Zakład Ubezpieczeń Społecznych ogłosił możliwość ponownego przeliczenia emerytur i rent dla osób, które otrzymały świadczenia przed 2009 rokiem lub nie posiadały wcześniej kompletnych dokumentów potwierdzających zarobki. Z rozwiązania mogą skorzystać również ci, którzy pracowali po przyznaniu świadczenia lub opłacali składki. To duża zmiana, która może wpłynąć na sytuację finansową tysięcy seniorów.
Kto może skorzystać z ponownego przeliczenia?
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez ZUS, prawo do ponownego przeliczenia świadczenia przysługuje:
- osobom, które po uzyskaniu emerytury lub renty nadal pracowały lub odprowadzały składki na ubezpieczenia społeczne,
- emerytom i rencistom, którzy po czasie zdobyli dokumentację potwierdzającą zarobki sprzed przejścia na emeryturę, np. z archiwum po zlikwidowanym zakładzie pracy,
- seniorom, którzy nie mogli przedstawić kompletnych danych o wynagrodzeniach, ale potrafią udokumentować zatrudnienie.
Wniosek o przeliczenie należy złożyć samodzielnie – ZUS nie przelicza świadczeń automatycznie w tych przypadkach.
Bez ryzyka obniżenia świadczenia
ZUS uspokaja: złożenie wniosku o przeliczenie nie wiąże się z ryzykiem obniżenia świadczenia. Jak wyjaśnia instytucja:
„Emeryturę lub rentę przeliczymy od miesiąca, w którym złożono wniosek. Jeśli okazałoby się, że po przeliczeniu przysługuje niższe świadczenie, nadal będziemy wypłacali świadczenie w dotychczasowej wysokości.”
To oznacza, że nawet jeśli przeliczenie nie przyniesie korzyści finansowych, wnioskodawca nic nie straci.
Różnice w przeliczeniu – stare i nowe zasady
Sposób przeliczenia świadczenia zależy od tego, na jakich zasadach została przyznana emerytura:
- Dla emerytur przyznanych na starych zasadach (przed reformą systemu), po zmianie przepisów z 1 stycznia 2022 roku zniesiono możliwość doliczania okresów nieskładkowych.
ZUS przeliczy jedynie okresy składkowe nieuwzględnione wcześniej, co oznacza, że np. czas studiów lub służby wojskowej nie zostanie już zaliczony po raz kolejny. - Dla emerytur po 31 grudnia 2008 r., osoby nie muszą składać wniosku – ZUS automatycznie przyznał minimalne wynagrodzenie za brakujące dokumenty o zarobkach. To oznacza, że późniejsi emeryci już mają uwzględnione dane, które mogłyby być podstawą przeliczenia.
Wzrost świadczenia możliwy nawet bez dokumentów
Dla osób, które przeszły na emeryturę przed 2009 rokiem i nie przedstawiły dokumentów o zarobkach, złożenie wniosku może przynieść realne korzyści. Nawet w przypadku braku pełnej dokumentacji, ZUS uwzględni minimalne wynagrodzenie za okresy zatrudnienia, co może zwiększyć wysokość świadczenia.
Jeszcze lepiej będą na tym ci, którym uda się odnaleźć dokumenty potwierdzające rzeczywiste zarobki sprzed przyznania emerytury. W takiej sytuacji ZUS:
- przeliczy podstawę wymiaru świadczenia na podstawie nowych danych,
- może to skutkować wzrostem emerytury nawet o kilkaset złotych miesięcznie.
Jak złożyć wniosek ERPO?
Aby skorzystać z możliwości przeliczenia świadczenia, należy złożyć wniosek ERPO (wniosek o ponowne przeliczenie wysokości świadczenia). Jest to oficjalny dokument umożliwiający ubieganie się o podwyższenie kwoty świadczenia w sytuacji, gdy:
- pojawiły się nowe okresy składkowe,
- odnaleziono dokumenty potwierdzające wcześniejsze wynagrodzenie.
Formularz ERPO można uzyskać:
- online – poprzez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS),
- osobiście – w każdej placówce ZUS,
- listownie – poprzez przesłanie wypełnionego wniosku do odpowiedniego oddziału ZUS.
Po złożeniu wniosku, ZUS przeanalizuje sprawę i wyda decyzję o ewentualnej zmianie wysokości świadczenia.
Kogo najbardziej dotyczy zmiana?
Z rozwiązania szczególnie skorzystają:
- osoby urodzone w latach 40., 50. i 60., które przechodziły na emeryturę w pierwszej dekadzie XXI wieku,
- seniorzy, którzy pracowali po przejściu na emeryturę, ale nigdy nie składali wniosku o przeliczenie świadczenia,
- osoby, które niedawno zdobyły dokumenty z archiwów lub dawnych zakładów pracy.
W ich przypadku ponowne przeliczenie może oznaczać realny wzrost dochodów, co w dobie rosnących cen i kosztów życia ma kluczowe znaczenie dla jakości życia.
