Dlaczego Polacy mają dość wysokich podatków? Wskazują na konkretne problemy

Podatki to temat, który budzi w Polsce wiele emocji. Polacy często podkreślają, że wysokość obciążeń fiskalnych w kraju jest zbyt duża i ma negatywny wpływ na ich życie codzienne. W 2024 roku Polska uplasowała się w czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem łącznego poziomu opodatkowania w stosunku do dochodów. Przyczyn niezadowolenia z systemu podatkowego jest wiele – od skomplikowanych przepisów po brak przejrzystości w wydatkowaniu pieniędzy publicznych. Co konkretnie przeszkadza Polakom i jakie są najczęstsze postulaty zmian?

Wysokość podatków w Polsce na tle Europy

Według raportu OECD z 2024 roku, średni poziom opodatkowania w Polsce wynosi około 36% dochodu brutto. Dla porównania, średnia w krajach UE to 34,3%, co oznacza, że Polacy płacą wyższe podatki niż mieszkańcy takich krajów jak Hiszpania czy Portugalia.

Szczególnym obciążeniem są podatki od wynagrodzeń. Klin podatkowy, czyli różnica między całkowitym kosztem zatrudnienia a wynagrodzeniem netto, w Polsce wynosi aż 35,6%. To jeden z najwyższych wskaźników w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, co powoduje, że pracownicy odczuwają duży ciężar podatkowy.

Dodatkowo, od stycznia 2024 roku wprowadzono kolejne zmiany w systemie podatkowym, takie jak wyższe składki zdrowotne oraz nowe opłaty ekologiczne. Według danych Ministerstwa Finansów, przeciętna polska rodzina przeznacza około 40% swoich miesięcznych dochodów na podatki i opłaty publiczne.

Najbardziej uciążliwe rodzaje podatków

Polacy najczęściej narzekają na:

1. Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
   Stawki PIT w Polsce wynoszą 12% i 32%, w zależności od wysokości dochodu. W praktyce jednak, wiele osób uważa, że system jest niesprawiedliwy, ponieważ osoby zarabiające powyżej średniej krajowej szybko wpadają w wyższy próg podatkowy.
2. Podatek VAT
   Stawka podstawowa 23% jest jedną z najwyższych w Unii Europejskiej. Dotyczy ona większości towarów i usług, co bezpośrednio przekłada się na ceny w sklepach. Dla porównania, w Niemczech podstawowa stawka VAT wynosi 19%, a we Francji 20%.
3. Podatki lokalne
   W ostatnich latach zauważalny jest wzrost podatków od nieruchomości oraz opłat związanych z użytkowaniem wieczystym. Na przykład w 2023 roku średni podatek od nieruchomości w dużych miastach, takich jak Warszawa czy Kraków, wzrósł o 10% w porównaniu do roku poprzedniego.
4. Podatki pośrednie
   Opłaty za paliwo, akcyza na alkohol i papierosy czy nowo wprowadzone podatki od plastiku to kolejne obciążenia, które wpływają na koszty życia.

Brak przejrzystości w wydatkach publicznych

Jednym z największych problemów, na który wskazują Polacy, jest brak przejrzystości w wydatkach publicznych. Mimo wysokich podatków, wiele osób nie widzi realnych efektów w postaci lepszej infrastruktury, poprawy jakości usług publicznych czy modernizacji służby zdrowia.

Według badania przeprowadzonego przez CBOS w 2023 roku, aż 62% Polaków uważa, że pieniądze publiczne są wydawane w sposób nieefektywny. Najwięcej zarzutów dotyczy:

• Służby zdrowia – kolejki do specjalistów i niedoinwestowanie szpitali to problem, który utrzymuje się od lat.
• Infrastruktury drogowej – mimo wysokich podatków drogowych, stan wielu dróg, zwłaszcza lokalnych, pozostawia wiele do życzenia.
• Edukacji – braki w finansowaniu szkół, szczególnie w mniejszych miejscowościach, są tematem gorących debat publicznych.

Co Polacy chcieliby zmienić w systemie podatkowym?

Rosnące niezadowolenie społeczne sprawia, że coraz częściej pojawiają się postulaty reformy systemu podatkowego. Wśród najczęściej wymienianych propozycji znajdują się:

• Wprowadzenie wyższej kwoty wolnej od podatku – obecnie wynosi ona 30 000 zł, ale wiele osób uważa, że powinna być wyższa, aby realnie odciążyć najbiedniejsze grupy społeczne.
• Obniżenie stawki VAT – zmniejszenie podstawowej stawki z 23% do 20% mogłoby wpłynąć na obniżenie cen towarów i usług.
• Uproszczenie przepisów podatkowych – obecny system jest uznawany za jeden z bardziej skomplikowanych w UE. Wiele osób i firm korzysta z usług doradców podatkowych, co generuje dodatkowe koszty.

Rosnąca frustracja wśród przedsiębiorców

Przedsiębiorcy również wskazują na problemy związane z polskim systemem podatkowym. Koszty pracy są jednymi z najwyższych w regionie, co zniechęca do zatrudniania pracowników na umowy o pracę. Dodatkowo, częste zmiany przepisów powodują niepewność i utrudniają długoterminowe planowanie.

Według raportu Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, aż 78% małych i średnich firm uważa, że obecny system podatkowy hamuje rozwój ich działalności.

Czy możliwe są realne zmiany?

W 2024 roku rząd zapowiedział prace nad nową ustawą podatkową, która ma uprościć system i zmniejszyć obciążenia dla najmniej zarabiających. Czy jednak te zmiany wejdą w życie i czy rzeczywiście poprawią sytuację? Czas pokaże. Tymczasem Polacy wciąż borykają się z wysokimi kosztami życia, które w dużej mierze wynikają z obecnych przepisów podatkowych.