Zbliżający się Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, obchodzony corocznie 2 maja, to czas, w którym wielu obywateli z dumą eksponuje biało-czerwone barwy na balkonach, domach i instytucjach. Choć gest ten jest powszechnym wyrazem patriotyzmu, niewłaściwe obchodzenie się z flagą może mieć poważne konsekwencje prawne. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) przypomina, że symbole narodowe są objęte szczególną ochroną, a ich znieważenie może skutkować grzywną, ograniczeniem wolności, a nawet więzieniem.
Dlaczego 2 maja to wyjątkowa data?
Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej został ustanowiony przez Sejm w 2004 roku. Ma na celu uhonorowanie narodowych barw i upamiętnienie wydarzeń historycznych, które ukształtowały tożsamość Polski. W tych dniach obywatele często spontanicznie dekorują domy flagami, nie zawsze mając świadomość, że obowiązują ich konkretne przepisy dotyczące wyglądu, sposobu ekspozycji i traktowania flagi.
MSWiA przypomina: flaga to nie ozdoba, to symbol państwa
MSWiA opublikowało specjalny przewodnik „Biało-Czerwona”, w którym opisano, jak obchodzić się z flagą z należytym szacunkiem. Kluczowe informacje to:
- Flaga państwowa może być używana przez każdego – zarówno obywateli, jak i instytucje prywatne oraz publiczne.
- Barwy flagi – flaga składa się z dwóch poziomych pasów o równej szerokości, białego u góry i czerwonego u dołu, w proporcjach 5:8.
- Na barwach narodowych (nie na fladze państwowej) dopuszczalne są napisy i rysunki, np. przez kibiców sportowych.
Jak poprawnie wywiesić flagę?
Zasady wywieszania flagi państwowej są jasno określone:
- Biały kolor zawsze musi znajdować się u góry (gdy flaga jest wywieszona pionowo – po lewej stronie).
- Flaga nie może być wyblakła, zniszczona, pomięta ani podarta.
- Nie może dotykać ziemi, wody ani być narażona na zabrudzenie.
- Powinna być czysta i czytelna kolorystycznie.
- Flaga na maszcie może być eksponowana od świtu do zmierzchu – jeśli ma wisieć dłużej, musi być odpowiednio oświetlona.
- W przypadku deszczu lub silnego wiatru należy ją zdjąć.
- Najczęściej stosuje się uchwyty pod kątem 45° do ściany budynku.
Co grozi za złamanie zasad?
Nieprzestrzeganie przepisów może skutkować odpowiedzialnością karną. Zgodnie z art. 137 Kodeksu karnego:
„Kto publicznie znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa godło, sztandar, chorągiew, banderę, flagę lub inny znak państwowy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”
Podobne sankcje grożą osobie, która znieważy symbole obcego państwa eksponowane legalnie na terytorium RP.
Natomiast zgodnie z art. 49 Kodeksu wykroczeń:
„Kto w miejscu publicznym demonstracyjnie okazuje lekceważenie Narodowi Polskiemu, Rzeczypospolitej Polskiej lub jej konstytucyjnym organom, podlega karze aresztu albo grzywny. Tej samej karze podlega, kto narusza przepisy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej.”
Zużyta flaga? Nie wyrzucaj do śmieci
W przypadku zużycia flagi zaleca się jej niepubliczne spalenie jako godną formę zniszczenia. Zdecydowanie nie wolno wyrzucać jej do śmietnika lub pozostawiać w miejscu nieodpowiednim – byłoby to postrzegane jako brak szacunku do symbolu narodowego.
Kontekst kulturowy i społeczny
Wielu Polaków wciąż nie zna obowiązujących zasad dotyczących eksponowania symboli narodowych. Traktowanie flagi jedynie jako dekoracji to nie tylko błąd formalny, ale też niedocenienie jej znaczenia historyczno-symbolicznego. Przestrzeganie zasad to nie tylko obowiązek prawny, ale też gest szacunku wobec wspólnej tożsamości narodowej.
Perspektywa na przyszłość
Wzrost świadomości obywateli w zakresie właściwego obchodzenia się z symbolami narodowymi jest nieunikniony – szczególnie w dobie cyfrowej, gdzie edukacyjne materiały są łatwiej dostępne. Kampanie społeczne MSWiA, jak przewodnik „Biało-Czerwona”, pełnią istotną rolę w budowaniu patriotyzmu opartego na wiedzy i szacunku, a nie tylko emocjach.
