Dwóch sędziów SN wystąpiło o wyłączenie ich od rozstrzygania spraw, bo powołano ich na wniosek nowej KRS. To pierwsze takie przypadki w SN.
„Postanowieniem z dnia 25 listopada 2021 r. Sąd Najwyższy wyłączył sędziego SN od orzekania w sprawie” – czytamy w komunikacie zamieszczonym na stronie SN.
Dotyczy on sędziego Jacka Widły, który sam wystąpił o wyłączenie go od rozstrzygania sprawy kasacyjnej toczącej się przed Izbą Cywilną SN. „Sędzia złożył wniosek o wyłączenie od orzekania, a wniosek został uwzględniony” – informuje nas biuro prasowe SN.
Sędziego można wyłączyć od orzekania, na przykład gdy istnieją wątpliwości co do jego bezstronności w danej sprawie. Może o to wystąpić uczestnik postępowania albo sam sędzia. We wniosku Widły nie byłoby nic nadzwyczajnego, gdyby nie powody jego złożenia. To pierwszy przypadek wyłączenia nowego sędziego SN, który sam o to wystąpił z powodu okoliczności jego powołania.
Widło jest doktorem habilitowanym prawa i profesorem KUL. W 2018 r. prezydent Andrzej Duda powołał go do Sądu Najwyższego na wniosek upolitycznionej Krajowej Rady Sądownictwa. Sędzia początkowo orzekał w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej SN, ale pierwsza prezes SN Małgorzata Manowska przeniosła go do Izby Cywilnej. Dlaczego nie chciał rozstrzygać przydzielonej mu sprawy?
„Sędzia powołał się na dobro wymiaru sprawiedliwości, interes stron i ich prawo do rzetelnego procesu oraz dobro państwa” – podał w komunikacie SN.
Jak będą orzekać, państwo zapłaci odszkodowania
Bezpośrednim powodem był wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu z 8 listopada. ETPC orzekł wtedy, że Polska naruszyła art. 6 europejskiej konwencji praw człowieka gwarantujący każdemu prawo do rzetelnego procesu przed niezależnym sądem ustanowionym zgodnie z prawem. Takimi sądami nie były składy Izby Kontroli Nadzwyczajnej, w których zasiadali sędziowie powołani – tak jak Widło – na wniosek nowej KRS.
KRS rozstrzyga konkursy sędziowskie i wskazuje prezydentowi, kogo powołać na sędziego. W 2018 r. Rada została obsadzona przez Sejm, który wybrał do niej rzekomych przedstawicieli sądownictwa. ETPC uznał, że obecnie Rada nie gwarantuje niezależności, a politycy uzyskali niedopuszczalny wpływ na powołania sędziów.
Obsadzenie Rady przez Sejm ETPC nazwał „zasadniczą nieprawidłowością”. „Negatywnie wpłynęła ona na proces powołania sędziów i podważyła legitymację izby” ? stwierdził. Nakazał też Polsce wypłacić po 15 tys. euro zadośćuczynienia dwojgu sędziów, których sprawy rozstrzygała nowa izba.
„Po tym wyroku Trybunału ci, którzy mimo wszystko będą wydawać orzeczenia, muszą mieć świadomość, że za ich działania państwo polskie, czyli my, będzie płacić odszkodowania” ? komentował wyrok prof. Włodzimierz Wróbel, sędzia Izby Karnej SN, odnosząc się do nowych sędziów.
Widło, na co wskazuje komunikat SN (uzasadnienie postanowienia o wyłączeniu sędziego jeszcze nie ma). Po wyroku ETPC sędzia uznał, że jeśli będzie orzekał, jego przyszłe orzeczenie może naruszyć art. 6 europejskiej konwencji praw człowieka.
„Powoduje to – w jego ocenie – poważne ryzyko traktowania orzeczenia jako wydanego w warunkach nieważności postępowania oraz powstania roszczeń odszkodowawczych” – czytamy w komunikacie.
„Lepiej późno niż wcale”
„Doprawdy trudno rozstrzygnąć, czy bardziej intrygująca jest sama treść komunikatu, czy fakt, że ten komunikat został zamieszczony” – napisał na FB Stanisław Zabłocki, sędzia SN w stanie spoczynku i były prezes Izby Karnej.
SN kieruje dziś Małgorzata Manowska, którą też powołano na wniosek nowej KRS. W tym sądzie jest obecnie ponad 40 takich sędziów, którzy orzekają pomimo wyroków ETPC (w lipcu Trybunał wydał podobny wyrok również w sprawie Izby Dyscyplinarnej). Ich orzeczenia mogą doprowadzić do kolejnych skarg na Polskę z powodu naruszenia prawa do rzetelnego procesu sądowego.
„Lepiej późno niż wcale! Sędzia Widło daje przykład, że neosędziowe SN, jeżeli mają ostatki przyzwoitości, powinni samowyłączać się po orzeczeniu ETPC” – skomentował prof. Michał Romanowski, adwokat zaangażowany w obronę niezależności sądownictwa.
Jak podaje Gazeta Wyborcza, sędzia Widło wcale nie był jedyny. „Podobne powody wskazał sędzia Żmij w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, ale żadne jego wnioski nie zostały uwzględnione” – poinformowało nas biuro prasowe SN.
Grzegorz Żmij również jest doktorem habilitowanym prawa, jako profesor pracuje na Uniwersytecie Śląskim. Prezydent powołał go do Izby Kontroli Nadzwyczajnej na wniosek upolitycznionej KRS, podobnie jak wszystkich sędziów tej izby.
Z informacji, przekazanych przez Wyborczą, którą dostała z SN, wynika, że Grzegorz Żmij również występował o wyłączenie, powołując się na wyrok ETPC. Wnioski nie zostały jednak uwzględnione przez składy złożone z sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej, której bezpośrednio dotyczył wyrok Trybunału w Strasburgu.
Wspomóż naszą walkę o wolność poprzez wpłatę dowolnej kwoty na nasz rachunek bankowy: 04 1020 3903 0000 1402 0122 6752
Na zlecenie indywidualne (płatne) klienta nasza Kancelaria przygotuje również wszelkie pisma w zakresie spraw związanych z COVID.
Informujemy ponadto, że Kancelaria świadczy pełen wachlarz usług prawnych z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego, spadkowego, upadłościowego, gospodarczego, karnego, pracy, handlowego.
Jeśli potrzebujesz pomocy, napisz do nas na adres @: covid@legaartis.pl lub zadzwoń 579636527, 222668618.
Informujemy, iż porada prawna w zakresie COVID udzielana jest każdemu klientowi bezpłatnie.
Jeśli uważacie Państwo, że nasza pomoc, jaką od nas otrzymujecie, zasługuje na wparcie pracowników Kancelarii, możecie nas wspomóc poprzez wpłatę dowolnej kwoty na rachunek bankowy Kancelarii LEGA ARTIS:
https://paypal.me/legaartis
Dane do przelewu:
Kancelaria Lega Artis
ul. Przasnyska 6a lok 336a
01-756 Warszawa
IBAN: PL04102039030000140201226752
Jesteśmy do Waszej dyspozycji:
Pn. ? czw.: 11:00 ? 17:00
Piątek: 10:00 ? 15:00
Źródło: Gazeta Wyborcza
