Sezon grzewczy jest już prawie tuż za rogiem, co oznacza, że niedługo zaczniemy słyszeć o problemach związanych ze smogiem. W niektórych miastach w Polsce już teraz obowiązuje zakaz spalania węgla w celu poprawy jakości powietrza. Czym dokładnie jest ten zakaz, gdzie jest obowiązkowy, i jakie są konsekwencje jego naruszenia?
Wraz z nadchodzącą zimą, kiedy to wiele osób będzie ogrzewać swoje domy, warto zrozumieć, jakie przepisy dotyczą palenia węglem i paliwami stałymi w różnych regionach Polski. Zakaz palenia węglem to środek mający na celu zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery i poprawę jakości powietrza, co jest szczególnie istotne dla zdrowia publicznego.
Gdzie obowiązuje zakaz palenia węglem?
Obecnie, obowiązują zakazy palenia węglem i paliwami stałymi w różnych regionach Polski, co stanowi ważny krok w walce z zanieczyszczeniem powietrza. Oto szczegóły tych zakazów:
- Województwo małopolskie wprowadziło całkowity zakaz palenia węglem i drewnem na obszarze miasta Krakowa od 1 września 2019 roku, co jest próbą ograniczenia emisji szkodliwych substancji do powietrza.
- We Wrocławiu oraz wybranych uzdrowiskach dolnośląskich obowiązuje zakaz spalania paliw stałych. W tych regionach pozostawiono możliwość korzystania z kominków i kotłów na paliwa stałe tam, gdzie nie jest dostępna sieć ciepłownicza lub gazowa.
- W Warszawie planuje się wprowadzenie zakazu palenia węglem od 1 października 2023 roku, a zgodnie z zapowiedziami, od 1 stycznia 2028 roku zakaz ten ma objąć także okoliczne powiaty wokół Warszawy.
Ponadto, wiele innych województw, takich jak dolnośląskie, mazowieckie, opolskie, śląskie i wielkopolskie, wprowadziło zakazy palenia węglem kamiennym o określonym uziarnieniu (0-3 mm) na mocy uchwał antysmogowych.
Warto zaznaczyć, że w ramach tych działań przeprowadza się programy likwidacji kopciuchów, które są źródłem znaczącego zanieczyszczenia powietrza. Na przykład, w Warszawie zlikwidowano już ponad 5,3 tysiąca kopciuchów dzięki dofinansowaniom programu. W Krakowie również odnotowano sukcesy w eliminacji kopciuchów, likwidując ich ponad 40 tysięcy od wprowadzenia uchwały antysmogowej. Niemniej jednak, mimo tych wysiłków, jakość powietrza wciąż pozostawia wiele do życzenia, a zanieczyszczenie powietrza nadal stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska. Dlatego konieczne jest kontynuowanie działań na rzecz poprawy jakości powietrza i ograniczenia emisji szkodliwych substancji.
Palenie węglem w piecu a smog. Skala problemu jest ogromna
Europejska Agencja Środowiska donosi, że choć jakość powietrza w Europie poprawiła się, nadal występują poziomy zanieczyszczeń przekraczające normy europejskie. W Polsce, w 2021 roku, aż 97 procent ludności zamieszkującej obszary miejskie była narażona na stężenia drobnego pyłu zawieszonego (PM 2,5), które przekraczały wytyczne zdrowotne ustalone przez Światową Organizację Zdrowia.
Dane WHO wskazują, że aż 91 procent populacji żyje na obszarach, gdzie jakość powietrza jest na tyle zła, że stwarza to zagrożenie dla życia i zdrowia. Z kolei według ocen Europejskiej Agencji Środowiska, w 2020 roku co najmniej 238 tysięcy osób zmarło przedwcześnie w Unii Europejskiej z powodu ekspozycji na pył PM 2,5 w stężeniach przekraczających zalecane przez WHO. W Polsce rocznie odnotowuje się około 45 tysięcy przedwczesnych zgonów spowodowanych smogiem.
Smog, który jest efektem przekroczenia norm pyłów zawieszonych, dwutlenku azotu, siarki, benzopirenu oraz pyłów PM10 i PM 2,5, ma druzgocący wpływ na zdrowie każdej osoby, która wdycha go w powietrzu. Skutkami zdrowotnymi smogu są między innymi zwiększone ryzyko chorób układu oddechowego, układu krążenia i nerwowego. Ponadto, smog prowadzi do skrócenia oczekiwanej długości życia, zwiększonego ryzyka patologii ciąży oraz wzrostu zachorowań na nowotwory. Dla dzieci, zwłaszcza niemowląt, których układ oddechowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, smog stanowi szczególne zagrożenie.
Podsumowując, zanieczyszczenie powietrza, szczególnie spowodowane spalaniem węgla kamiennego w piecach, niesie ze sobą ogromne ryzyko zarówno dla zdrowia ludzi, jak i dla naturalnego środowiska. Działania mające na celu poprawę jakości powietrza stają się zatem nie tylko kwestią zdrowotną, ale także pilnym zadaniem ekologicznym.
Jaki mandat grozi za palenie w piecu węglem?
Niezastosowanie się do regulacji odnośnie palenia węglem w obszarach objętych zakazem wiąże się z konsekwencjami prawno-finansowymi. Kiedy to się zdarzy, naruszenie tych przepisów może przynieść poważne konsekwencje, zarówno w postaci kar pieniężnych, jak i postępowań sądowych.
W przypadku nieprzestrzegania przepisów dotyczących palenia węglem w miejscach, gdzie obowiązuje zakaz, osoba może być ukarana grzywną w wysokości 500 zł. To jednak nie jest jedyny koszt związany z takim postępowaniem, ponieważ w sytuacji, gdy osoba dalej łamie te przepisy, sprawa może zostać przekazana do sądu. W efekcie tego postępowania, mandat za palenie węglem może zostać znacznie zwiększony i wynieść nawet 5000 zł.
Warto zaznaczyć, że przestrzeganie przepisów dotyczących palenia węglem nie tylko chroni środowisko, ale także zapobiega ewentualnym kłopotom prawno-finansowym. Dlatego zawsze należy dokładnie zapoznać się z lokalnymi przepisami i unikać palenia węglem w miejscach, gdzie jest to zabronione, aby uniknąć niepotrzebnych kosztów i kłopotów związanych z naruszeniem prawa.
