Od 30 stycznia 2025 roku w Polsce obowiązuje całkowity zakaz sprzedaży napojów spirytusowych w tzw. alkotubkach – elastycznych saszetkach przypominających opakowania na musy owocowe. Nowe przepisy, wprowadzone przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, mają na celu ograniczenie dostępności wysokoprocentowego alkoholu w łatwych do ukrycia i tanich opakowaniach.
Dlaczego alkotubki zostały zakazane?
Zakaz sprzedaży alkotubek to odpowiedź na rosnące obawy dotyczące ich wpływu na młodzież oraz łatwej dostępności alkoholu w formie, która mogła sprzyjać nadużyciom. Produkty te wzbudziły duże kontrowersje, gdy pojawiły się na rynku w 2024 roku. Miękkie opakowania, niewielkie rozmiary i niska cena sprawiły, że stały się popularne wśród osób młodych.
Rząd uzasadnia nowe regulacje koniecznością ochrony zdrowia publicznego. Premier Donald Tusk już w październiku 2024 roku zapowiedział, że rząd podejmie kroki mające na celu „zablokowanie procederu” sprzedaży alkoholu w takiej formie. Wprowadzenie zakazu miało również poparcie organizacji społecznych i ekspertów ds. zdrowia.
Co dokładnie zmieniają nowe przepisy?
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
- Całkowicie zakazuje się sprzedaży alkoholu w elastycznych opakowaniach typu pouch (alkotubkach).
- Minimalna pojemność napojów spirytusowych dostępnych w sprzedaży detalicznej to 200 ml, a dozwolone opakowania to butelki lub puszki.
- Wprowadzono 30-dniowy okres przejściowy, pozwalający na handel posiadanym asortymentem do 28 lutego 2025 roku. Po tej dacie produkty muszą być wycofane z obrotu.
- Przepisy uzyskały akceptację Komisji Europejskiej, a zapowiadane przez producentów postępowania odwoławcze nie wpłynęły na ich wejście w życie.
Reakcje branży i sprzedawców
Produkcja i sprzedaż alkotubek były dla niektórych firm znaczącym segmentem działalności. Producentom nie podoba się nagłe wprowadzenie regulacji, argumentując, że ogranicza ono konkurencyjność i możliwości dystrybucji napojów alkoholowych w innowacyjnych opakowaniach. Niektórzy zapowiedzieli podjęcie kroków prawnych, mających na celu zakwestionowanie przepisów.
Z kolei detaliści i sieci handlowe w większości dostosowali się do nowych regulacji i stopniowo wycofywali alkotubki już od końca 2024 roku. Większość punktów sprzedaży alkoholu zrezygnowała z ich zamawiania, obawiając się ewentualnych konsekwencji prawnych.
Czy zakaz wpłynie na spożycie alkoholu?
Eksperci są podzieleni w kwestii realnego wpływu nowych przepisów na ogólny poziom spożycia alkoholu w Polsce. Część z nich wskazuje, że zakaz wyeliminuje tani i łatwy do ukrycia alkohol, ograniczając jego dostępność wśród osób niepełnoletnich.
Z drugiej strony, inni uważają, że konsumenci po prostu przejdą na inne formy alkoholu, np. małe butelki o pojemności 200 ml, które nadal są dostępne na rynku. Ponadto, niektórzy wskazują, że podobne regulacje w przeszłości nie zawsze przynosiły oczekiwane efekty.
Od 30 stycznia 2025 roku sprzedaż alkoholu w elastycznych saszetkach (alkotubkach) jest w Polsce całkowicie zakazana. Nowe przepisy mają na celu ograniczenie łatwej dostępności napojów spirytusowych, zwłaszcza wśród młodzieży. Mimo okresu przejściowego, który pozwala na sprzedaż zapasów do 28 lutego, rynek już dostosowuje się do zmian.
Choć producenci zapowiadają protesty i kroki prawne, rząd stoi na stanowisku, że zakaz jest konieczny dla ochrony zdrowia publicznego i zmniejszenia ryzyka nadużywania alkoholu.
