowity koszt pogrzebu wyniósł 10 000 zł, a jedna osoba zapłaciła 3000 zł, a druga 7000 zł, świadczenie zostanie podzielone w proporcjach 30% do 70%. W pewnych okolicznościach wsparcie może trafić również do pracodawcy, gminy lub domu pomocy społecznej, jeśli to oni faktycznie ponieśli koszty pochówku. Wniosek o zasiłek (formularz Z-12) należy złożyć w ZUS w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci lub od dnia pogrzebu, jeśli identyfikacja zmarłego trwała dłużej. Do wniosku trzeba dołączyć akt zgonu oraz rachunki dokumentujące poniesione wydatki.
Waloryzacja i przyszłość świadczenia
Najważniejszą innowacją, poza samą podwyżką, jest wprowadzenie mechanizmu automatycznej waloryzacji zasiłku pogrzebowego, który wejdzie w życie od 1 marca 2026 roku. Oznacza to, że jeśli roczna inflacja w danym roku przekroczy 5%, ZUS będzie mógł podnieść kwotę świadczenia bez konieczności nowelizowania ustawy, co gwarantuje jego realną wartość w długiej perspektywie. Jest to zabezpieczenie przed powtórzeniem się sytuacji, w której zasiłek przez lata pozostawał zamrożony, tracąc na znaczeniu.
Według obecnych prognoz ekonomicznych, w pierwszych latach po wprowadzeniu reformy, inflacja w Polsce ma wynosić około 3%, co oznacza, że początkowo mechanizm waloryzacji nie zostanie uruchomiony. Jednak w przyszłości, w przypadku wyższej inflacji, to rozwiązanie będzie kluczowe dla utrzymania siły nabywczej świadczenia. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w swoim komunikacie podkreślił, że nowa ustawa ma na celu „przywrócenie realnej wartości świadczenia”, aby „zasiłek pogrzebowy zapewniał godny pochówek osobom ubezpieczonym i ich rodzinom”. Choć nowa kwota 7000 zł nadal nie pokryje wszystkich kosztów pogrzebu, stanowi ona znaczące i realne wsparcie w najtrudniejszych chwilach, chronione dodatkowo przed wpływem inflacji.
Reforma zasiłku pogrzebowego to kamień milowy w polskim systemie świadczeń społecznych, zapewniający godniejsze wsparcie finansowe rodzinom w obliczu straty bliskich. Od 2026 roku każda osoba ubezpieczona w ZUS, KRUS, służbach mundurowych czy systemie emerytalnym może liczyć na zasiłek pogrzebowy w wysokości 7000 zł, a w kolejnych latach – na jego coroczną waloryzację. To praktyczna i długo wyczekiwana zmiana, która realnie poprawi sytuację tysięcy polskich rodzin.
