W 2025 roku Słowacja znalazła się w centrum międzynarodowych kontrowersji po decyzji Ministerstwa Środowiska o odstrzale 74 wilków do połowy stycznia. Choć władze tłumaczą ten krok koniecznością ochrony gospodarstw hodowlanych przed drapieżnikami, organizacje ekologiczne i przyrodnicze podniosły alarm, wskazując na zagrożenie dla lokalnych ekosystemów oraz brak naukowego uzasadnienia tej decyzji. Odstrzały wilków stały się częścią szerszej polityki łowieckiej, która wywołała fale protestów zarówno w Słowacji, jak i za granicą.
Dlaczego odstrzał wilków wzbudza kontrowersje?
Ministerstwo Środowiska argumentuje, że wilki wyrządzają duże szkody w gospodarstwach hodowlanych, szczególnie w obszarach wiejskich. W wyniku ataków drapieżników giną zwierzęta hodowlane, co ma wpływ na dochody rolników. 74 wilki mają zostać odstrzelone w ramach planu, który obejmuje również możliwe kontynuowanie odstrzałów w kolejnych latach.
Jednak decyzja ta spotkała się z ostrym sprzeciwem wielu organizacji ekologicznych, które podkreślają, że wilki są gatunkiem zagrożonym i ich odstrzał nie jest uzasadniony żadnymi solidnymi dowodami naukowymi. Przedstawiciele organizacji takich jak WWF Slovakia czy Lesoochranárske zoskupenie VLK wskazują na brak przejrzystości w procesie podejmowania decyzji i niewłaściwe podejście do ochrony przyrody.
Rola wilków w ekosystemie
Wilk pełni kluczową rolę w utrzymaniu równowagi w ekosystemie. Jest tzw. gatunkiem zwornikowym, co oznacza, że jego obecność w środowisku ma znaczący wpływ na inne organizmy, w tym na populację roślinożerców. Ich eliminacja może prowadzić do niekontrolowanego wzrostu liczby innych gatunków, co może zaburzyć cały łańcuch pokarmowy.
Wilki również pomagają w kontroli populacji innych drapieżników, co wpływa na stabilność ekosystemu. W rezultacie ich eliminacja może prowadzić do nieprzewidywalnych i długofalowych skutków ekologicznych. WWF Slovakia zwraca uwagę na fakt, że odstrzał wilków może zaszkodzić nie tylko samej populacji tych zwierząt, ale również całemu środowisku, w którym żyją.
Reakcje organizacji ekologicznych
Organizacje ochrony przyrody w Słowacji szybko zareagowały na decyzję ministerstwa. WWF Slovakia oraz Lesoochranárske zoskupenie VLK wyraziły głębokie zaniepokojenie, wskazując, że wilki zostały wpisane na listę gatunków chronionych, a ich liczebność w regionie wciąż nie jest wystarczająco wysoka, by dopuścić jakiekolwiek odstrzały. WWF Slovakia podkreśla, że decyzja ministerstwa może prowadzić do długotrwałych negatywnych skutków dla środowiska naturalnego w Słowacji.
Obie organizacje wskazują również na brak przejrzystości w procesie podejmowania decyzji. Ministerstwa odpowiedzialne za ochronę środowiska oraz rolnictwa nie opublikowały mapy obszarów, na których odstrzał wilków byłby zabroniony, mimo wcześniejszych obietnic. Działacze podkreślają, że brak takiej mapy rodzi wątpliwości co do skuteczności wdrażanych polityk ochrony przyrody.
Kroki prawne przeciwko decyzji
Reakcja organizacji ochrony przyrody nie ogranicza się do krytyki. Działacze zapowiadają podjęcie działań prawnych przeciwko ministerstwu. Twierdzą, że politycy Słowackiej Partii Narodowej, która obecnie kieruje resortem środowiska, nie realizują swoich obowiązków związanych z ochroną przyrody, które zostały zapisane w konstytucji Słowacji. Organizacje planują wystąpienie na drogę prawną, w celu zablokowania planów odstrzału wilków.
Dodatkowo, organizacje ekologiczne domagają się, by władze zrezygnowały z odstrzałów wilków i zamiast tego skoncentrowały się na wdrażaniu rozwiązań alternatywnych, które pozwolą na ochronę zwierząt hodowlanych bez naruszania ekosystemu. Wśród proponowanych działań wymienia się m.in. ogrodzenia elektryczne, zmiany w metodach hodowli oraz wykorzystanie psów stróżujących, które skutecznie odstraszają wilki.
Reakcje polityczne i społeczne
Decyzja rządu spotkała się z krytyką nie tylko ze strony organizacji ekologicznych, ale także części społeczeństwa. Wiceminister środowiska Filip Kuffa, który w mediach społecznościowych zachęcał myśliwych do aktywnego uczestnictwa w polowaniach, dodał fuel do ognia. Jego słowa zostały uznane za kontrowersyjne i spotkały się z ostrą reakcją części opinii publicznej, a także środowisk naukowych.
Warto podkreślić, że odstrzały wilków to kwestia szeroko dyskutowana w krajach całej Europy. Inne państwa, takie jak Niemcy czy Włochy, borykają się z podobnymi problemami związanymi z interakcją wilków z ludzkimi osiedlami. Jednak w wielu przypadkach skłonność do polowania na wilki jest ograniczona lub regulowana w sposób bardziej przemyślany, by zminimalizować szkodliwość dla natury.
